วัฒนธรรมอีสาน: การตั้งชื่อบทเพลงมนต์แคน แก่นคูณ

Main Article Content

อนันตศักดิ์ พลแก้วเกษ
เชอร์รี่ เกษมสุขสำราญ
เมตตา ฟองฤทธิ์
ชาญยุทธ สอนจันทร์
ชมบุญ สุทธิปัญโญ
สันติ ทิพนา
หนึ่งฤทัย ม่วงเย็น Muangyen

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์วัฒนธรรมอีสานที่ปรากฏในการตั้งชื่อบทเพลงของมนต์แคน แก่นคูณ โดยวิธีการศึกษาชื่อบทเพลงของมนต์แคน แก่นคูณ ทั้งหมด แล้วเลือกบทเพลงที่มีชื่อเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อ และวิถีชีวิต เป็นจำนวนเพลงทั้งสิ้น 66 เพลง มาใช้เป็นข้อมูลในการศึกษาวิเคราะห์ พบว่า
1. ด้านวัฒนธรรม แบ่งออกเป็น 4 ด้าน ได้แก่ 1) วัฒนธรรมภาษาอีสาน พบว่า มี 50 บทเพลง คิดเป็นร้อยละ 75.75 2) วัฒนธรรมการแต่งกาย พบ 1 บทเพลง คิดเป็นร้อยละ 1.51 3) วัฒนธรรมการแสดงพื้นบ้าน พบจำนวน 3 บทเพลง คิดเป็นร้อยละ 4.54 และ 4) วัฒนธรรมการใช้ชื่อสถานที่ในภาคอีสาน พบจำนวน 5 บทเพลง คิดเป็นร้อยละ 7.57
2. ด้านประเพณี พบจำนวน 4 บทเพลง คิดเป็นร้อยละ 6.06
3. ด้านความเชื่อ พบจำนวน 4 บทเพลง คิดเป็นร้อยละ 6.06
4. ด้านวิถีชีวิต พบจำนวน 13 บทเพลง คิดเป็นร้อยละ 19.69

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พลแก้วเกษ อ. ., เกษมสุขสำราญ เ. ., ฟองฤทธิ์ เ. ., สอนจันทร์ ช. ., สุทธิปัญโญ ช. ., ทิพนา ส. ., & Muangyen ห. ม. . (2023). วัฒนธรรมอีสาน: การตั้งชื่อบทเพลงมนต์แคน แก่นคูณ. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 23(2), 249–262. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/dhammathas/article/view/255971
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ (Academic Article)

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม. (2558). มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ ประจำปีพุทธศักราช 2558. กรุงเทพฯ: กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม.

กษิด์เดช เนื่องจำนงค์. (2560). ผ้าขาวม้า: คุณค่าและความหมายจากทุนทางวัฒนธรรมสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 21(1), 84-93.

ดนัย ไชยโยธา. (2546). สังคม วัฒนธรรม และประเพณี. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.

นพดล สมจิตร์. (2560). กลวิธีการตั้งชื่อเล่นของนักเรียน. (การค้นคว้าอิสระอักษรศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

บุญยงค์ เกศเทศ. (2540). ดอนปู่ตา: ป่าวัฒนธรรมอีสาน. กรุงเทพฯ: กรมวิชาการเกษตร.

ประชิด สกุณะพัฒน์. (2546). วัฒนธรรมพื้นฐานประเพณีไทย. กรุงเทพฯ: ภูมิปัญญา.

พระสมุห์อนันตศักดิ์ พลแก้วเกษ. (2556). การศึกษาตัวบทและบทบาทของหมอลำคณะบ้านร่มเย็น จังหวัดมหาสารคาม. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

พระอุดมธีรคุณ และบัณฑิกา จารุมา. (2563). ภาษาและวัฒนธรรม: ความหมาย ความสำคัญและความสัมพันธ์ระหว่างกัน. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 7(3), 52-63.

วสันต์ ชาพิทักษ์, ศุภกร บุญอรัญ และอนันตศักดิ์ พลแก้วเกษ. (2564). สัญญะความเป็นอีสานบนเวทีหมอลำหมู่ ในฤดูกาล 2561-2563. วารสารภาษา ศาสนา และวัฒนธรรม, 10(2), 27-50.

สำนักงานคณะกรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. (2546). ฐานระบบคิดการตั้งกระทรวงวัฒนธรรม และการดำเนินงานวัฒนธรรมยุคปฏิรูประบบราชการ. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ.

สุภัทร แก้วพัตร. (2546). การตั้งชื่อเพลงลูกทุ่งระหว่างปี พ.ศ. 2540-2545. (วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

แสงอรุณ กนกพงศ์ชัย. (2548). วัฒนธรรมในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อนันตศักดิ์ พลแก้วเกษ. (2561). การศึกษาตัวบทและบทบาทของผีปู่ตา ตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารวิถีสังคมมนุษย์, 6(1), 154-172.

อีสานร้อยแปด. (2561). ประวัติและตำนานทุ่งกุลาร้องไห้. เข้าถึงได้จาก https://esan108.com/%E0%B8%97%E0%B8%.html

อุทัย สุขสิงห์ และคณะ. (2555). รายงานโครงการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี การศึกษาและจัดทำฐานข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่น เกี่ยวกับประดิษฐ์กรรมทางเทคโนโลยีสิ่งของเครื่องใช้ในอดีตภาคอีสานตอนล่าง. อุบลราชธานี: มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.

Oscar Barnett. (2564). วิถีชีวิตคืออะไร. เข้าถึงได้จาก https://visitkemer.org

Thai PBS. (2565). สรุป 10 อันดับ ยอดวิวสูงสุดในยูทูบไทย. เข้าถึงได้จาก https://news.thaipbs.or.th/content/311434