การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้ตามของครูในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

Main Article Content

พิมพ์ปภัทร แก้วดี
เอกลักษณ์ เพียสา
วาโร เพ็งสวัสดิ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้ตามของครูในโรงเรียนมัธยมศึกษา 2) ตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลโครงสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้ตามของครูที่พัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ 3) จัดทำคู่มือการใช้ตัวบ่งชี้ภาวะผู้ตามของครู การวิจัยเป็นแบบผสานวิธี แบ่งออกเป็น 3 ระยะคือ 1) การสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้ตามของครู โดยวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัย การสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ การศึกษาโรงเรียนที่ได้รับรางวัล OBECQA 2) การตรวจสอบสมมติฐานการวิจัยกับข้อมูลเชิงประจักษ์ เก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง เป็นผู้บริหารและครูในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 600 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลเป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประเมินค่า 5 ระดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันด้วยโปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติ และ 3) การจัดทำคู่มือการใช้ตัวบ่งชี้ภาวะผู้ตามของครู โดยให้ผู้เชี่ยวชาญประเมินความเหมาะสมของคู่มือ
ผลการวิจัยพบว่า
1. ภาวะผู้ตามของครูในโรงเรียนมัธยมศึกษามี 6 องค์ประกอบหลัก 25 องค์ประกอบย่อย 118 ตัวบ่งชี้ จำแนกเป็น 1) ความรับผิดชอบ มี 5 องค์ประกอบย่อย 22 ตัวบ่งชี้ 2) การพัฒนาตนเอง มี 3 องค์ประกอบย่อย 13 ตัวบ่งชี้ 3) การคิดอย่างมีวิจารณญาณ มี 4 องค์ประกอบย่อย 20 ตัวบ่งชี้ 4) มนุษยสัมพันธ์มี 4 องค์ประกอบย่อย 21 ตัวบ่งชี้ 5) การทำงานเป็นทีม มี 4 องค์ประกอบย่อย 20 ตัวบ่งชี้ และ 6) ความกล้า มี 5 องค์ประกอบ 22 ตัวบ่งชี้
2. โมเดลโครงสร้างภาวะผู้ตามของครู พบว่า โมเดลมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์โดยมีค่าไค-สแควร์ (Chi-Square: χ2) เท่ากับ 40.67 ค่าองศาอิสระ (df) เท่ากับ 42 ค่าดัชนีวัดระดับความกลมกลืน (GFI) เท่ากับ 0.99 ค่าดัชนีวัดระดับความกลมกลืนที่ปรับแก้แล้ว (AGFI) เท่ากับ 0.96 ค่าความคลาดเคลื่อนในการประมาณค่าพารามิเตอร์ (RMSEA) เท่ากับ 0.00 ซึ่งเป็นไปตามสมมุติฐานที่ตั้งไว้
3. คู่มือการใช้ตัวบ่งชี้ภาวะผู้ตามของครู มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก (gif.latex?\bar{x} = 4.50 S.D. = 0.32)

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
แก้วดี พ. ., เพียสา เ., & เพ็งสวัสดิ์ ว. . (2022). การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้ตามของครูในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 22(2), 337–348. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/dhammathas/article/view/255999
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)

เอกสารอ้างอิง

ก่อกนิษฐ์ คำามะลา. (2563). การพัฒนาตัวบ่งชี้ความสุขในการทำงานของครูประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

ฐิตินันท์นันทะศรี. (2563). การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงนวัตกรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

ณภูผา โพธิมา. (2561). โมเดลความสัมพันธ์เชิงโครงสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้ตามที่มีประสิทธิผลสำหรับครู สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย วิทยาเขตอีสาน.

ศรีวรรณ แก้วทองดี. (2562). แนวทางการพัฒนาตนเองของครูในสถานศึกษาสหวิทยาเขตบึงสามพันสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 40. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต). นครสวรรค์: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.

สามารถ อัยกร และคณะ. (2560). บทบาทของผู้ตามในคุณลักษณะภาวะผู้ตามแบบมีประสิทธิผล. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยปทุมธานี, 9(1), 195-203.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2553). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่3) พ.ศ.2553. กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.

สุรีย์รัตน์ พัฒนเธียร และพร้อมพิไล บัวสุวรรณ. (2552). ตัวแบบความสามารถทางภาวะผู้นำครูในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ สาขาสังคมศาสตร์, 30(2), 130-142.

อนุพงศ์ อวิรุทธา. (2555). ใครคือผู้ตามที่ดีในองค์กร. เข้าถึงได้จาก https://www. siamturakij.com

Kelly, R. E. (2008). The Power of Followership: Howto create leaders people want to follow and followerswho lead themselves. New York: Doubleday.

Ye, Y. (2020). Factors Relating to Teachers’ followership in international universities in Thailand. Retrieved from http://www.assumptionjournal.au.edu/index.php/Scholar/article/view/856/765