การนำเสนอวัฒนธรรมและกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการมรดกทางวัฒนธรรมมอญ กรณีศึกษา ชุมชนศาลาแดงเหนือ ตำบลเชียงรากน้อย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี

Main Article Content

รวิธร ฐานัสสกุล
ผกามาศ เลียงธนะฤกษ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) การนำเสนอวัฒนธรรมชาวมอญในทุกมิติ ได้แก่ คติธรรม วัตถุธรรม เนติธรรม และสหธรรมภายใต้การมีส่วนร่วมของชุมชนชาวไทยเชื้อสายมอญวัดศาลาแดงเหนือ 2) รูปแบบการจัดการวัฒนธรรมมอญแบบมีส่วนร่วมของชุมชนวัดศาลาแดงเหนือ ภายใต้แนวคิดการจัดการปกครองสาธารณะแนวใหม่หรือ New Public Governance เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลผ่านการสัมภาษณ์ โดยมีกลุ่มตัวอย่างคือ ชุมชน ภาครัฐ และองค์กรอื่นๆ ที่ไม่ใช่ภาครัฐ และการศึกษางานวิจัย เอกสารที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลผ่านการวิเคราะห์เนื้อหาและพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัยพบว่า
1. การนำเสนอวัฒนธรรมมอญได้ถูกจำแนกออกเป็นทั้งหมด 4 มิติ ได้แก่ คติธรรมนำเสนอผ่านบทสวดมนต์ หลักคำสอนตามพระพุทธศาสนา วัตถุธรรมผ่านสถาปัตยกรรมเจดีย์ บ้านเรือน ข้าวของเครื่องใช้ อาหารมอญ ภาษามอญ และการแต่งกาย นิติธรรมผ่านขนบธรรมเนียม ข้อบังคับ และประเพณี 12 เดือน รวมถึงความเชื่อ สหธรรมผ่านการปฏิบัติตนในประเพณีวัฒนธรรม วิถีการแต่งกายในงานสำคัญต่างๆ และหลักการยึดถือความกตัญญู
2. รูปแบบกระบวนการจัดการวัฒนธรรมมอญแบบมีส่วนร่วมผ่านแนวคิดการจัดการปกครองสาธารณะแนวใหม่ เริ่มจากการที่ภาครัฐมีบทบาทริเริ่มการอนุรักษ์มอญผ่านความร่วมมือจากหลายภาคส่วน รวมถึงภาคประชาชน โดยชาวไทยเชื้อสายมอญชุมชนศาลาแดงเหนือได้ร่วมผลักดันการแสดงอัตลักษณ์ความเป็นมอญผ่านการเข้าร่วมพิธีกรรมต่างๆ การแต่งกาย สมาพันธ์ชาวไทยเชื้อสายรามัญให้การสนับสนุนการจัดทำรายการอาหารมอญในกิจกรรมที่สำคัญภายในชุมชน และมหาวิทยาลัยให้ความรู้ถ่ายทอดความเป็นมอญในพื้นที่อื่นๆ สู่ชุมชน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ฐานัสสกุล ร. ., & เลียงธนะฤกษ์ ผ. . (2023). การนำเสนอวัฒนธรรมและกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการมรดกทางวัฒนธรรมมอญ กรณีศึกษา ชุมชนศาลาแดงเหนือ ตำบลเชียงรากน้อย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี . วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 23(1), 47–60. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/dhammathas/article/view/256391
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)

เอกสารอ้างอิง

ชนาคัลภ์กันยกร พันธ์หว้าทันกร และสุพิชชา โตวิวิชญ์. (2564). บทบาทของวัดศาลาแดงเหนือต่อวิถีชีวิตชุมชนไทย-มอญ บ้าน ศาลาแดงเหนือในอำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี. วิวิธวรรณสาร, 5(2), 135-161.

ชุติมา สังคะหะ. (2561). อาหารกับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชุมชนชาวมอญ กรณีศึกษา ชุมชนชาวมอญ เทศบาลตำบลบางหลวง อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี. วารสารมนุษยศาสตร์ และสังคมศาสตร์ นายเรืออากาศ, 6(2), 52-62.

ไททัศน์ มาลา. (2561). การจัดการปกครองสาธารณะแนวใหม่ (New Public Governance: NPG): แนวคิด และการประยุกต์ใช้ในการจัดการปกครองท้องถิ่น. Valaya Alongkorn Review, 8(1), 179-194.

ภดารี กิตติวัฒนวณิช. (2556). วิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อศึกษากระบวนการมีส่วนร่วมและแนวทางการออกแบบที่เหมาะสมในการออกแบบพิพิธภัณฑ์ชุมชน กรณีศึกษา: ชุมชนมอญวัดศาลาแดงเหนือ ตำบลเชียง รากน้อย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี. (วิทยานิพนธ์สถาปัตยกรรมมหาบัณฑิต). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.

รวิธร ฐานัสสกุล. (2563). เรียนรู้ความสำเร็จ สู่ความสุขที่ยั่งยืน บ้านศาลาแดงเหนือ จังหวัดปทุมธานี. สำนักส่งเสริมการเรียนรู้และบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์. ปทุมธานี: ซิติพริ้นท์.

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. (2565). ศาลาแดงเหนือ หมู่บ้านชาวไทยเชื้อสายมอญและวิถีชีวิตริมน้ำ. เข้าถึงได้จาก https://www.sac.or.th/exhibition/24communities/saladaengnua/

สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง. (2563). พืชผักพื้นบ้านชาวมอญ สะท้อนวิถีชีวิตกับแนวคิดกินอาหารให้เป็น "ยา”. เข้าถึงได้จาก https://www.hrdi.or.th/Articles/Detail/62

สิทธิโชค วิบูลย์, สุเทพ บุญซ้อน และปิยะวรรณ เลิศพานิช. (2554). การศึกษาการอนุรักษ์ทางวัฒนธรรมชาวมอญเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยว กรณีศึกษา: ชุมชนศาลาแดงเหนือ จังหวัดปทุมธานี. (รายงานการวิจัย). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์.

เหมือนพิมพ์ สุวรรณกาศ. (2558). มรดกทางวัฒนธรรม: การสร้างตัวตนคนมอญสามโคก จังหวัดปทุมธานี. (รายงานการวิจัย). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

Dhirathiti, N. S. (2019). Co-production and the provision of lifelong learning policy for elderly people in Thailand. Public Management Review, 21(7), 1011-1028.

Osborne, S. P. (2010). Introduction The (New) Public Governance: a suitable case for treatment?. London: Routledge.

Palumbo, R. & Trocciola, G. (2015). Co-producing services to enhance cultural heritage. The role of co-production in improving the quality of tourism services. Retrieved from

https://www.researchgate.net/publication/282074861_Co-producing_services_to_enhance_cultural_heritage_The_role_of_co-production_in_improving_the_quality_of_tourism_services