ความสัมพันธ์กรรมฐานกับปัญญาในคัมภีร์วิสุทธิมรรค

บทคัดย่อ

คัมภีร์วิสุทธิมรรคเป็นคัมภีร์ที่อธิบายหลักการปฏิบัติสมถกรรมฐานและวิปัสสนากรรมฐาน ตั้งแต่ขั้นพื้นฐานจนถึงบรรลุมรรคผลนิพพาน โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างสมถะและวิปัสสนากรรมฐานกับไตรสิกขา กล่าวคือ ศีล สมาธิ และปัญญา เพื่อให้ผู้ศึกษาได้เข้าถึงศีลที่มีความสัมพันธ์กับสมาธิ สมาธิที่มีความสัมพันธ์กับปัญญา ซึ่งเป็นหลักคำสอนที่สำคัญยิ่งทางพระพุทธศาสนา อันเป็นแนวทางปฏิบัติที่เป็นพื้นฐานการฝึกฝนและพัฒนามนุษย์ทั้ง 2 ด้าน กล่าวคือ ด้านกายภาพ และด้านคุณภาพจิตใจให้เกิดปัญญาญาณ แต่ในที่นี้ จะอธิบายเฉพาะปัญญา ซึ่งมีความสัมพันธ์กับวิปัสสนากรรมฐาน อันจะทำให้เกิดคุณภาพชีวิตที่ดีงามของบุคคลผู้หวังความสุข ความสงบ ร่มเย็น ที่ประณีตงดงาม และผู้หวังความเจริญของชีวิตทั้งในโลกนี้และโลกหน้า ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งที่ยังบุคคลให้พ้นทุกข์ได้แม้ในชาตินี้