รูปแบบการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักพุทธธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา

Main Article Content

ไพผกา ผิวดำ
ระวิง เรืองสังข์
ยุทธวีร์ แก้วทองใหญ่

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 2) สร้างรูปแบบการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 3) เสนอรูปแบบการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักพุทธธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี คือ การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 5 คน และการสนทนากลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ 9 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบศึกษาเอกสาร แบบสัมภาษณ์ และคู่มือการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ส่วนการวิจัยเชิงปริมาณ มีกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ศึกษาสภาพ 378 คน และกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ประเมินรูปแบบ 371 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถาม และแบบประเมิน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าสถิต ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าความถี่ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และดัชนีค่าความต้องการจำเป็น
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ภาพรวมอยู่ในระดับมากสภาพที่คาดหวังภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ความต้องการจำเป็นลำดับแรก คือ ด้านบริหารงานวิชาการ
2. รูปแบบการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักพุทธธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา มี 5 ส่วน ได้แก่ 1) สภาพแวดล้อม ประกอบด้วย การกำหนดมาตรฐานการทำงาน ทรัพยากร และสภาพทางกายภาพ 2) วัตถุประสงค์ พัฒนาสถานศึกษาให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลง 3) กระบวนการบริหารการศึกษา ประกอบด้วย ขอบข่ายการบริหารการศึกษา หลักอิทธิบาท 4 และขั้นตอนการบริหาร 4) โครงสร้าง 5) เงื่อนไขความสำเร็จ อาศัยความร่วมมือจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง
3. เสนอรูปแบบ และการประเมินรูปแบบ ด้านความเป็นประโยชน์ ด้านความถูกต้อง อยู่ในระดับมากที่สุด และด้านความเป็นไปได้ ด้านความความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก สามารถนำรูปแบบไปใช้ได้จริง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ผิวดำ ไ. ., เรืองสังข์ ร. ., & แก้วทองใหญ่ ย. . . (2023). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักพุทธธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 23(2), 97–108. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/dhammathas/article/view/261893
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)

เอกสารอ้างอิง

กฤษธรา ยองใย. (2561). ผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. การประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานการวิจัยระดับชาติ ครั้งที่ 2 GRADUATE SCHOOL CONFERENCE 2018, 30 พฤศจิกายน 2561, (หน้า 37-44). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.

นูซี มะเด็ง. (2564). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาแห่งความสุขโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 39 จังหวัดนราธิวาส. วารสารวิชาการบัณฑิตวิทยาลัยสวนดุสิต, 17(2), 95-112.

ผ่องศรี วาณิชย์ศุภวงศ์. (2546). เอกสารคำสอนระเบียบวิธีวิจัยทางการศึกษา. ปัตตานี: ฝ่ายเทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี.

พรพิมล แก้วอุทัศน์ และกานต์ เนตรกลาง. (2564). ทักษะการบริหารในศตวรรษที่ 21ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3 ตามทัศนะของครู. วารสารวิชาการคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 12(1), 111-126.

พรรณิภา งามเลิศ และคณะ. (2563). ผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ตามหลักสัปปุริสธรรม 7. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 5(2), 798-803.

พัชราวลัย สังข์ศรี. (2561). พุทธวิธีกับการบริหารการศึกษา. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 11(1), 1260-1270.

พิเชษฐ์ โพธิ์ภักดิ์. (2553). การพัฒนารูปแบบการบริหารโรงเรียนนิติบุคคล สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วิจารณ์ พานิช. (2558). แนวโน้มการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. สงขลา: คณะศึกษาศาสตร์และศิลปะศาสตร์ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.

สมหมาย เทียนสมใจ. (2556). รูปแบบการบริหารงานที่มีประสิทธิภาพของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฏีบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน. (2563). กำลังคนภาครัฐในศตวรรษที่ 21 (Workforce in The 21st Century). เข้าถึงได้จาก https://www.ocsc.go.th/sites/default/files/document/ocsc_e-journal-year-62-2-2563.pdf

สุทธิศักดิ์ นันทวิทย์ และสจีวรรณ ทรรพวสุ. (2558). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในศตวรรษที่ 21 ของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 2. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

Likert, R. (1967). The Method of Constructing and Attitude Scale. New York: Wiley & Son.