การวิเคราะห์ประเพณีบุญสรงกู่วัดบ้านกล้วย ตำบลสวนจิก อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดทางปรัชญาในประเพณีบุญสรงกู่ 2) ศึกษาประเพณีบุญสรงกู่วัดบ้านกล้วย ตำบลสวนจิก อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด 3) วิเคราะห์ประเพณีบุญสรงกู่วัดบ้านกล้วย ตำบลสวนจิก อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาข้อมูลปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง มีกลุ่มผู้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 20 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี
ผลการวิจัยพบว่า
1. หลักปรัชญาได้แก่ หลักพุทธจริยศาสตร์ที่ใช้ตัดสินการกระทำดี ชั่ว ควร ไม่ควร ด้วยวิธีการแบบกรรมนิยมที่ยึดเจตนาเป็นสำคัญ และด้วยวิธีการแบบปฏิบัตินิยม ความดี ความชั่ว และคุณค่าต่างๆ จะเกิดขึ้นแก่ตนเอง และสังคมด้วยการลงมือปฏิบัติ
2. ประเพณีบุญสรงกู่วัดบ้านกล้วย พบว่า สถานที่ดังกล่าวเป็นที่ประดิษฐานเศียรพระพุทธรูปเก่าแก่ที่มีตำนานการสร้างในยุคของขอมซึ่งชาวบ้านมีความเชื่อว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ควรค่าแก่การบูชาจึงมีการบูชาสืบทอดกันมาจนเกิดเป็นประเพณีที่สำคัญที่จัดขึ้นในช่วงวันสงกรานต์ของทุกปี
3. ผลการวิเคราะห์ 1) คุณค่าในประเพณีบุญสรงกู่มีเป้าหมายอยู่ที่ผลของการกระทำของมนุษย์ผ่านพฤติกรรมต่างๆ แบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ คุณค่านอกตัว คุณค่าในตัวเอง 2) หลักพุทธจริยศาสตร์ ได้แก่ หลักกรรมนิยม การได้เข้าร่วมประเพณีด้วยพลังศรัทธาที่เป็นกุศลเจตนา ผลที่ได้รับก็เป็นกุศลกรรม และวิเคราะห์ตามหลักปฏิบัตินิยม พบว่า ความดี ความชั่ว จะเกิดขึ้นได้เพราะการปฏิบัติของเราเอง 3) มีเป้าหมายอยู่ 3 ระดับ คือ 1) ระดับพื้นฐาน เป็นการปฏิบัติตามกรอบของศีล มีศีล 5 เพื่อความสงบสุขของสังคม 2) ระดับกลาง เป็นการปฏิบัติตนตามกรอบกรรมบถ 10 ด้วยการไม่คิดเบียดตนเองและผู้อื่นมีใจประกอบด้วยเมตตา 3) ระดับสูง เป็นการพัฒนาตนด้วยหลักปัญญา