การศึกษาวิเคราะห์เทพเจ้าในปรัชญาฮินดูที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทย

Main Article Content

วิจิตตรี ธรรมรักษ์
สุวิน ทองปั้น
จักรพรรณ วงศ์พรพวัณ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดเทพเจ้าในปรัชญาฮินดู 2) ศึกษาเทพเจ้าในปรัชญาฮินดูที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทย 3) วิเคราะห์เทพเจ้าในปรัชญาฮินดูที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทย เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร เก็บข้อมูลจากเอกสารปฐมภูมิ ได้แก่ คัมภีร์พระเวท และเอกสารทุติยภูมิ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี
ผลการวิจัยพบว่า
1. ปรัชญาฮินดูกล่าวถึงเทพเจ้ามีอยู่ในสภาวะจิตซึ่งเป็นสิ่งที่เป็นนามธรรม เป็นสิ่งที่อยู่เหนือธรรมชาติ เป็นสิ่งที่มีอยู่ชั่วนิรันดร เป็นสัพพัญญู เป็นผู้มีอำนาจไร้ขีดจำกัดสามารดลบันดาลให้สรรพสิ่งเป็นไปตามอำนาจของตน ทรงสถิตอยู่ทุกหนทุกแห่ง ทรงเป็นผู้สร้าง ผู้ทำลาย และผู้ปกครองหรือผู้รักษาสรรพสิ่งให้คงอยู่
2. เทพเจ้าในปรัชญาฮินดูที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทยมีอยู่ 3 องค์ใหญ่ คือ1) พระพรหมซึ่งเป็นพระผู้สร้าง 2) พระศิวะซึ่งเป็นพระผู้ทำลาย และ 3) พระนารายณ์ซึ่งเป็นพระผู้รักษา เทพเจ้าทั้งสามองค์นี้เรียกว่าตรีมูลติ ส่วนเทพเจ้าองค์อื่นๆ เป็นเทพเจ้าที่เป็นบริวาร เช่น พระพิฆเนศ เจ้าแม่อุมา เป็นต้น ซึ่งเทพเจ้าเหล่านี้จะปรากฏอยู่ในคัมภีร์พระเวท ถึงแม้ว่าคนไทยที่นับถือพระพุทธศาสนาแต่เทพเจ้าในปรัชญาฮินดูก็ยังมีอิทธิพลสังคมไทยเป็นอย่างมาจนทำให้เทพเจ้าเหล่านี้กลายมาเป็นวิถีชีวิตของคนไทย
3. วิเคราะห์เทพเจ้าในปรัชญาฮินดูที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทย ในประเด็นที่คนไทยนำเอาเทพเจ้าที่ปรากฏอยู่ในปรัชญาฮินดูมาเป็นแนวคิดในการแสดงออกและการประพฤติปฏิบัติในชีวิตประจำวัน โดยการนำความเชื่อมาเป็นข้อกำหนดหรือเป็นกฎระเบียบของสังคม และเป็นสัญลักษณ์ที่นำไปสู่การประพฤติปฏิบัติของคนในสังคม 5 ด้าน ดังนี้1) ด้านการเมืองการปกครอง 2) ด้านการศึกษา 3) ด้านศิลปะ 4) ด้านวัฒนธรรมประเพณี 5) ด้านการดำรงชีวิต

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ธรรมรักษ์ ว. . ., ทองปั้น ส. ., & วงศ์พรพวัณ จ. . (2024). การศึกษาวิเคราะห์เทพเจ้าในปรัชญาฮินดูที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทย. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 24(1), 295–310. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/dhammathas/article/view/267355
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)

เอกสารอ้างอิง

ชนาภัทร์ วงศ์โรจนภรณ์. (2554). การศึกษาวิเคราะห์อิทธิพลของคำสอนเรื่องพรหมในคัมภีร์พระพุทธศาสนาที่มีต่อสังคมไทย. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ธนากิต. (2546). ตำนานเทพเจ้าและอสูร. กรุงเทพฯ: พิมพ์ลักษณ์.

นราวัลย์ พูลพิพัฒน. (2562). เทพเจ้าในวรรณคดีไทย: บทบาทในฐานะผู้สร้างและผู้ทำลาย. พิฆเนศวร์สาร, 15(2), 69-82.

พระชาติชาย ชาตวุฑฺโฒ (สุขเอก). (2550). การศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับสังสารวัฏในปรัชญาฮินดู. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สุนทร ณ รังสี. (2537). ปรัชญาอินเดีย: ประวัติและลัทธิ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อรุณศักดิ์ กิ่งมณี. (2551). ตรีมูรติ: อภิมหาเทพของฮินดู. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.