วรรณกรรมพระพุทธศาสนาฉบับมุขปาฐะท้องถิ่นล้านนา: อัตลักษณ์ พัฒนาการ และการเพิ่มคุณค่าในมิติใหม่
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์อัตลักษณ์และพัฒนาการของวรรณกรรมพระพุทธศาสนาฉบับมุขปาฐะท้องถิ่นล้านนา 2) วิเคราะห์เนื้อหา หลักธรรม ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาสำหรับคนรุ่นใหม่ 3) เสนอแนวทางการเพิ่มคุณค่าและการจัดการวรรณกรรมพระพุทธศาสนาฉบับมุขปาฐะท้องถิ่นล้านนาในมิติใหม่ เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วย 1) กลุ่มตัวอย่างที่ตอบแบบสอบถาม คือ พระภิกษุสงฆ์ จำนวน 152 รูป มัคนายก จำนวน 152 คน 2) กลุ่มผู้ให้สัมภาษณ์ คือ พระภิกษุสงฆ์ จำนวน 2 รูป มัคนายก จำนวน 2 คน และนักวิชาการ จำนวน 2 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล 1) แบบสอบถาม ใช้สถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ในการวิเคราะห์ข้อมูล 2) แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ความเป็นอัตลักษณ์ของวรรณกรรมพระพุทธศาสนาฉบับมุขปาฐะท้องถิ่นล้านนาเน้นไปที่คำธรรมและปรัชญาทางพระพุทธศาสนา และมีลักษณะเฉพาะที่สะท้อนความเชื่อและวิถีชีวิตของชุมชนในภาคเหนือ และมีการปรับใช้ตามบริบทท้องถิ่นและเหตุการณ์ปัจจุบันของชุมชน
2. เนื้อหาและหลักธรรมในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาสำหรับคนรุ่นใหม่ควรเน้นการครองตน ครองคน และครองงาน ตามหลักธรรมพื้นฐาน เช่น เบญจศีล เบญจธรรม พรหมวิหาร อิทธิบาท และโลกธรรม
3. การเพิ่มคุณค่าและการจัดการวรรณกรรมพระพุทธศาสนาฉบับมุขปาฐะท้องถิ่นล้านนาในมิติใหม่นี้ โดยการเผยแผ่ความรู้และประสบการณ์ทางศาสนาเพื่อกระตุ้นการพัฒนาจิตใจและวิถีชีวิตที่ดีด้วยการเสริมสร้างความเข้าใจและความสุขในชีวิตของคนรุ่นใหม่ในสังคมไทยและทั่วโลกได้
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความ ให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความ ต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร วิชาการธรรม ทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ ภาพหรือตารางของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้ง แสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์เอกสารอ้างอิง
บัวผิน ฝาแก้ว, ศักดิ์พงศ์ หอมหวล และสมบัติ ฤทธิเดช. (2554). การเรียนรู้วรรณกรรมท้องถิ่นโดยกระบวนการจัดการความรู้. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 5(1), 121-129.
บุญศิริ สุขพร้อมสรรพ์ และศรีสุดา วงษ์ชุ่ม. (2561). การอนุรักษ์และพัฒนาชุมชนเมืองเก่าพะเยา. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 38(3), 105-126.
พระปลัดจตุพร วชิรญาโณ. (2562). โคม: แนวคิดประวัติศาสตร์และกระบวนการสร้างอัตลักษณ์วัฒนธรรมพระพุทธศาสนาแบบล้านนา. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 7(1), 34-45.
พระปลัดบุญช่วย ฐิตจิตฺโต, พระครูปลัดกิตติพงษ์ กิตฺติโสภโณ และพระนภดล ปภสฺสรวํโส. (2566). การสร้างอัตลักษณ์ของชุมชนชาวพุทธล้านนา. วารสารสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม, 4(1), 83-84.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย: ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ลภัสรินทร์ ฉัตรวังคีรี. (2561). ชุมชนทางชาติพันธุ์และศูนย์กลางแลกเปลี่ยนสินค้ากับการประกอบสร้างอัตลักษณ์ล้านนาในวรรณกรรมของมาลา คําจันทร์ และพิบูลศักดิ์ ละครพล. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 10(2), 37-66.
วัชรินทร์ แก่นจันทร์. (2556). อุดมการณ์ความเป็นอื่นในวรรณกรรมล้านนา. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 1(2), 261-269.