รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสังคมสมัยใหม่: กรณีศึกษาพระสงฆ์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในคัมภีร์พระพุทธศาสนา 2) ศึกษาการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสังคมสมัยใหม่ 3) เสนอรูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสังคมสมัยใหม่ของคณะสงฆ์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก และแบบสนทนากลุ่ม ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ พระสงฆ์ 5 รูป นักวิชาการศาสนา 5 คน ผู้นำชุมชน 5 คน ปราชญ์ชาวบ้าน 5 คน และประชาชน 10 คน รวมผู้ให้ข้อมูลทั้งสิ้น 30 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า
1. การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในคัมภีร์พระพุทธศาสนา คือการนำหลักธรรมที่พุทธเจ้าตรัสรู้ไปสั่งสอนสรรพสัตว์ให้พ้นทุกข์ โดยเริ่มจากพุทธเจ้าแสดงธรรมครั้งแรกแก่ปัญจวัคคีย์ ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน พระพุทธเจ้าส่งสาวกออกเผยแผ่พระพุทธศาสนาครั้งแรก 60 รูป โดยมีวัตถุประสงค์เพื่ออนุเคราะห์แก่สัตว์โลกและเพื่อประโยชน์สุขของมหาชน สำหรับหลักการและวิธีการที่พระพุทธเจ้าและพระสงฆ์สาวกใช้เผยแผ่พระพุทธศาสนา คือการเข้าถึงหาบุคลแล้วเลือกสอนธรรมที่เหมาะกับจริตแต่ละคน
2. การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสังคมสมัยใหม่ พบว่า มีหลายรูปแบบที่พระสงฆ์เลือกใช้เพื่อให้เกิดความเหมาะสม ความทันสมัย และเพื่อเป็นทางเลือกสำหรับบุคคลที่ต้องการรู้ธรรม จึงมีการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในรูปของหนังสือ บทความ การเทศน์ การอบรมสั่งสอน การบรรยายธรรม การเผยแผ่ผ่านทางโทรทัศน์ ยูทูป เว็บไซต์ และการเผยแผ่ในรูปสังคมสงเคราะห์ โดยการสร้างอาชีพ ปลูกป่า สร้างแหล่งน้ำ สร้างชุมชนสันติ สร้างศูนย์ปฏิบัติธรรม เป็นต้น
3. รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสังคมสมัยใหม่ของคณะสงฆ์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ งานวิจัยนี้ ผู้วิจัยเสนอรูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนา 4 รูปแบบ คือ 1) การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในรูปแบบพัฒนาชุมชน 2) การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในรูปแบบวัฒนธรรมประเพณี 3) การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในรูปแบบการสื่อสารเชิงพุทธ 4) การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในรูปแบบการสงเคราะห์
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความ ให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความ ต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร วิชาการธรรม ทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ ภาพหรือตารางของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้ง แสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์เอกสารอ้างอิง
กรกต ชาบัณฑิต, เกษมชาติ นเรศเสนีย์ และภิศักดิ์ กัลยาณมิตร. (2556). ยุทธศาสตร์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุก. วารสารบัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฎวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 7(2), 55-56. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JournalGradVRU/article/view/31385/26963
กองบริหารงานทรัพยากรบุคคล. (2567). วันอาสาฬหบูชา. เข้าถึงได้จาก https://www.doe.go.th/prd/hrad/custom/param/site/138/cat/40/sub/0/pull/detail/view/detail/object_id/1086
ณรงค์ เส็งประชา. (2545). วิถีไทย. กรุงเทพฯ: โอ.เอส.พริ้นติ้งเฮ้าส์.
พระครูญาณเพชรรัตน์ (เทวินทร์ ปิยทสฺสี). (2557). ยุทธศาสตร์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุก. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 2(2), 80-91. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/journal-peace/article/view/76535/61489
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2544). พุทธวิธีในการสอน. กรุงเทพฯ: การศาสนา.
พระราชธรรมนิเทศ (ระแบบ ฐิตญาโณ). (2544). ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: มหามกุฎราชวิทยาลัย.
พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2531). เทคนิคการสอนของพระพุทธเจ้า. กรุงเทพฯ: มูลนิธิพุทธธรรม.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วัดป่ามหาชัย สำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดนครพนม แห่งที่ 2. (2567). วันอาสาฬหบูชา. เข้าถึงได้จาก http://www.watpamahachai.net/Buddha/Buddha5.htm
