การพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะการนิเทศสำหรับพระนิเทศก์ สังกัดสำนักงานพระสอนศีลธรรม ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานที่จำเป็นต่อการพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะการนิเทศสำหรับพระนิเทศก์ 2) พัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะการนิเทศสำหรับพระนิเทศก์ 3) ศึกษาผลการใช้หลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะการนิเทศสำหรับพระนิเทศก์ 4) ประเมินหลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะการนิเทศสำหรับพระนิเทศก์ เป็นการวิจัยและพัฒนา 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ระยะที่ 2 การพัฒนาหลักสูตร ระยะที่ 3 การศึกษาผลการใช้หลักสูตร ระยะที่ 4 การประเมินหลักสูตร กลุ่มตัวอย่าง คือ พระนิเทศก์ จำนวน 44 รูป สังกัดสำนักงานพระสอนศีลธรรม มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือการวิจัย ได้แก่ หลักสูตร แบบประเมินหลักสูตร แบบประเมินสมรรถนะการนิเทศ แบบบันทึกสะท้อนการเรียนรู้ แบบสังเกตพฤติกรรมการนิเทศ และแบบประเมินความพึงพอใจ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน พบว่า สมรรถนะการนิเทศของพระนิเทศก์ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ คือ การสร้างมนุษยสัมพันธ์ การทำงานเป็นทีม การนิเทศเชิงรุก และการจัดการเรียนรู้ตามแนวพุทธ พระนิเทศก์ ผู้บริหาร และผู้เชี่ยวชาญมีความเห็นว่าจำเป็นต้องมีการพัฒนาพระนิเทศก์ให้มีสมรรถนะการนิเทศ ด้วยวิธีการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ การฝึกปฏิบัติการนิเทศในโรงเรียน และใช้การชี้แนะและเป็นพี่เลี้ยงในการให้คำแนะนำช่วยเหลือ
2. ผลการพัฒนาหลักสูตร พบว่ามี 6 องค์ประกอบ ได้แก่ หลักการ จุดมุ่งหมาย โครงสร้างเนื้อหา กระบวนการพัฒนา สื่อและแหล่งการเรียนรู้ และการวัดและประเมินผล ผลการประเมินคุณภาพหลักสูตรจากผู้เชี่ยวชาญ อยู่ในเกณฑ์เหมาะสมมากที่สุด
3. ผลการใช้หลักสูตร พบว่า พระนิเทศก์มีสมรรถนะการนิเทศหลังการพัฒนา สูงกว่าก่อนการพัฒนาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4. ผลการประเมินหลักสูตร พบว่า พระนิเทศก์มีความพึงพอใจต่อหลักสูตรเสริมสร้างสมรรถนะการนิเทศ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความ ให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความ ต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร วิชาการธรรม ทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ ภาพหรือตารางของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้ง แสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์เอกสารอ้างอิง
กิตติชัย สุธาสิโนบล. (2564). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้พระพุทธศาสนาที่มีสติเป็นฐานการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับผู้เรียนระดับประถมศึกษาในสังคมไทยยุคปัจจุบัน. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 15(2), 40-53. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JournalGradVRU/article/view/242089
นิภาวรรณ เดชบุญ. (2563). สมรรถนะการนิเทศของศึกษานิเทศก์. วารสารการบริหารและนิเทศการศึกษา, 11(3), 7-16. https://so20.tci-thaijo.org/index.php/JAD/article/view/234
พระมหาณรงค์ราช ปณิธานธิติ. (2564). การพัฒนารูปแบบการโค้ชแบบพหุวิธีเพื่อพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้โดยใช้อริยสัจเป็นฐานของพระสอนศีลธรรมในการเสริมสร้างความสามารถการคิดเชิงเหตุผลทางพระพุทธศาสนาสำหรับนักเรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
พระศรีธรรมภาณี. (2564). การพลิกโฉมพระสอนศีลธรรม: การพัฒนาพระบริหารการนิเทศ พระนิเทศก์ และพระสอนศีลธรรมเพื่อสร้างพลังขับเคลื่อนศีลธรรมในสังคมไทย. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 10(3), 938-953. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/journal-peace/article/view/260000
พิมพันธ์ เดชะคุปต์ และพเยาว์ ยินดีสุข. (2563). การเรียนรู้เชิงรุกแบบรวมพลังกับ PLC เพื่อการพัฒนา. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สมบัติ ท้ายเรือคำ. (2566). การพัฒนาหลักสูตรเพื่อเสริมสร้างความสามารถในการจัดกระบวนการจัดการเรียนรู้ สำหรับครูที่จบการศึกษาไม่ตรงวุฒิ/วิชาเอกคณิตศาสตร์. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์, 18(1), 1-16. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/JSSRA/article/view/258660
สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา. (2567). รายงานผลการกำหนดยุทธศาสตร์การปฏิรูปวิชาชีพศึกษานิเทศก์ สังกัดกระทรวงศึกษาธิการ. เข้าถึงได้จาก https://otepc.go.th/th/otepc12/km-otepc12/item/5134-2024-10-17-02-41-35.html
สำนักงานพระสอนศีลธรรม. (2566). แผนพัฒนาสำนักงานพระสอนศีลธรรม พ.ศ. 2566-2570. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
_______. (2567). รายงานสรุปสภาพปัญหาและความต้องการพัฒนาสมรรถนะการนิเทศของพระนิเทศก์จากผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ปีพุทธศักราช 2567. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580 (ฉบับประกาศราชกิจจานุเบกษา). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สุชาดา หวังสิทธิเดช, ทิพาพร สุจารี และณัฏฐชัย จันทชุม. (2566). การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมสมรรถนะครูด้านการจัดประสบการณ์เพื่อเสริมสร้างทักษะสมอง EF สำหรับเด็กปฐมวัย. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 17(3), 288-304. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/rmuj/article/view/269909
สุวัทนา สงวนรัตน์. (2567). การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมเพื่อเสริมสร้างการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะเชิงรุกโดยใช้กระบวนการชี้แนะและการเป็นพี่เลี้ยง สำหรับครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลพบุรี เขต 1. วารสารมณีเชษฐาราม วัดจอมมณี, 7(5), 594-613. https://so07.tci-thaijo.org/index.php/JMCR/article/view/5481/3769
อดิศร เนาวนนท์, ลลิตา ธงภักดี, ปิยฉัตร เทพหัสดิน ณ อยุธยา, วริศรา ยางกลาง, อรสิริ วิมลธรรม และจตุพล ภู่ละกอ. (2565). การพัฒนากระบวนการชี้แนะและการเป็นพี่เลี้ยงเพื่อเสริมสร้างความสามารถในการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอนภาษาอังกฤษ ในโรงเรียนขนาดเล็กระดับประถมศึกษา. วารสารชุมชนวิจัยและพัฒนาสังคม, 16(2), 135-146. https://doi.org/10.14456/nrru-rdi.2022.31
Collet, V. S. (2015). The Gradual Increase of Responsibility Model for coaching teachers: Scaffolds for change. International Journal of Mentoring and Coaching in Education, 4(4), 269-292. https://doi.org/10.1108/IJMCE-06-2015-0017
Darling-Hammond, L., Wei, R. C., Andree, A., Richardson, N., & Orphanos, S. (2009). Professional learning in the learning profession: A status report on teacher development in the United States and abroad. Stanford, CA: National Staff Development Council & The School Redesign Network at Stanford University.
Ferguson, K. (2014). How Three Schools View the Success of Literacy Coaching: Teachers’, Principals’ and Literacy Coaches’ Perceived Indicators of Success. Reading Horizons: A Journal of Literacy and Language Arts, 53 (1), 23-47. https://scholarworks.wmich.edu/reading_horizons/vol53/iss1/9
Glickman, C. D., Gordon, S. P., & Ross‑Gordon, J. M. (2004). Supervision and instructional leadership: A developmental approach. (6th ed.). Boston, MA: Allyn & Bacon.
Joyce, B., & Showers, B. (2002). Student achievement through staff development. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Onchwari, G., & Keengwe, J. (2008). The impact of a mentor-coaching model on teacher professional development. Early Childhood Education Journal, 36(1), 19-24. https://doi.org/10.1007/s10643-007-0233-0
Taba, H. (1962). Curriculum Development: Theory and Practice. New York: Harcourt, Brace and World.
Yoon, K. S., Duncan, T., Lee, S. W.-Y., Scarloss, B., & Shapley, K. L. (2007). Reviewing the evidence on how teacher professional development affects student achievement (Issues & Answers Report, REL 2007-No. 033). Washington, DC: U.S. Department of Education, Institute of Education Sciences, National Center for Education Evaluation and Regional Assistance, Regional Educational Laboratory Southwest.
