การสร้างเครือข่ายการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดของคณะสงฆ์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการรับรู้ การเฝ้าระวัง และพฤติกรรมการเกี่ยวข้องกับยาเสพติด 2) พัฒนาชุดความรู้และมาตรการป้องกันและแก้ไขยาเสพติด และ 3) เสริมสร้างกระบวนการและเครือข่ายทางสังคมในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดของคณะสงฆ์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นการวิจัยแบบผสมผสานทั้งการวิจัยเชิงเอกสาร เชิงปริมาณ เชิงคุณภาพ และเชิงปฏิบัติการ โดยดำเนินการศึกษาใน 3 ระดับ ทั้งในระดับนโยบาย คือ มหาเถรสมาคม สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ระดับจังหวัดและระดับวัด ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ พระสงฆ์ จำนวน 447 รูป/คน ในพื้นที่ 3 จังหวัด ได้แก่ จังหวัด ขอนแก่น หนองคาย และสุรินทร์
ผลการวิจัยพบว่า
1. กลุ่มตัวอย่างพระสงฆ์และประชาชนส่วนใหญ่ไม่เคยรับรู้ว่าพระสงฆ์ในพื้นที่เข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติด มีเพียงบางส่วนที่รับรู้ถึงการเข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติด ซึ่งแสดงให้เห็นว่า พระสงฆ์ยังเข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติดในจำนวนไม่มากนัก
2. มาตรการการปฏิบัติในระดับจังหวัด วัดและชุมชนดำเนินงานตามมติของมหาเถรสมาคมโดยมีกระบวนการคัดกรองแยกกลุ่มเป้าหมายในชุมชน ตรวจสอบประวัติผู้ขอบวช ผู้ที่ขอจำพรรษาที่วัด ใช้วัดเป็นศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชน เครือข่าย ประชาสัมพันธ์ข้อมูลข่าวสาร แจ้งเบาะแส อบรมความรู้เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรม สร้างจิตสำนึก ทัศนคติที่ดีในการดำเนินชีวิตแก่กลุ่มเป้าหมายทุกระดับโดยมีเครือข่ายภาคประชาชนทำหน้าที่เฝ้าระวังภัยยาเสพติดในวัดและชุมชน
3. การเสริมสร้างกระบวนการและเครือข่ายทางสังคมในการป้องกันและแก้ไขยาเสพติดของคณะสงฆ์ มีแนวคิดและอุดมการณ์ในการทำงาน คือ ทำงานอย่างเต็มที่ไม่หวังสิ่งตอบแทนใดๆ ทำงานร่วมกันแบบภาคีเครือข่ายด้วยความเป็นกัลยาณมิตรที่ดีต่อกัน ทำงานร่วมกับผู้อื่นโดยมุ่งประโยชน์สุขของสังคมเป็นที่ตั้ง ใช้กิจกรรมการบำบัดรักษายาเสพติดเป็นเครื่องมือในการพัฒนาตนเองและเครือข่าย และดูแลช่วยเหลือกันไม่ทิ้งกัน