การศึกษาสภาพปัญหาการเรียนการสอนวรรณกรรมไทยระดับอุดมศึกษา และแนวทางการจัดการเรียนรู้วรรณกรรมตามทฤษฎีวิพากษ์และการสอนแบบซักค้านร่วมกับสื่อดิจิทัล เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงวิพากษ์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาการเรียนการสอนวรรณกรรมไทยระดับอุดมศึกษา และ 2) ศึกษาแนวทางการจัดการเรียนรู้วรรณกรรมตามทฤษฎีวิพากษ์และการสอนแบบซักค้านร่วมกับสื่อดิจิทัล เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี
กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ 1) อาจารย์ผู้สอนด้านวรรณกรรมไทย สาขาวิชาการสอนภาษาไทย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ในภาคเหนือ จำนวน 6 คน 2) นิสิตชั้นปีที่ 3 สาขาวิชาการสอนภาษาไทย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ในภาคเหนือ จำนวน 35 รูป/คน และ 3) ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการเรียนรู้วรรณกรรมไทย จำนวน 7 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ 1) แบบสัมภาษณ์สภาพปัญหา 1 ฉบับ 2) แบบสอบถาม 1 ฉบับ และ 3) แบบสัมภาษณ์แนวทางการจัดการเรียนรู้ 1 ฉบับ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย () ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า
1. สภาพปัญหาการเรียนการสอนวรรณกรรมไทย คือ (1) ด้านอาจารย์ผู้สอน ได้แก่ หลักการสอน วิธีการสอน เทคนิคการสอน สื่อและแหล่งการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล บทบาทของผู้สอน และบรรยากาศภายในชั้นเรียน และ (2) ด้านผู้เรียน พบว่า มีปัญหาโดยรวมอยู่ในระดับมาก ( = 4.12, S.D. = 0.24) โดยมีปัญหามากที่สุด ได้แก่ ด้านสื่อและแหล่งการเรียนรู้ (
= 4.59, S.D. = 0.61) ด้านผู้เรียน (= 4.51, S.D. = 0.66) ด้านเนื้อหาวรรณกรรม (
= 3.71, S.D. = 1.10) และด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (
= 3.68, S.D. = 0.99)
2. แนวทางการจัดการเรียนรู้วรรณกรรมตามทฤษฎีวิพากษ์และการสอนแบบซักค้านร่วมกับสื่อดิจิทัล เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ พบว่า ทฤษฎีวิพากษ์ และการสอนแบบซักค้าน เป็นหลักการเรียนรู้วรรณกรรมไทยเพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ สื่อดิจิทัล เป็นสื่อสนับสนุนการเรียนรู้ ซึ่งทั้ง 3 แนวคิดทฤษฎี พัฒนาเป็นรูปแบบการจัดการเรียนรู้ โดยกำหนดเนื้อหาวรรณกรรม การวัดและประเมินผล ปัจจัยสนับสนุนการเรียนรู้ต่างๆ เพื่อให้การจัดการเรียนรู้วรรณกรรมไทยบรรลุวัตถุประสงค์และมีประสิทธิภาพ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความ ให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความ ต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร วิชาการธรรม ทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ ภาพหรือตารางของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้ง แสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์เอกสารอ้างอิง
กฤชพร สินพรม และสถิรพร เชาวน์ชัย. (2565). แนวทางส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อดิจิทัลของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 3. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 20(1), 159-175. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/suedujournal/article/view/253017/173434
กิ่งกาญจน์ บูรณสินวัฒนกูล และพิณพนธ์ คงวิจิตต์. (2566). แนวทางการจัดการเรียนรู้วรรณคดีไทยในยุคดิจิทัล โดยใช้แนวคิด CONNECTIVISM. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 17(1), 232-244. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JournalGradVRU/article/view/248848/175761
กิ่งกาญจน์ บูรณสินวัฒนกูล. (2560). จะสอนวรรณคดีอย่างไรให้ผู้เรียนเกิดมโนทัศน์. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 6(4), 203-213. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/245638/166174
กิตติพงษ์ แบสิ่ว และยงยุทธ อังคสัญลักษณ์. (2566). เทคนิคการสอนวรรณคดีไทยโดยประยุกต์ใช้แนวคิดการเรียนรู้เชิงรุก: แนวปฏิบัติสู่การพัฒนาการคิด. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 21(1), 60-72. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/suedujournal/article/view/260484/176578
ขวัญชนก นัยจรัญ. (2564). การพัฒนาชุดการเรียนรู้ตามรูปแบบการเรียนการสอนแบบตกผลึกเพื่อส่งเสริมความสามารถในการวิจารณ์วรรณกรรมของนักศึกษาระดับปริญญาตรี. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 49(3), 1-13. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/EDUCU/article/view/251565/169439
ชลธิชา หอมฟุ้ง, สมพร ร่วมสุข, อธิกมาส มากจุ้ย, กฤษณะ ลำทะแย, ไพรินทร์ พึ่งพงษ์, รจนา คำนึงผล และวันวิสาห์ ปัญญาจิรวุฒิ. (2566). การศึกษาทัศนคติด้านการวิจัยของนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิตกับการสร้างสรรค์เกม. The New Viridian Journal of Arts, Humanities and Social Sciences, 3(1), 16-26. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/The_New_Viridian/article/view/262475/173348
ดวงมน จิตร์จํานง. (2556). วรรณคดีวิจารณ์เบื้องต้น. กรุงเทพฯ: ประพันธ์สาส์น.
ธนัญภัสร์ ศรีเนธิยวศิน. (2564). การจัดการเรียนการสอนโดยใช้เกมเป็นฐานที่มีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษา. วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์, 7(3), 40-55. https://so05.tcithaijo.org/index.php/Palisueksabuddhaghosa/article/view/253003/173233
ธัญญาลักษณ์ สังข์แก้ว. (2562). การพัฒนารูปแบบการสอนวรรณคดีด้วย ACDEA เพื่อเสริมสร้างทักษะการอ่านอย่างมีวิจารณญาณของนักศึกษาครูภาษาไทย. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). นครปฐม: มหาวิทยาศิลปากร.
ธีรศักดิ์ จิระตราชู. (2561). ผลการจัดการเรียนการสอนวรรณคดีและวรรณกรรมโดยใช้วงจรการสะท้อนคิดของกิบส์ที่มีต่อการตระหนักรู้ในตนเองของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นงลักษณ์ ยุทธศิลปะเสวี. (2567). การพัฒนาสื่อดิจิทัลเพื่อส่งเสริมทักษะการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศแก่นักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์. Journal of Information Science Research and Practice, 42(1), 99-112. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jiskku/article/view/259591/182429
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
บุษบา บัวสมบูรณ์. (2566). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวรรณคดีโดยประยุกต์วิธีเบลมเลส โพสต์มอร์เทิม เพื่อส่งเสริมทักษะการอ่านวิพากษ์และการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ของนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิต. Journal of Modern Learning Development, 8(9), 273-288. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jomld/article/view/267181/179369
ปพิชญา พรหมกันธา. (2565). ผลการสอนโดยใช้เทคนิค STAD เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์การอ่านบทอาขยานในรายวิชาวรรณกรรมคัดสรรในหนังสือเรียนของนักศึกษาสาขาวิชาภาษาไทย ชั้นปีที่ 3 คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ. The New Viridian Journal of Arts, Humanities and Social Sciences, 2(3), 61-74. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/The_New_Viridian/article/view/257888/171455
เมธี อนันต์. (2567). การสอนวรรณคดีและวรรณกรรมไทยด้วยแนวคิดทางคติชน: สมรรถนะวรรณคดีและวรรณกรรม. วารสารครุพิบูล คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 11(2), 142-158. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/edupsru/article/view/272389/183561
ยืน ภู่วรวรรณ. (2558). นวัตกรรมการเรียนการสอนกับการศึกษาระบบ 4.0. วารสารเทคโนโลยีสุรนารี, 9(2), 133-156. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/sjss/article/view/45125/37341
สุรีรัตน์ อักษรกาญจน์. (2562). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบแวดวงวรรณกรรมร่วมกับการใช้คำถามระดับสูงเพื่อพัฒนาความสามารถด้านการคิดวิเคราะห์ของผู้เรียนในระดับอุดมศึกษา. วารสารราชพฤกษ์, 17(3), 52-62. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/Ratchaphruekjournal/article/view/185122/154168
หัตถกาญจน์ อารีศิลป. (2567). ร้อยแก้วแนวต่างโลก! (Isekai) ชุบชีวิตวรรณคดีไทยด้วยรูปแบบร่วมสมัยโดนใจคนรุ่นใหม่. เข้าถึงได้จาก https://www.chula.ac.th/highlight/178602/
อดิศา เบญจรัตนานนท์. (2560). การจัดการเรียนการสอนภาษาอังกฤษพื้นฐานมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี: เสียงสะท้อนจากผู้เรียนและผู้สอน. วารสารวิชาการคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 18(2), 293-315. https://ejournals.swu.ac.th/index.php/jedu/article/view/9900/8415
อรุโณทัย อินทนิด, ภคพล คำหน้อย และกาญจนา วิชญาปกรณ์. (2565). สถานภาพงานวิจัยด้านการเรียนการสอนวรรณคดีไทย ช่วงปี พ.ศ. 2555-2564. วารสารครุพิบูล คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 9(2), 337-354. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/edupsru/article/view/259654/174702
Habermas, J. (1990). Model Consciousness and Communicative Action. Oxford: Polity Press.
Habermas, J. (2004). Public space and political public sphere: The biographical roots of two motifs in my thought (Commemorative Lecture, Kyoto).
Joyce, B., Weil, M., & Calhoun, E. (2009). Model of teaching. (8th.). London: Allyn and Bacon.
