การศึกษาหลักสัมมาชีพกับการประกอบหัตถกรรมเครื่องเงิน ในอำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

           บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักสัมมาชีพในทางพระพุทธศาสนา                      2) ศึกษาบริบทของกลุ่มหัตถกรรมเครื่องเงินในอำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ 3) ศึกษาวิเคราะห์การประกอบสัมมาชีพของกลุ่มหัตถกรรมเครื่องเงินในอำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ภาคสนาม โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสารวิชาการที่เกี่ยวข้อง และสัมภาษณ์เชิงลึกแล้วนำเสนอด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า  

            หลักสัมมาชีพในทางพระพุทธศาสนา คือ หลักสัมมาชีพ คือการเว้นจากมิจฉาชีพทุกชนิด เป็นทางแห่งความสุข เป็นเครื่องวัดความเจริญของพระพุทธศาสนา และเป็นอุดมการณ์ของบรรพชิตและคฤหัสถ์ โดยมีเป้าหมายคือ 1) ด้านอัตถะประโยชน์ คือการแสวงหาและบำเพ็ญเพื่อบรรลุประโยชน์หรือจุดมุ่งหมายแห่งชีวิตของตนเอง 2) ด้านปรัตถประโยชน์ คือประโยชน์เพื่อผู้อื่น ได้แก่การช่วยเหลือเกื้อกูลสนับสนุนผู้อื่นให้บรรลุประโยชน์ให้เขาสามารถพึ่งพาตนเองได้ 3) ด้านอุภยัตถประโยชน์ คือประโยชน์ส่วนรวม ได้แก่ การช่วยเหลือเกื้อกูลสนับสนุนประโยชน์ทั้งแก่ตนเองและคนอื่นหรือส่วนรวม  

บริบทของกลุ่มหัตถกรรมเครื่องเงินในอำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ เป็นชุมชนเก่าแก่มากว่า 270 ปี ส่วนหนึ่งเป็นชาวเขมรได้อพยพเข้ามาตั้งรกราก มีความสามารถด้านตีทองตีเงินเป็นเป็นเครื่องประดับ ตกทอดรุ่นสู่รุ่น โดยยึดหลักสัมมาชีพด้านกาย ด้านวาจา และพัฒนาการสร้างรูปแบบสินค้าที่เป็นอัตลักษณ์ของตนเอง เป็นแบรนด์ใหม่ไม่ซ้ำกับของคนอื่น   

           วิเคราะห์การประกอบสัมมาชีพของกลุ่มหัตถกรรมเครื่องเงินในอำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ นำหลักธรรมไปปรับใช้ สัมมาชีพด้านกาย คือ ฆราวาสธรรม อริยทรัพย์ 7 อิทธิบาท 4 กุลจิรัฏฐิติธรรม ปาปณิกธรรม สัปปุริสธรรม ทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ และสังคหวัตถุ 4  สัมมาชีพด้านวาจา คือ อริยมรรคมีองค์ 8 สุจริต 3 และศีล 5 รวมถึงทางใจด้วย เนื่องจากการกระทำทางกาย วาจา และใจมีความสัมพันธ์กัน เช่น การไม่โลภอยากได้ทรัพย์คนอื่น และไม่คิดเบียดเบียนคนอื่นเลี้ยงชีพ เป็นต้น