แนวทางการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษาวัดวังปลัดสามัคคี จังหวัดสุรินทร์ และวัดป่าวังศิลา จังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่อง“แนวทางการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบอย่างยั่งยืน” มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดชุมชนคุณธรรมต้นแบบ 2) เพื่อศึกษาแนวคิดการพัฒนาที่ยั่งยืนตามแนวทางพระพุทธศาสนา และ 3) เพื่อวิเคราะห์แนวทางการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษาวัดวังปลัดสามัคคี จังหวัดสุรินทร์ และวัดป่าวังศิลา จังหวัดศรีสะเกษ โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสารวิชาการที่เกี่ยวข้องและการสัมมนากลุ่มย่อย(Focus Group Discussion) ซึ่งมีผู้ให้ข้อมูลหลักจำนวน 10 รูป/คน  ผลจากการศึกษาพบว่า 1) องค์ประกอบที่สำคัญของการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบประกอบด้วย (1) คน (2) สิ่งแวดล้อม และ (3) สถานการณ์ เพราะถ้าในชุมชน มีคนดี มีสิ่งแวดล้อมดี สถานการณ์ในชุมชนก็จะดีตามไปด้วย ส่งผลให้ทุกคนอยู่ร่วมกันอย่างสามัคคีอยู่ดีมีสุข พึ่งตนเองได้อย่างยั่งยืน 2) การพัฒนาที่ยั่งยืนตามแนวทางพระพุทธศาสนา มีองค์ประกอบที่สำคัญในการขับเคลื่อนชุมชนคุณธรรม คือ “พลังบวร” อันประกอบด้วย บ้าน-วัด-โรงเรียน โดยวัดมีบทบาทหน้าที่ให้การอบรมกล่อมเกลาสมาชิกในชุมชน โรงเรียนมีบทบาทในการสร้างเยาวชนให้เป็นสมาชิกที่ดีของสังคม ขณะเดียวกันชุมชนก็มีบทบาทความสำคัญต่อการจัดการศึกษาของโรงเรียน ทั้งในแง่ของการเป็นแหล่งเรียนรู้มรดกทางวัฒนธรรม ประเพณี ค่านิยมของสังคม 3) แนวทางการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนคุณธรรมต้นแบบอย่างยั่งยืนของวัดวังปลัดสามัคคี จังหวัดสุรินทร์ และวัดป่าวังศิลา จังหวัดศรีสะเกษ ประกอบด้วย การมีกระบวนการในการขับเคลื่อน และเป้าหมายที่สำคัญ คือ คนในชุมชนอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข โดยมีศาสนาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ คนในชุมชนมีการเรียนรู้และน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต และสืบสานวิถีวัฒนธรรมที่ดีงาม เริ่มจากการเปิดพื้นวัดให้เป็นศูนย์การเรียนรู้ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติในงานด้านศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม ส่งผลให้คนในชุมชนมีชีวิตพออยู่ พอกิน พอเพียง เป็นชุมชนที่เข้มแข็ง มั่งคั่ง มันคงยังยืน เป็นชุมชนคุณธรรมต้นแบบให้กับชุมชนตลอดจนหน่วยงานต่างๆ มาเรียนรู้ศึกษาดูงานเพื่อนำไปเป็นปรับใช้กับชุมชนต่อไป