ผลของการพัฒนาสมรรถนะหัวหน้าหอผู้ป่วยต่อความสามารถในการปฏิบัติงานในบทบาทพยาบาลหัวหน้าหอผู้ป่วย โรงพยาบาลทั่วไปขนาดเล็กแห่งหนึ่ง
คำสำคัญ:
การพัฒนาสมรรถนะภาวะผู้นำ, หัวหน้าหอผู้ป่วย, ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสมรรถนะในบทบาทพยาบาลหัวหน้าหอผู้ป่วยและเปรียบเทียบสมรรถนะภาวะผู้นำของพยาบาลวิชาชีพระหว่างก่อนและหลังการพัฒนา ใช้รูปแบบการวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดผลก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างเป็นพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติหน้าที่หัวหน้ากลุ่มงานการพยาบาล หัวหน้าหอผู้ป่วย และรองหัวหน้าหอผู้ป่วยในโรงพยาบาลอรัญประเทศ จำนวน 28 คน เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองคือโปรแกรมการพัฒนาสมรรถนะภาวะผู้นำตามแนวคิดทฤษฎีภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของอโวไลโอ แบส และจัง ดำเนินการในระยะเวลา 8 สัปดาห์ ประกอบด้วยกิจกรรมการให้ความรู้ การวิเคราะห์กรณีศึกษา และการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบวัดความรู้ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงและแบบวัดสมรรถนะภาวะผู้นำตามแนวคิดของเบนนิส วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการทดสอบWilcoxon Signed Ranks Test
ผลการวิจัยพบว่า ภายหลังการเข้าร่วมโปรแกรม คะแนนความรู้ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงโดยรวมเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Z = -2.697, p = 0.007) โดยเฉพาะด้านการกระตุ้นเชาว์ปัญญา (Z = -3.076, p = 0.002) สำหรับสมรรถนะภาวะผู้นำโดยรวมไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Z = -1.777, p = 0.076) แต่เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่าด้านแรงขับเคลื่อนความมุ่งมั่นเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Z = -2.939, p = 0.003) ขณะที่ด้านการสร้างความไว้วางใจ/การเพิ่มความสามารถให้ผู้อื่น (Z = -4.336, p < 0.001) และด้านความคิดรวบยอด (Z = -2.000, p = 0.046) ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุข. ยุทธศาสตร์บุคลากรเป็นเลิศ People Excellence Strategy [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 12 พ.ย. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/uploads/ckeditor/People_Excellence_Strategy_v.4.pdf
ภรณ์ทิพย์ คุณพูล. การศึกษาภาวะผู้นำของหัวหน้าหอผู้ป่วยในการบริหารการพยาบาลกลุ่มเจนวาย [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2561.
นิตยา ศรีญาณลักษณ์. การบริหารการพยาบาล. กรุงเทพฯ: ประชุมช่าง; 2552.
กัมพลิกา สักกามาตย์. การใช้ ICNP ในการบริหารการพยาบาล [อินเทอร์เน็ต]. 2557 [เข้าถึงเมื่อ 12 ส.ค. 2557]. เข้าถึงได้จาก: www.med.cmu.ac.th/hospital/nis/icnp/ICNP2557management.ppt
Avolio BJ, Bass BM, Jung DI. Re-examination the component of transformation and transaction leadership using the multifactor leadership questionnaire. J Occup Organ Psychol. 1999;72(4):411-62.
นุช สัทธาฉัตรมงคล, อรรถพล ธรรมไพบูลย์. ผู้นำการเปลี่ยนแปลงในยุคโลกาภิวัตน์สู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน. วารสารธุรกิจปริทัศน์. 2559;8(1):167-82.
อนันทิยา พุ่มเพ็ชร. ผลของโปรแกรมการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของหัวหน้าหอผู้ป่วยต่อผลการปฏิบัติงานของพยาบาลวิชาชีพในโรงพยาบาลเฉพาะทางแห่งหนึ่ง สังกัดกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. นครปฐม: มหาวิทยาลัยคริสเตียน; 2558.
เรมวล นันท์ศุภวัฒน์, อรอนงค์ วิชัยคำ. สมรรถนะภาวะผู้นำของนักศึกษาพยาบาลในระดับบัณฑิตศึกษา. พยาบาลสาร. 2551;35(2):48-57.
สภาการพยาบาล. สมรรถนะผู้บริหารทางการพยาบาล. กรุงเทพฯ: จุดทอง; 2556.
อนัญญา ภาเจริญสิริ. ภาวะผู้นําของหัวหน้าพยาบาลสู่ความเป็นเลิศระดับสากลขององค์กรพยาบาลโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2562.
สุพัตรา วัชรเกตุ. ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง: สิ่งที่ท้าทายผู้นำทางการพยาบาล. วารสารพยาบาลทหารบก. 2557;15(3):58-63.
ศิริพร สิงหเนตร, จรวยพร ใจสิทธิ, วิชยา เห็นแก้ว. การศึกษาภาวะผู้นำการพยาบาลในศตวรรษที่ 21. วารสารนเรศวรพะเยา. 2560;10(1):17-24.
สุธาสินี มีนาสิทธิโชค. ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงสำหรับผู้บริหารทางการพยาบาลระดับต้น โรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งในจังหวัดชลบุรี [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. นครปฐม: มหาวิทยาลัยคริสเตียน; 2559.
ศศิประภา วุฒิจรูญพันธ์, ภิษิตา อินทรประสงค์, จุฑาธิป ศีลบุตร, ยุวนุช สัตย์สมบูรณ์. ภาวะผู้นําการเปลี่ยนแปลงของหัวหน้าหอผู้ป่วยและคุณภาพการบริการงานผู้ป่วยในตามการรับรู้ของพยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐแห่งหนึ่ง. วชิรสารการพยาบาล. 2559;18(2):25-32.
นภาพร สายชู, พัชราภรณ์ อารีย์, เนตรชนก ศรีตุมมา, เพชรน้อย สิงห์ชุมชัย. การวิเคราะห์เส้นทางพฤติกรรมความเป็นผู้นำเชิงเปลี่ยนแปลงของหัวหน้าพยาบาล บรรยากาศทีมเพื่อนวัตกรรม พฤติกรรมการมุ่งเน้นตลาด และนวัตกรรมบริการของหน่วยการพยาบาลในโรงพยาบาลเอกชน ประเทศไทย. วารสารสาธารณสุขไทย. 2563;50(3):378-90.
ลักขณา ศรีบุญวงศ์, เพชรน้อย สิงห์ช่างชัย, พัชราภรณ์ อารีย์. โมเดลความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นําการเปลี่ยนแปลงของหัวหน้าหอผู้ป่วย พฤติกรรมสร้างนวัตกรรมในการทำงานและผลการปฏิบัติงานตามหน้าที่ ตามการรับรู้ของพยาบาลวิชาชีพในโรงพยาบาลทั่วไป. วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก. 2563;31(2):96-110.
