จากชุมชนชานเมืองสู่ความเป็นเมืองทุนนิยม กรณีศึกษา พื้นที่นนทบุรี

บทคัดย่อ

ท่ามกลางยุคสมัยและสถานการณ์ปัจจุบันของการพัฒนาที่ให้ความสำคัญกับเมืองในฐานะศูนย์กลางการพัฒนาและตัวแทนของความทันสมัย พื้นที่ของเมืองทำหน้าที่สะท้อนวิถีชีวิตที่หลากหลายและเต็มไปด้วยเงื่อนไขใหม่ ๆ ที่ผู้คนในเมืองต้องปรับตัวตาม ในทางวิชาการ การศึกษาเรื่องเมืองจึงมีขอบเขตที่กว้างขวางมากและเชื่อมโยงกันในหลายมิติ รวมทั้งในทางมานุษยวิทยาด้วย การศึกษาเรื่องเมืองในฐานะพื้นที่ของการปฏิสัมพันธ์ที่แตกต่างหลากหลายของวัฒนธรรมที่ปะปนกันท่ามกลางการพัฒนาในช่วงเปลี่ยนผ่านของเมืองจึงเป็นประเด็นที่น่าสนใจ บทความนี้มุ่งอธิบายปรากฏการณ์ของการพัฒนาเมืองที่มีความเกี่ยวข้องกับมิติอันหลากหลายทางวัฒนธรรมโดยใช้วิธีการศึกษาเชิงชาติพันธุ์วรรณาเมืองแบบมหภาค (Urban Macro-Ethnography) การสังเกตแบบมีและไม่มีส่วนร่วม (Participant and non-Participant Observation) การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (in-depth interview) และการสัมภาษณ์อย่างไม่เป็นทางการ (informal interview) โดยศึกษาพื้นที่บางส่วนของย่านชานเมืองนนทบุรีที่มีการขยายตัวของเมืองอย่างต่อเนื่องเป็นกรณีตัวอย่างและอาศัยแนวคิดเรื่องการขยายตัวของพื้นที่ชานเมือง พื้นที่สังคม การผลิตพื้นที่รวมถึงพื้นที่สาธารณะ เพื่อนำไปสู่การทบทวนนโยบายการพัฒนาเมืองและการพัฒนาศักยภาพของพื้นที่ชานเมืองที่ควรให้ความสำคัญกับมิติของการพัฒนาคนรวมถึงการใส่ใจสิ่งแวดล้อมชานเมืองที่สอดคล้องกับวิถีวัฒนธรรมของผู้คน อันจะนำมาซึ่งการส่งเสริมศักยภาพที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืนของศตวรรษที่ 21 ในบริบทชานเมืองของไทย