ชาวโอรังอัสลี กลุ่มจาไฮ จังหวัดยะลา-นราธิวาส การวิจัยสำรวจภาคสนามเบื้องต้น

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้นำเสนอกลุ่มชนโอรังอัสลี กลุ่มย่อยจาไฮ (the Jahai) เกี่ยวกับข้อมูลพื้นฐานที่สำคัญได้แก่จำนวนประชากร มีทั้งหมด 439 คน มีภูมิศาสตร์ถิ่นที่อยู่อาศัยที่จังหวัดยะลาและนราธิวาส ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา-บาลา และอุทยานแห่งชาติบางลางซึ่งเชื่อมต่อกับป่าเบอลม (Belum) ประเทศมาเลเซีย มีการจัดกลุ่มองค์กรทางสังคม (social organization) เป็นแบบกลุ่มเครือญาติ (band) ชาวจาไฮไม่มีภาษาเขียนแต่มีศิลปะลวดลายอยู่ในอาวุธและของขวัญ (gift) ที่ผู้ชายทำให้แก่ภรรยา โครงสร้างองค์กรประกอบด้วยครอบครัวและเครือญาติ ผู้ชายเป็นหัวหน้าครอบครัว ผู้หญิงคือผู้จัดการ ผู้สูงอายุทั้งชายและหญิงเป็นผู้มีอำนาจสูงสุดสามารถติดต่อกับบรรพบุรุษที่อยู่ในโลกต่างมิติได้ ให้คำปรึกษาและข้อแนะนำแก่ผู้นำกลุ่ม สังคมจาไฮไม่มีชนชั้น จัดช่วงชั้นตามวัยของสมาชิก ชาวจาไฮมีความสัมพันธ์กับคนภายนอกที่อยู่ในที่ราบ คือ ชาวมลายูมุสลิมและชาวไทยพุทธ ในลักษณะต่างพึ่งพากันและกัน แต่โดยส่วนใหญ่ไม่มีบัตรประชาชน ไม่มีความรู้ทางด้านกฎหมายแต่มีความจำเป็นในเรื่องอาหาร เช่น ข้าว ซึ่งนำมาทดแทนหัวมันในป่าที่กำลังขาดแคลน จึงกลายเป็นเบี้ยล่างทางเศรษฐกิจถูกกดขี่ค่าจ้างแรงงานจากปัญหาการทำลายพื้นที่ป่าบริเวณกว้างจากเขื่อนบางลางทำให้พวกเขาต้องปรับโครงสร้างขององค์กร มีการรวมเป็นกลุ่มใหญ่อยู่บนที่สูงประมาณ 800 เมตรจากระดับน้ำทะเล และแตกเป็นกลุ่มย่อย 7-15 คนเพื่อรับจ้างและนำข้าวกลับไปสนับสนุนการยังชีพในกลุ่มใหญ่หลายกลุ่ม ชาวจาไฮมีศาสนา นับถือบรรพบุรุษที่คล้ายพระเจ้าผู้ให้กำเนิด และมีความเชื่อหลังความตายว่าผู้ตายจะพลิกไปอยู่มิติคู่ขนาน ซึ่งเหมือนกันกับโลกปัจจุบันแต่มีความอุดมสมบูรณ์ไม่เสื่อมตามโลกปัจจุบัน และบรรพบุรุษสามารถพลิกเอาความสมบูรณ์ของธรรมชาติโลกจากคู่ขนานมาฟื้นสภาพป่าโลกปัจจุบันได้ สถานการณ์ชาวจาไฮอยู่ในระดับวิกฤติถูกฉวยใช้ประโยชน์จากบางคนและบางกลุ่ม และวิกฤติจากปัญหาโภชนาการ แต่อย่างไรก็ตามชาวจาไฮยังคงต้องการอาศัยอยู่ในที่แห่งนี้และในประเทศไทย เพราะต้องการความอิสระในการดำรงวิถีชีวิตแบบเร่ร่อน (nomadic) เพื่อล่าและเก็บหาของป่า (hunter and gatherers) ได้เช่นเดิม ซึ่งแตกต่างจากประเทศมาเลเซียที่ต้องปรับตัวอยู่อาศัยในหมู่บ้านในพื้นที่ราบ