มนุษย์ล่องหนในระบาดวิทยา “ความเปลือยเปล่า” ของคนชายขอบในเมืองเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 และมาตรการของรัฐในประเทศต่างๆ รวมทั้งไทย ในการปิดเมืองทางคนชายขอบและแรงงานข้ามชาติเหล่านี้ถือได้ว่าเป็นพลังสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจไทย แต่ดูเหมือนว่าพวกเขายังต้องดำรงชีวิตอยู่อย่างไร้ตัวตน และไร้สถานะของพลเมืองไทย แม้จะทำงานอยู่ในประเทศไทยมาอย่างยาวนานแล้วก็ตาม พร้อม ๆ กันนั้นในชีวิตประจำวันพวกเขาเหล่านี้ก็พยายามดิ้นรนต่อสู้อยู่อย่างต่อเนื่อง เพื่อการเข้าไปมีส่วนร่วมอยู่ในสังคมไทยในฐานะพลเมืองไทยอย่างสมบูรณ์ และพัฒนาตนเองให้เป็นพลเมืองที่มีคุณภาพในสังคมไทยต่อไปในอนาคต เขาเหล่านี้จึงไต่อยู่กับเส้นความไม่มั่นคงในชีวิต แม้จะเป็น "พลเมืองทางเศรษฐกิจ" ที่ทำให้ภาคส่วนต่าง ๆ เติบโต แต่ไม่เคยถูกนับว่าเป็น "พลเมืองของรัฐ" เป็นเสมือนหนึ่งมนุษย์ล่องหนที่ไร้ตัวตน ในสถานการณ์ที่ไวรัสโควิดระบาด คนกลุ่มนี้กลับไม่ถูกนับว่าเป็นพลเมือง เข้าไม่ถึงการเยียวยาและสวัสดิการของรัฐ โครงการวิจัยนี้จึงต้องการสะท้อนชีวิตของเขาภาพเรื่องเล่าการต่อสู้ ท่ามกลางวิกฤติคนเหล่านี้ใช้ชีวิตแบบใด เพื่อให้เราเข้าใจ “ชีวิตของมนุษย์” คนหนึ่ง และภายใต้การระบาดของไวรัสโควิด 19 ได้เปิดเผยให้เห็นถึงปัญหาที่ที่คนชายขอบจำนวนมากไม่สามารถเข้าถึงสวัสดิการและการช่วยเหลือของรัฐ ซึ่งรัฐจะเข้าใจประเด็นปัญหาต่าง ๆ เหล่านี้อย่างไร เพื่อที่จะช่วยให้สามารถพัฒนานโยบายเกี่ยวกับคนชายขอบและแรงงานข้ามชาติแต่ละกลุ่มได้อย่างเหมาะสม ซึ่งคงต้องเริ่มต้นจากการตั้งคำถามในการวิจัยหลาย ๆ ประเด็นดังต่อไปนี้ เพื่อมองเห็นแนวทางในการศึกษาประเด็นปัญหาต่าง ๆ ข้างต้นเพิ่มมากขึ้น