บทเรียนจากสิงคโปร์และจีนในการจัดการพื้นที่สีเขียว: แนวทางเชิงนโยบายเพื่อการพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืนของไทย

บทคัดย่อ

การพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืน จำเป็นต้องให้ความสำคัญกับพื้นที่สีเขียวในฐานะโครงสร้างพื้นฐานด้านสิ่งแวดล้อม สุขภาวะ และคุณภาพชีวิตของประชาชน บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากรณีตัวอย่างการจัดการพื้นที่สีเขียวในประเทศสิงคโปร์และจีน ซึ่งเป็นประเทศที่ประสบความสำเร็จในการบูรณาการนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมเข้ากับแผนพัฒนาเมืองอย่างเป็นระบบ โดยใช้ระเบียบวิธีการวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบเพื่อสังเคราะห์แนวทางเชิงนโยบายที่สามารถประยุกต์ใช้กับบริบทของประเทศไทย ผลการศึกษาพบว่า สิงคโปร์มีการกำหนดวิสัยทัศน์ระดับชาติด้าน “เมืองในสวน” ควบคู่กับแผนปฏิบัติการ SG Green Plan 2030 ที่บูรณาการผังเมือง เทคโนโลยี และการมีส่วนร่วมของประชาชน ส่วนจีนได้นำแนวคิด “อารยธรรมเชิงนิเวศ” มาผสานกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจระดับชาติ โดยเฉพาะในกรณีศึกษาของนครเฉิงตูที่ผลักดันแนวคิด “เมืองสวนสาธารณะ” ผ่านโครงการ Tianfu Greenway ซึ่งมีระยะทางเชื่อมโยงพื้นที่สีเขียวมากกว่า 8,000 กิโลเมตร สำหรับประเทศไทย แม้จะมีนโยบายการเพิ่มพื้นที่สีเขียวในระดับยุทธศาสตร์ แต่ยังขาดกลไกบูรณาการ การสนับสนุนเชิงโครงสร้าง และการมีส่วนร่วมอย่างทั่วถึง ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อยกระดับการพัฒนาเมืองสีเขียวในไทย ได้แก่ การจัดตั้งคณะกรรมการยุทธศาสตร์เมืองสีเขียวแห่งชาติ การวางผังเมืองเชิงนิเวศ การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน การสร้างสำนึกรักษ์สิ่งแวดล้อมตั้งแต่ระดับเด็กและเยาวชน และการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อบริหารจัดการพื้นที่สีเขียวอย่างมีประสิทธิภาพ อันเป็นแนวทางสำคัญต่อการสร้างเมืองที่อยู่ได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว