การวิเคราะห์ปัญหาของโครงการที่ขอรับรองจริยธรรมการวิจัยจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัย สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล

บทคัดย่อ

     การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะของโครงการวิจัยที่ขอรับรองจริยธรรมการวิจัย และวิเคราะห์สาเหตุสำคัญที่ทำให้โครงร่างการวิจัยไม่ผ่านการรับรองจริยธรรมการวิจัยในครั้งแรก โดยการศึกษานี้ได้ใช้ข้อมูลทุติยภูมิที่เป็นผลการพิจารณาโครงร่างการวิจัยที่ส่งเข้าขอรับการรับรองจริยธรรมการวิจัย จากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัย สถาบันวิจัยประชากรและสังคม (คจ.-วปส.) ที่ถูกบันทึกในแบบรายงานผลการพิจารณาของคณะกรรมการฯ ระหว่างปี 2561-2562 จำนวนทั้งสิ้น 891 โครงการ ข้อมูลดังกล่าวถูกวิเคราะห์โดยใช้สถิติพรรณนา แบบแจกแจงความถี่และร้อยละ และแสดงผลการวิเคราะห์ในรูปแบบตารางและแผนภูมิ

     ผลการศึกษาพบว่า ครึ่งหนึ่งของโครงการที่เสนอขอรับการรับรองฯ โดยนักศึกษา และเกือบครึ่งหนึ่งของโครงการที่เสนอโดยนักวิจัยที่เป็นอาจารย์ไม่ผ่านการรับรองในการเสนอครั้งแรก การไม่ได้รับการรับรองในการเสนอครั้งแรกเกิดจากปัญหาหลัก ๆ 2 ประการ คือ 1) ปัญหาด้านระเบียบวิธีการวิจัย เฉพาะอย่างยิ่งคือความไม่ชัดเจนของการออกแบบและการเลือกกลุ่มตัวอย่าง และปัญหาด้านวิธีการที่ใช้ในการเก็บข้อมูล และ 2) ความไม่ชัดเจนในด้านการจัดการเกี่ยวกับจริยธรรมการวิจัย เช่น ไม่มีเอกสารชี้แจงผู้เข้าร่วมการวิจัย หรือเอกสารไม่ครบถ้วน ซึ่งสะท้อนให้เห็นการขาดความรู้ในการเตรียมเอกสารเพื่อเสนอขอรับการรับรองฯ