ปัจจัยกำหนดความต้องการใช้บริการระบบขนส่งทางราง: กรณีศึกษาจังหวัดนครราชสีมา
คำสำคัญ:
ความต้องการใช้บริการ , ระบบขนส่งทางราง, รถไฟบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มุ่งศึกษาถึงปัจจัยกำหนดความต้องการใช้บริการระบบขนส่งทางราง กรณีศึกษาจังหวัดนครราชสีมา ซึ่งเป็นศูนย์กลางด้านขนส่งและโลจิสติกส์ทางบกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง และมีการลงทุนในโครงการรถไฟทางคู่และรถไฟความเร็วสูง ทำให้พื้นที่นี้มีศักยภาพด้านการเดินทางสูง แต่ยังขาดข้อมูลเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลต่อความต้องการใช้บริการระบบขนส่งทางรางของผู้โดยสาร วัตถุประสงค์ (1) ศึกษาระดับความต้องการใช้บริการของผู้โดยสาร แยกตามผู้ที่เคยใช้บริการและผู้ที่ไม่เคยใช้บริการ (2) เปรียบเทียบความคิดเห็นระหว่างสองกลุ่ม และ (3) เสนอแนวทางพัฒนาระบบขนส่งให้สอดคล้องกับปัจจัยที่มีผลต่อความต้องการใช้บริการ กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้โดยสาร จำนวน 400 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามที่ผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาและความเชื่อมั่น รวมถึงวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติอนุมาน (Independent Samples T-Test)
ผลการวิจัยพบว่า ผู้ที่เคยใช้บริการให้ความสำคัญกับราคาค่าบริการมากที่สุด ส่วนผู้ที่ไม่เคยใช้บริการให้ความสำคัญกับความปลอดภัยมากที่สุด ปัญหาที่พบในการเดินทาง ได้แก่ ระยะเวลาในการรอคอยนาน เส้นทางไม่เชื่อมต่อกับจุดหมายปลายทาง และความไม่สะดวกในการเดินทาง ดังนั้น ผลการวิจัยนี้สามารถใช้เป็นข้อมูลสำคัญสำหรับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง นักวางแผน และนักวิชาการ เพื่อพัฒนาระบบขนส่งทางรางให้สอดคล้องกับความต้องการของประชาชนในปัจจุบันและอนาคต
เอกสารอ้างอิง
กรมการขนส่งทางราง. (2567). รายงานโครงสร้างพื้นฐานทางราง ประจำปี 2567. เข้าถึงได้จากhttps://www.drt.go.th/public-relations/report_2567
กระทรวงคมนาคม. (2568). รายงานโครงสร้างพื้นฐานทางราง. เข้าถึงได้จากhttps://datagov.mot.go.th/dataset/drt2568_03
การรถไฟแห่งประเทศไทย. (2564). วารสารรถไฟสัมพันธ์. เข้าถึงได้จากhttps://www.nstda.or.th/library/opac/Book/49662?c=1020201052
จุฑามาศ ศิริเกษ และ มานะ ลักษมีอรุโณทัย. (2566). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเลือกใช้บริการรถขนส่งสาธารณะระดับ Microtransit ของผู้เดินทางในกรุงเทพมหานคร: กรณีศึกษา รถสามล้อไฟฟ้า MuvMi. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์, 5(3), 303-320.
จุไรรัตน์ วงศ์เดือน และ ชิตพงษ์ อัยสานนท์. (2562). การจัดการประสิทธิภาพการขนส่งทางราง: กรณีศึกษาเส้นทางกรุงเทพฯ – เชียงใหม่. วารสารวิชาการสังคมศาสตร์เครือข่ายวิจัยประชาชื่น, 1(2), 52-63.
นรรัฐ รื่นกวี. (2566). การวิเคราะห์ความสำคัญและประสิทธิภาพของการให้บริการสถานีรถไฟระหว่างเมือง กรณีศึกษาอำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิทยาการจัดการมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 40(1), 84-110.
นิรันดร ทัพไชย. (2565). ความตั้งใจในการเปนผูประกอบการของนักศึกษามหาวิทยาลัยในประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต. วารสารสมาคมวิจัย, 27(1), 111-142.
ปิติ จันทรุไทย. (2558). การศึกษาพฤติกรรมของผู้โดยสารในการเลือกใช้ระบบขนส่งสาธารณะในเขตเมือง: กรณีศึกษาเทศบาลนครนครศรีธรรมราช. วิศวสารลาดกระบัง, 32(2), 61-66.
ปิยะนันท์ มณีเลิศ และ เปี่ยมสุข สนิท. (2567). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการเดินทางในพื้นที่โดยรอบสถานีระบบขนส่งมวลชนทางราง. สาระศาสตร์, 1(1), 217-231.
เพ็ญพร ปุกหุต เสาวลักษณ์ จิตต์น้อม ณัฐพันธ์ ปัญญโรจน์ และ พรทิพย์ ปุกหุต (2568). การเพิ่มประสิทธิภาพการบริการขนส่งทางถนน ภายใต้อิทธิพลของคุณภาพการให้บริการและการจัดการคุณภาพในมุมมองของผู้ให้บริการโลจิสติกส์ไทย. วารสารเศรษฐศาสตร์และบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 17(2), 37-52.
วิรัตร บุตรวาป สุกานดา กลิ่นขจร และ รัชดาภรณ ปนรัตนานนท. (2567). การศึกษาพฤติกรรมของนักทองเที่ยวแบบแบ็คแพ็ค (Backpacker) ตามเสนทางแผนพัฒนาระบบขนสงทางรางของประเทศไทย. วารสารมทร.อีสาน ฉบับมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร์, 11(1), 109-120.
ศุภกร วรฤทธิ์ ณัฐพัชร์ วิเศษพานิช และ ประสพชัย พสุนนท์. (2566). การตัดสินใจเดินทางของผู้โดยสารรถไฟฟ้ามหานคร สายสีม่วง ภายใต้บริบทการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 43(4), 77-89.
สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร. (2662). ยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งของไทย ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580). ค้นจาก https://www.otp.go.th/post/view/4012
Agarwal R. (2008). Public transportation and customer satisfaction: The case of Indian Railways. Global Business Review, 9(2), 257-272.
Ajzen, I. & Fishbein, M. (1980). Understanding attitudes and predicting social behavior. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179–211.
Ajzen, I. (2002). Perceived behavioral control, self-efficacy, locus of control, and the theory of planned behavior. Journal of Applied Social Psychology, 32(4), 665–683.
Cochran, W. G. (1977). Sampling techniques. (3rd ed.). John Wiley & Sons.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis. (7th Ed.). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Hasanpour, M. & Farooq, B. The effects of urban form on public transportation demand in a developing city, Case Studies on Transport Policy, 20, 1-12. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.cstp.2025.101430
Moya, S. (2019). Guidelines for the development of the railway services of Thailand to Thai tourists. The 2nd National Conference and presentation of student work on Humanities and Social Sciences, 723-728. Retrieved from https://hs.ssru.ac.th/useruploads/files/20190306/5e487e243c041ad4fd562e4cbe7e3503c04a6d82.pdf
Pararuraman. A., Zeithaml, V. & Berry, L. (1988). SERQUAL: a Multiple Item Scale for Measuring Consumer Perceptions of Service Quality. Journal of Retail, 64(1), 12-40.
Wang, D. & Liu, Y. (2015). Factors Influencing Public Transport Use: A Study of University Commuters’ Travel and Mode Choice Behaviours. State of Australian Cities Conference 2015. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/287120076_Factors_Influencing_to_Travel_Behavior_on_Transport_Mode_Choice
Wang, Y., Zhang, Z., Zhu, M., & Wang, H. (2020). The Impact of Service Quality and Customer Satisfaction on Reuse Intention in Urban Rail Transit in Tianjin, China. SAGE Open, 1-10.
Wanglisakul, K., Jantakard, H., Sanguanpang, S., & Jaikham, N. (2024). Analyzing Factors Influencing the Development of Railway Freight Transportation Service through the Fuzzy Analytic Hierarchy Process Technique. Eng. & Technol. Horiz, 41(2), 3-11.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการจัดการและพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ประกาศเกี่ยวกับลิขสิทธิ์
- เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงพิมพ์กับวิทยาลัยการจัดการและพัฒนาท้องถิ่นถือเป็นข้อคิดเห็น และความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
- บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวิทยาลัยการจัดการและพัฒนาท้องถิ่นถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวารสารวิทยาลัยการจัดการและพัฒนาท้องถิ่น หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่ง ส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อการกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวิทยาลัยการจัดการและพัฒนาท้องถิ่นก่อนเท่านั้น
