หนี้สินครัวเรือนเกษตรกรไทย: สถานภาพความรู้ปัจจุบัน และข้อสังเกตบางประการ

Main Article Content

สุริยะ หาญพิชัย

บทคัดย่อ

        บทความนี้เป็นบทความเชิงเสนอแนวคิดโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และสังเคราะห์สาเหตุที่ก่อให้เกิดหนี้สินครัวเรือนของเกษตรกรไทยซึ่งกำหนดระเบียบวิธีการศึกษาโดยใช้กระบวนวิธีการวิจัยเอกสาร ดำเนินกระบวนการศึกษา ทบทวนข้อมูลแนวคิด ทฤษฎี และวิเคราะห์ข้อมูลจากแหล่งข้อมูลทุติยภูมิเป็นหลัก รวบรวมจากเอกสารหนังสือ ตำรา รวมทั้งรายงานการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับหนี้สินครัวเรือนของเกษตรกร ซึ่งได้ตีพิมพ์ไว้แล้วจากนั้นนำมาข้อมูลมาวิเคราะห์สังเคราะห์และเสนอผลการศึกษาในเชิงวิเคราะห์โดยมีขั้นตอนเริ่มจากกำหนดประเด็น และวางกรอบในการศึกษาสร้างกรอบข้อมูลให้สอดคล้องและตรงประเด็นกับเป้าหมายศึกษาข้อมูลทุติยภูมิและวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสาร โดยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงสังเคราะห์ และสรุปพบว่า หนี้สินครัวเรือนของเกษตรกรเป็นภาระผูกพันทางการเงินที่ครัวเกษตรกรติดค้างอยู่จะต้องใช้คือให้แก่เจ้าหนี้ เป็นปัญหาเชิงโครงสร้างที่มีสาเหตุมาจากหลายปัจจัยประกอบกัน ปัจจัยสาเหตุที่ก่อให้เกิดหนี้สินครัวเรือนของเกษตรกรพอจำแนกได้ดังนี้ 1) ปัจจัยส่วนบุคคล 2) ปัจจัยทางสังคม 3) ปัจจัยทางเศรษฐกิจ 4) ปัจจัยสภาพภูมิศาสตร์ 5) ปัจจัยทางทัศนคติ นิสัยหรือพฤติกรรม 6) ปัจจัยทางลักษณะหนี้สิน 7) ปัจจัยโครงการนโยบายรัฐ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
หาญพิชัย ส. . (2020). หนี้สินครัวเรือนเกษตรกรไทย: สถานภาพความรู้ปัจจุบัน และข้อสังเกตบางประการ. Journal of Modern Learning Development, 5(2), 191–213. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jomld/article/view/241156
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ขนิษฐา วนะสุข และคณะ (2557). หนี้ครัวเรือนกับเศรษฐกิจภาคใต้. กรุงเทพมหานคร: ธนาคารแห่งประเทศไทย.

ทานทิพย์ ดำรงวรางกูร และคณะ. (2550). การเกิดและเส้นทางหนี้สิน: ประสบการณ์ชาวบ้านและทางออก. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

ธันยชนก ปะวะละ. (2551). การออมของครัวเรือนในภาคชนบทของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วิทยานิพนธ์ปริญญาเศรษฐศาสตร์มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

บุญธรรม ราชรักษ์. (2548). การคลังว่าด้วยการกระจายความเป็นธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

บุญหลาย ศรีมุงคุณ และคณะ. (2551). การวิจัยกระบวนการแก้ไขปัญหาหนี้สินในครัวเรือนบ้านชมภูทอง ตำบลนาด่าน อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำภู. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

ปัณภ์ปวีณ รณรงค์นุรักษ์. (2558). ปัจจัยที่ส่งผลต่อหนี้สินของเกษตรกรผู้ปลูกอ้อย ข้าว และมันสำปะหลัง: กรณีศึกษาเกษตรกรในเขตพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรี และเพชรบุรี. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

พิชญา ผลปราชญ์. (2553). หนี้สินของครัวเรือนเกษตรในตำบลหนองแวงอำเภอวัฒนานครจังหวัดสระแก้ว. สารนิพนธ์เศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย:มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ภารดี สุขวาสนะ และคณะ. (2552). ศึกษารูปแบบและแนวทางในการจัดการหนี้สินของชุมชนบ้านนาคลองตำบลนาคูอำเภอนาคูจังหวัดกาฬสินธุ์. กรุงเทพมหานคร:สำนักงานกองทุนสนับสนุนวิจัย.

ยรรยง ไทยเจริญ และคณะ. (2547). ภาวะหนี้ครัวเรือนไทย:ความเสี่ยงและนัยเชิงนโยบาย. กรุงเทพมหานคร: ธนาคารแห่งประเทศไทย.

วิทยา เจียรพันธุ์ และคณะ. (2553). หนี้สินภาคครัวเรือนของเกษตรกรในชนบทไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

ศิริรัตน์ เจนศิริศักดิ์. (2554). การบริหารจัดการโครงการแก้ไขปัญหาหนี้สินภาคประชาชนในมุมมองของเกษตรกร: กรณีศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารวิจัยมข,16 (3), 271-280.

สมชัย จิตสุชน และคณะ. (2551). การศึกษาหนี้สินและพฤติกรรมการออม (ระยะที่หนึ่ง) ภายใต้โครงการพัฒนาเครื่องมือนโยบายเศรษฐกิจมหภาค. กรุงเทพมหานคร:สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2549). การศึกษาภาวะความยากจนของครัวเรือนเกษตร.กรุงเทพมหานคร: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2558). การศึกษาภาวะหนี้สินเกษตรกรและแนวทางการปรับปรุงศักยภาพ การดำเนินงานกองทุนในกำกับดูแลของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2555). พฤติกรรมการเป็นหนี้ของครัวเรือนเกษตร พ.ศ. 2554. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสถิติแห่งชาติ.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2560). หนี้สินครัวเรือนเกษตร พ.ศ. 2558. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสถิติแห่งชาติ.

สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร. (2557). การศึกษาหนี้สินของครัวเรือนเกษตรและขนาดของเงินกู้ที่เหมาะสม. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรกระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สุกานดา กลิ่นขจร และนรรัฐ รื่นกวี. (2555). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาระหนี้สินของเกษตรกรจังหวัดนครราชสีมา กรณีศึกษา อำเภอด่านขุนทดและอำเภอโนนสูง. นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน.

สุระชัย เชื้อลิ้นฟ้า. (2550). พฤติกรรมการก่อหนี้ภาคครัวเรือนก่อนและหลังวิกฤตเศรษฐกิจในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์เศรษฐศาสตร์มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย:มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

อรรถพล อรรถวรเดช และคณะ. (2554). การศึกษาแนวทางการใช้มาตรการทางกฎหมายในการกำกับดูแลและแก้ไขปัญหาเจ้าหนี้นอกระบบ. กรุงเทพมหานคร:กระทรวงการคลัง.

อารันต์ พัฒนโนทัย. (2551). งานวิจัยพื้นฐานฐานรากของการพัฒนาประเทศตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เล่ม 2. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.