แนวคิดเรื่องจักรวาลวิทยาในพุทธปรัชญาเถรวาท

บทคัดย่อ

        บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องจักรวาลวิทยาในพุทธปรัชญาเถรวาท ซึ่งได้ศึกษาจากคัมภีร์พระสุตตันตปิฎกเป็นหลัก จากการศึกษาพบว่า ความรู้ทางจักรวาลวิทยามี 2 อย่าง คือ
        1) ความรู้เรื่องจักรวาลวิทยาที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงให้เห็นเกี่ยวกับความรู้ทางประสบการณ์ตรง คือ ความรู้ที่กล่าวถึงกำเนิดของสิ่งมีชีวิตและลักษณะตามธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตนั้น ๆ เช่น มนุษย์ สัตว์ และความรู้บางส่วนซึ่งเป็นความรู้ที่เกี่ยวกับกำเนิดของโลก
        2) ความรู้เรื่องจักรวาลวิทยาที่พระพุทธเจ้าทรงหยั่งรู้ได้ด้วยทิพยจักษุญาณ คือ เรื่องภูมิต่าง ๆ มีการพรรณนาสภาพอันน่าสะพรึงกลัวในทุคติภูมิหรืออบายภูมิ และมีการพรรณนาสภาพอันน่ารื่นรมย์ในสุคติภูมิ แต่ในทัศนะของพุทธปรัชญาเถรวาทมองว่าสรรพสิ่งในจักรวาลก็ตกอยู่ภายใต้กฎไตรลักษณ์เสมอเหมือนกันทั้งสิ้นไม่มีอะไรจีรังยั่งยืน