นวัตกรรมการแปรรูปสับปะรดอบแห่งด้วยโรงอบแห่งสับปะรดโดยใช่พลังงานแสงอาทิตย์ร่วมสำหรับเกษตรกร ตำบลซับสีทอง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษากรรมวิธีการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้ง สับปะรด โดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม สำหรับเกษตรกร 2) ออกแบบและสร้างโรงอบแห้งสับปะรด โดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม 3) ฝึกอบรมและพัฒนากระบวนการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้ง สับปะรดโดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม สำหรับเกษตรกร และ 4) ถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้งสับปะรดโดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม สำหรับเกษตรกร โดยมีกลุ่ม เป้าหมาย ได้แก่ เกษตรกรกลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์สับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบ แห้งสับปะรด โดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม ตำบลซับสีทอง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ จำนวน 150 ราย ซึ่งได้มาด้วยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (purposive Sampling) จากเกษตรกรที่สมัครเข้าร่วมโครงการวิจัย เครื่องมือที่ใช้การวิจัย ได้แก่ 1) แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง 2) การศึกษาดูงาน 3) แบบสรุปข้อมูล ตารางสรุปแผนผังการออกแบบโครงสร้างโรงอบแห้งสับปะรด 4) การอบรมเชิงปฏิบัติการ 5) เอกสารประกอบการฝึกอบรม เรื่อง การแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้ง สับปะรด โดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม 6) แบบประเมินความพึงพอ ใจของเกษตรกรกลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ที่มีต่อการอบรมเชิงปฏิบัติการ การวิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติขั้นพื้นฐาน ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
          ผลการวิจัย พบว่า
          1. การทำสับปะรอบแห้ง โดยทั่วไปจะใช้วิธีการตากแห้งอาศัยแสงอาทิตย์ ให้ความร้อนเพื่อทำให้น้ำระเหยออกมา และให้ลมพัดเอาไอน้ำออกไป ทำให้อาหารได้รับสิ่งปนเปื้อนได้ง่าย จึงจำเป็นต้องอบแห้งในเครื่องอบหรือโรงเรือนอบแห้งด้วยพลังงานต่างๆ การศึกษาการแปรรูปสับปะรดที่เหมาะสมการพัฒนาสูตรและกรรมวิธีการการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้งสับปะรด โดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม โดยใช้เทคโนโลยีระดับชุมชน เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพมาตรฐาน การพัฒนาสูตรและกรรมวิธีการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้งสับปะรด โดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม ซึ่งจากการศึกษาเอกสารและงานวิจัย วิเคราะห์กรอบแนวคิดเกี่ยวกับการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้งสับปะรด โดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม โดยใช้เทคโนโลยีระดับชุมชนเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพมาตรฐาน การพัฒนากรรมวิธีการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้ง สับปะรด โดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม
         2. คณะผู้วิจัยได้ทําการออกแบบและติดตั้งระบบเซลล์แสงอาทิตย์เพื่อให้การกระบวนการอบทําได้อย่างต่อเนื่องทั้งกลางวัน และกลางคืน ผลการทดสอบการใช้งานโรงอบแห้งสับปะรดโดยใช้พลังงานเซลล์แสงอาทิตย์ร่วม และผลการตรวจสอบระยะเวลาในการอบแห้งพบว่าเวลาในการอบแห้งหลังการปรับปรุง เหลือเพียง 36 ชั่วโมงและอุณหภูมิสูงสุดอยู่ที่ 70–80 องศาเซลเซียส ดังนั้น โรงเรือนอบแห้งพลังงานร่วมด้วยรังสีแสงอาทิตย์และไฟฟ้า สามารถนําไปใช้ในการอบแห้งผลผลิตทางการเกษตรเพื่อช่วยเกษตรกรในการอบแห้งและเพิ่มมูลค่าของผลผลิตสับปะรดอบแห้งได้ดี
         3. ผลการฝึกอบรมและพัฒนากระบวนการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้งสับปะรดโดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม สำหรับเกษตรกร ตำบลซับสีทอง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ เกษตรกรที่เข้ารับการอบรมผู้เข้ารับการอบรมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.12
          4. ผลการอบรมเชิงปฏิบัติการถ่ายทอดเทคโนโลยีการถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้งสับปะรด โดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม สำหรับเกษตรกร ตำบลซับสีทอง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ ผู้เข้าร่วมการฝึกอบรมมีความพึงพอใจที่ได้รับความรู้เพิ่มขึ้นและมีความคาดหวังว่าจะสามารถนำความรู้ที่ได้ไปใช้ปฏิบัติจริงต่อไป ผู้เข้าร่วมสัมมนามีความพึงพอใจเกี่ยวกับการอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “การถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีการแปรรูปสับปะรดอบแห้งด้วยโรงอบแห้งสับปะรดโดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ร่วม เฉลี่ยในทุกประเด็นอยู่ในระดับมาก (4.38)