ธรรมยุติกนิกาย : การเดินทางและวิวัฒนาการในล้านนา ธรรมยุติกนิกาย : การเดินทางและวิวัฒนาการในล้านนา

บทคัดย่อ

นโยบายการสร้างรัฐในสมัยรัชกาลที่ 4 และรัชกาลที่ 5 ทรงมีวัตถุประสงค์ในการสร้างสยามให้เป็นรัฐสมัยใหม่ พร้อมกับผนวกเอารัฐจารีตล้านนาและพัฒนาหัวเมืองมณฑลอีสานให้เป็นหนึ่งเดียว  การหลวมรวมเกิดขึ้นได้ด้วยอำนาจและกลไกของรัฐผ่านผู้ปฏิบัติการ ดังนั้น นิกายธรรมยุตซึ่งอิงอยู่กับอำนาจรัฐแนบแน่น จึงเข้ามามีบทบาทในฐานะผู้ขับเคลื่อนกลไกลให้เป็นไปและมีอยู่อย่างมีประสิทธิภาพ อาณาจักรล้านนาเกิดการและเปลี่ยนผ่านจากรัฐจารีตรวมเป็นหนึ่งเดียวกับสยามด้วยโดยพระสงฆ์นิกายธรรมยุตผ่านกิจกรรมและกฎหมาย เช่น การก่อตั้งโรงเรียนภาษาไทย  การปักหมุดนิกายธรรมยุต ความสัมพันธ์กับเจ้าผู้ครองนครแนวใหม่ การปกครองสงฆ์ล้านนาด้วยการกำกับใช้พระราชบัญญัติลักษณะการปกครองสงฆ์ปีพ.ศ. 2445 จนนำไปสู่วิวัฒนาการวัดและบุคลากรของนิกายธรรมยุตไปสู่หัวเมืองล้านนาในเวลาต่อมา