การบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต ๑

บทคัดย่อ

            การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานีเขต ๑  ๒) เพื่อศึกษาแนวทางการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต ๑ และ ๓) เพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต ๑ เป็นการวิจัยแบบผสานคือ ๑) การวิจัยเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้บริหารและครูในโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานีเขต ๑ ผู้บริหารและครู จำนวน ๑๔๔ คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติคือค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย  ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ         ๒) การวิจัยเชิงคุณภาพ สัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน ๕ คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

            ผลการวิจัย พบว่า

            ๑) สภาพปัจจุบันการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต ๑ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านโดยเรียงลำดับสภาพปัญหาจากมาก ไปหาน้อย ได้แก่ ๑) การพัฒนากระบวนการเรียนรู้คือจัดทำแผนกิจกรรมการเรียนรู้ในแต่ละรายวิชา  ๒) การประกันคุณภาพภายในและมาตรฐานการศึกษาคือจัดทำรายงานคุณภาพการศึกษาประจำปีและ ๓) การพัฒนาและส่งเสริมให้มีแหล่งเรียนรู้คือโรงเรียนสนับสนุนให้ใช้แหล่งเรียนรู้ทั้งภายในและภายนอก

๒) แนวทางการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต ๑  มี ๔ แนวทางได้แก่ ๑) การมีสวนร่วมในการตัดสินใจ ๒)การมีสวนร่วมในการดำเนินการ ๓) การมีสวนร่วมในการรับผลประโยชน์และ ๔) การมีสวนร่วมในการประเมินผลตามองค์ประกอบงานวิชาการ ๘ ด้านคือ1) การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา 2) การพัฒนากระบวนการเรียนรู้ 3) การวัดผลและการประเมินผล 4) การประกันคุณภาพภายในและมาตรฐานการศึกษา 5) การพัฒนาและใช้สื่อและเทคโนโลยี 6) การพัฒนาและส่งเสริมให้มีแหล่งเรียนรู้ 7) การวิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา และ 8) การส่งเสริมชุมชนให้มีความเข้มแข็งทางวิชาการ

๓) แนวทางการพัฒนาการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วมของผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต ๑มี ๔ แนวทางได้แก่ ๑) การมีสวนร่วมในการตัดสินใจ  ๒) การมีสวนร่วมในการดำเนินการ  ๓) การมีสวนร่วมในการรับผลประโยชน์และ ๔) การมีส่วนร่วมในการประเมินผลซึ่งทั้ง ๔ ด้านนำไปขับเคลื่อนองค์ประกอบของการบริหารวิชาการ๘ ด้านโดยบูรณาการกับหลักพรหมวิหาร ๔ ได้แก่ ๑) เมตตาคือความรักใคร่ปรารถนาดี ๒) กรุณาคือความสงสารคิดช่วยเหลือให้พ้นทุกข์ ๓) มุทิตาคือความยินดีเมื่อผู้อื่นมีสุข และ ๔) อุเบกขาคือความวางใจเป็นกลาง