โรงเรียนควาย: การจัดการชุมชนท่องเที่ยววิถีชาวนาไทยเชื้อสายกะเหรี่ยง อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี Buffalo’s School: Tourism community Management of Thai farmer of Karen lineage at Suanphung District, Ratchaburi Province
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาบริบทและภูมิปัญญาการทำนาของชาวไทยเชื้อสายกะเหรี่ยง 2) เพื่อศึกษาศักยภาพชุมชนท่องเที่ยววิถีชาวนาไทยเชื้อสายกะเหรี่ยง และ 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการจัดการชุมชนท่องเที่ยววิถีชาวนาไทยเชื้อสายกะเหรี่ยง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การวิจัยเอกสาร การสังเกต และการสัมภาษณ์ พื้นที่วิจัย คือ บ้านหนองตาดั้ง ตำบลตะนาวศรี อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี กลุ่มเป้าหมาย แบ่งเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ 1) คือ ผู้นำชุมชน ตัวแทนชุมชน รวม 5 คน หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 5 คน และนักท่องเที่ยว 5 คน รวม 20 คน คัดเลือกแบบเจาะจง กลุ่มที่ 2 คือ นักท่องเที่ยวจำนวน 100 คน คัดเลือกแบบบังเอิญ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย มี 2 ชนิด คือ แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต แบบวิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า
1) โรงเรียนควายเป็นศูนย์การเรียนรู้วิถีชีวิตและภูมิปัญญาการทำนาแบบดั้งเดิมโดยใช้ควายเป็นหลักของชุมชนชาวนาไทยเชื้อสายกะเหรี่ยงที่อาศัยตามแนวชายแดนไทย-เมียนมาร์ โดยได้รับควายที่ไถ่ชีวิตจากธนาคารควายในวาระถวายเป็นพระราชกุศลพระราชทานมาจากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในรัชกาลที่ 9
2) โรงเรียนควายตั้งขึ้นเพื่อส่งเสริมอาชีพให้ชาวนาไทยเชื้อสายกะเหรี่ยงและยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ควายไทยและวิถีชีวิตชาวนาแบบดั้งเดิม โดยมีกิจกรรมให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปมีส่วนร่วม เช่น การดำนา การขี่ควาย การนวดข้าวด้วยควาย เป็นต้น เป็นแหล่งท่องเที่ยวเพื่อการอนุรักษ์และถ่ายทอดวิถีชีวิตของชาวนากับควายในอดีต
3) แนวทางการจัดการชุมชนท่องเที่ยววิถีชาวนาไทยเชื้อสายกะเหรี่ยง ได้แก่ (1) การจัดกิจกรรมส่งเสริมการท่องเที่ยวที่สะท้อนภาพชีวิตชาวนาและควายไทยแบบดั้งเดิม (2) การจัดการคุณค่าและความสำคัญของควายไทยก่อให้เกิดการหวงแหนและอนุรักษ์พันธุ์ควายไทยและภูมิปัญญาการทำนาแบบดั้งเดิม (3) การรักษาความสมดุลของธรรมชาติและระบบนิเวศภายในหมู่บ้านควายไทย (4) การรักษาวัฒนธรรมดั้งเดิมของชาวนาไทยเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน (5) การพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวที่มีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน (5) การสนับสนุนงบประมาณจากหน่วยงานภาครัฐเกี่ยวข้อง
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ออสเตรเลีย.
กำชัย ลายสมิต. (2533). เศรษฐกิจไทยในระบบทุนนิยมโลก. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กรมปศุสัตว์. (2556). แผนยุทธศาสตร์ควายไทย 2556-2560. เข้าถึงเมื่อ 20 กันยายน 2561 เข้าถึงได้จาก
http://extension.dld.go.th/th1/index.php
กฤษฎา นาโสก. (2552). วิถีชาวนาอีสานตอนล่าง : ศึกษากรณีชุมชนชาวนาบ้านตำแย ตำบลม่วงสามสิบ
อำเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี. ภาคนิพนธ์สาขาเศรษฐศาสตร์การเมือง,
มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
คณะนิสิตชั้นปีที่ 5. (2553). การศึกษาสำรวจชุมชนกะเหรี่ยงบ้านห้วยน้ำหนัก อำเภอสวนผึ้ง จังหวัด
ราชบุรี. งานวิจัยโปรแกรมสังคมศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา.
นภัสสร คุ้มถนอม และ นิตยา เจรียงประเสริฐ. (2557). ความต้องการของนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มีต่อการ
ท่องเที่ยวเชิงนิเวศในอําเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี. การค้นคว้าแบบอิสระบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต.
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
นันทนิตย ์อนุศาสนะนันท์. (2549). “ควายกับคนความสัมพันธ์ในสังคมไทย: ศึกษาผ่านตำนาน เรื่องเล่า
ประเพณี พิธีกรรม และวิถีชีวิตควายที่เปลี่ยนไป”. รายงานการศึกษาเฉพาะบุคคลภาควิชา
มานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ประทีป พืชทองหลาง อภิริยา นามวงศ์พรหม. (2556). รูปแบบการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนเชิงสร้างสรรค์ของ
กลุ่มผู้ผลิตโคมล้านนา ชุมชนเมืองสารท อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารการพัฒนาชุมชนและ
คุณภาพชีวิต. 1(3), 29-39. พาขวัญ สตัมภรัตน์. (2557). วารสารประวัติศาสตร์ธรรมศาสตร์. พัฒนาการของกระแสอนุรักษ์ควายไทย
ทศวรรษ 2520 – 2540.
วรรณวิศา จิตใจกล้าและชลวิช สุธัญญารักษ์. (2559). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการท่องเที่ยวของชาวไทยที่
เดินทางมาเที่ยวหมู่บ้านอนุรักษ์ควายไทย. จังหวัดสุพรรณบุรี. การค้นคว้าแบบอิสระสาขาการ
จัดการอุตสาหกรรมการบริการและการท่องเที่ยว. มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.
สุพัดชา โอทาศรี. (2554). การดำรงอยู่ของอาชีพชาวนาไทย : กรณีศึกษาชาวนาไทย จังหวัดลพบุรี.
วิทยานิพนธ์สาขาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
เสรี พงศ์พิศ. (2551). แนวคิดแนวปฏิบัติ ยุทธศาสตร์พัฒนาท้องถิ่น. กรุงเทพมหานคร : เจริญวิทย์การพิมพ์. วาลิกา แสนคำ. (2545). การพัฒนาการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมบ้านเปียงหลวง อำเภอเวียงแหง จังหวัด
เชียงใหม่. การค้นคว้าอิสระศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (การจัดการอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว)
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ศูนย์ฟื้นฟูการศึกษาและวัฒนธรรมกะเหรี่ยง. (2553). แนวนโยบายและหลักปฏิบัติในการฟื้นฟูวิถีชีวิต
กะเหรี่ยง. เข้าถึงเมื่อ 26 กันยายน 2562. เข้าถึงได้จาก http://www. karenthai.com.
สำนักข่าวเจ้าพระยา. (2551). พระราชดำรัสสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ 11 สิงหาคม
2551. เข้าถึงเมื่อ 26 กันยายน 2562. เข้าถึงได้จาก http://www.chaoprayanews.com.
อโนทัย มาลารัตน์. (2556). การศึกษาภูมิปัญญาการใช้ควายในการทำนาเพื่อการออกแบบตกแต่งภายใน
ศูนย์ศึกษาระบบนิเวศเพื่อบริการชาวนา จังหวัดสุพรรณบุรี. วิทยานิพนธ์สาขาการออกแบบภายใน,
มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เอี่ยม ทองดี. (2546). ข้าวกับชาวนา. กรุงเทพฯ : อัมรินทร์พริ้นท์ติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน).
Cronbach, L. J. (1990). Essentials of Psychological testing (5th ed.). New York : Harper
Collins Publishers.
