การพัฒนาชุมชนสัมพันธ์ตามแนวทางหลักธรรมในพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยเรื่อง “การพัฒนาชุมชนสัมพันธ์ตามแนวทางหลักธรรมในพระพุทธศาสนา” มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์หลักธรรมที่ส่งผลต่อการพัฒนาชุมชนสัมพันธ์วิถีพุทธ เพื่อบูรณาการหลักธรรมในพระพุทธศาสนาเพื่อการพัฒนาชุมชนสัมพันธ์วิถีพุทธ  และเพื่อเสนอรูปแบบการพัฒนาชุมชนตามแนวพระพุทธศาสนา วิธีการดำเนินการวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยการสัมภาษณ์ (Inter-view) และสนทนากลุ่มย่อย (Focus Group) ร่วมกับพระสงฆ์ นักวิชาการพระพุทธศาสนา ผู้นำชุมชน และชาวบ้าน พื้นที่การศึกษา ได้แก่ ตำบลช้างเผือก อำเภอสุวรรณภูมิ และตำบลโพธิ์ทอง อำเภอโพนทอง กลุ่มเป้าหมาย จำนวน 20 รูป/คน ใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม และแบบบันทึกการสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา และนำเสนอแบบพรรณนา ผลการศึกษา พบว่า หลักธรรมที่ส่งผลต่อการพัฒนางานชุมชนสัมพันธ์ ได้แก่ (1) สังคหวัตถุ 4 (2) อิทธิบาท 4 (3) พรหมวิหาร 4 (4) ภาวนา 4 (5) พละ 5 (6) สาราณียธรรม 6 (7) อปริหานิยธรรม 7 (8) สัปปุริสธรรม 7, ชุมชนได้มีการบูรณาการหลักธรรมนี้ในการพัฒนาชุมชนสัมพันธ์ ซึ่งปรากฏในกิจกรรมต่างๆ ได้แก่  (1) การอยู่เวรยามป้องกันการตัดไม้พะยูง (2) การปลูกป่า (3) การลงแขกเกี่ยว (4) การช่วยเหลือผู้ประสบภัยน้ำท่วม (5) การช่วยเหลือเจ้าภาพในการจัดงานมงคล และอวมงคล (6) การบริการวิชาการแก่เครือข่ายอนุรักษ์ป่าชุมชน (7) การทำบุญตามฮีต 12 ส่วนการพัฒนาชุมชนตามแนวพระพุทธศาสนา มีรูปแบบคือ (1) การทำงานกลุ่มจิตอาสา (2) การบริการ (3) การสร้าง (4) การปลูกต้นกล้าเยาวชน