นวัตกรรมนิทานจากวิชาการกับการพัฒนาจิตพลังจริยธรรมแก่นักเรียน

บทคัดย่อ

ความก้าวหน้าทางทฤษฎีและผลการวิจัยในปัจจุบันสามารถทำให้งานเสริมสร้างและป้องกันในบุคคล กลุ่มและสังคมประสบความสำเร็จได้มากและรวดเร็วขึ้น ในการเสริมสร้างพลเมืองให้เป็นคนดี คนเก่ง และมีสุข ตลอดจนการป้องกันพฤติกรรมที่ไม่น่าปรารถนา จะต้องการคำตอบที่น่าเชื่อถือคือว่า จะต้องพัฒนาอะไรบ้าง และจะต้องใช้วิธีพัฒนาสาเหตุนั้น ๆ อย่างไร จึงจะประหยัดและเกิดผลคุ้มค่า บทความนี้จึงมุ่งที่จะนำเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับทฤษฎีต้นไม้จริยธรรมและผลวิจัยต่าง ๆ ที่ระบุว่า ถ้าต้องการพลเมืองที่ดีของชาติจะต้องพัฒนา “จิตพลังจริยธรรม” คือจิตที่สำคัญ 4 ด้าน ประกอบด้วย 1) ลักษณะมุ่งอนาคต-ควบคุมตน 2) ความใฝ่สัมฤทธิ์ 3) ความเชื่ออำนาจในความพยายามและการทำให้เกิดผลได้ และ 4) การยึดหลักจริยธรรมขั้นสูง โดยเพิ่มจากการพัฒนาทัศนคติและคุณธรรมจริยธรรมที่ทำอยู่แต่เดิม ส่วนวิธีการพัฒนาจิต 4 ด้านใหม่ให้ได้ผลดีในเด็ก ในวัยรุ่น และในผู้ใหญ่ตอนต้น ก็ได้มีการสร้างนวัตกรรมการพัฒนาขึ้นหลายวิธี หลายเนื้อหาเพื่อให้เหมาะสมกับวัยของบุคคลและยุคสมัย เป็นระบบ เข้ามาตรฐานการพัฒนา นอกจากชุดฝึกอบรมพัฒนาแล้ว ยังมีเครื่องมือวัดและประเมินผลที่เข้ามาตรฐานวิชาการขั้นสูงอีกด้วย ในเมื่อการพัฒนาเพื่อเสริมสร้าง-ป้องกันพฤติกรรมต้องเริ่มตั้งแต่วัยเด็ก จึงได้มีการนำนวัตกรรมนิทานที่เขียนขึ้นใหม่ตามหลักวิชาการ จำนวน 20 เรื่องจากที่ได้มา 40 เรื่อง รวมนิทาน 4 ชุด ชุดละ 5 เรื่องที่สามารถนำมาใช้ต่อยอดสะสมกัน ไปใช้ในโรงเรียนประถมศึกษาตอนปลาย และมัธยมศึกษา (นักเรียนอายุตั้งแต่ 9 ปีขึ้นไป) ได้มีการวิจัยเชิงทดลองประเมินผลการใช้นิทาน 4 ชุด (20 เรื่อง) กับนักเรียนหลายโรงเรียนรวมกัน จำนวน 800 คน พบว่า มีผลดีหลายประการต่อจิตและพฤติกรรมทั้งในระยะสั้นและระยะติดตามผลด้วย และพบผลที่การมีพฤติกรรมการเคารพกฎและพฤติกรรมการส่งเสริมเพื่อน ขั้นต่อไปคือการนำนิทานพัฒนาจิตพลังจริยธรรม 20 เรื่องนี้ ไปเผยแพร่อย่างกว้างขวาง พร้อมทั้งวิธีการใช้พัฒนาและเครื่องมือวัดประเมินผลการพัฒนา ซึ่งโครงการนี้มีความพร้อมที่จะร่วมมือกับฝ่ายพัฒนานักเรียนและเยาวชนไทยต่อไป