ตัวชี้วัดความดีชุมชนหนองสาหร่าย: รูปธรรมทุนทางสังคมในการพัฒนาสู่ความสุขของชุมชน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของดุษฎีนิพนธ์เรื่อง ทุนทางสังคมไทยกับการพัฒนาสู่ความสุขของชุมชน มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาททุนทางสังคมไทยกับการพัฒนาชุมชนบนฐานคิดชุมชนนิยม ตลอดจนสังเคราะห์รูปแบบและแนวทางการใช้ทุนทางสังคมในการพัฒนาชุมชนสู่ความสุข โดยมีระเบียบวิธีการวิจัย คือ การวิจัยเชิงคุณภาพ

ผลการวิจัย พบว่า (1) พัฒนาการทุนทางสังคมของชุมชน มีรากฐานที่มีความรักความภาคภูมิมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ผ่านเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ และมีผู้นำที่ได้รับการยอมรับจากชุมชน ปฏิบัติตนเป็นที่น่าเชื่อถือ มีการสร้างและพัฒนาทุนทางสังคมอย่างต่อเนื่องและเหมาะสมกับยุคสมัย (2) การดำเนินงานของธนาคารความดีชุมชนตำบลหนองสาหร่าย 3 รูปแบบ ได้แก่ 1) การดำเนินกิจกรรมเพื่อการเสริมสร้างความเข้มแข็งภายในองค์กร 2) การดำเนินกิจกรรมเพื่อการเสริมสร้างความดีภายในชุมชน และ 3) การดำเนินกิจกรรมเพื่อการพัฒนาตัวชี้วัดความดี ก่อให้เกิดสะสม การใช้ประโยชน์ และการต่อยอดทุนทางสังคมอย่างเป็นรูปธรรม (3) การพัฒนาตัวชี้วัดความสุขของชุมชนหนองสาหร่าย ถูกพัฒนาขึ้นจากตัวชี้วัดความดี แล้วนำไปสู่การจัดระบบความสุข 6 ด้าน 20 ตัวชี้วัด และ (4) รูปธรรมของการใช้ทุนทางสังคมในพัฒนาชุมชนไปสู่ความสุข ระบบการสร้างและพัฒนาความดีของธนาคารชุมชนตำบลหนองสาหร่าย ทำให้เห็นถึงการนำความดี (ซึ่งเป็นเรื่องนามธรรม) มาใช้ในการพัฒนาทุนทางสังคมเพื่อสร้างความสุขผ่านการให้คะแนนความดีจนกลายเป็นฐานสำคัญในการเพิ่มทุนทางสังคมแล้วนำกลับไปใช้ใหม่ในระบบตามรูปแบบของธนาคารความดีแบบหมุนเวียน ซึ่งควรมีการศึกษาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างตัวชี้วัดความดีกับระดับความสุขของชุมชน เพื่อให้เห็นถึงความเชื่อมโยงทั้งในแง่ของปริมาณและคุณภาพ อีกทั้งควรมีการสังเคราะห์ระดับความสุขเพื่อให้สะท้อนถึงความสุขของชุมชน