กระบวนการพัฒนาพื้นที่เชิงสร้างสรรค์ของเครือข่ายพระนักพัฒนาใน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนากิจกรรมและกระบวนการพัฒนาพื้นที่เชิงสร้างสรรค์ของเครือข่ายพระนักพัฒนาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้แบบสัมภาษณ์เก็บรวบรวมข้อมูล และการประชาพิจารณ์โดยผู้ทรงคุณวุฒิ เลือกแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1) กระบวนการพัฒนาพื้นที่เชิงสร้างสรรค์ของเครือข่ายพระนักพัฒนาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประกอบด้วย (1) มีเครือข่ายพระนักพัฒนาพื้นที่เกิดจากแนวคิดพระสงฆ์ในพื้นปรับเปลี่ยนพื้นที่ให้เป็นพื้นที่ใช้งานเชิงสร้างสรรค์ร่วมกัน เช่น กลุ่มพระนักพัฒนา พระนักพัฒนาการทางจิต เป็นต้น และเป็นศูนย์ประสานงานพระพุทธศาสนาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (2) กระบวนการพัฒนาพื้นที่เชิงสร้างสรรค์ของเครือข่ายพระนักพัฒนาฯ มี 3 ด้าน ได้แก่ ด้านอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณี ด้านการพัฒนาสัมมาชีพ และ ด้านพัฒนาพื้นที่ต้นแบบ โดยมี 6 ขั้นตอน ได้แก่ (1) ขั้นตระหนักถึงความจำเป็น (2) ขั้นประสานองค์กรเครือข่าย (3) ขั้นสร้างพันธสัญญาแบบมีส่วนร่วม (4) ขั้นบริหารจัดการระบบเครือข่าย (5) ขั้นพัฒนาความสัมพันธ์เป็นกัลยาณมิตร และ (6) ขั้นรักษาความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิก 2) การพัฒนากิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ของเครือข่ายพระนักพัฒนาฯ พบว่า มีการพัฒนาพื้นที่ผ่านกิจกรรมต่าง ๆ เช่น (1) กิจกรรมการอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณี (2) กิจกรรมการอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่น (3) กิจกรรมการพัฒนาสัมมาชีพเป็นแบบดังเดิม (4) กิจกรรมพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่น การทำลูกประคบสมุนไพร การทอผ้าไหมมัดหมี่ และ (5) กิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ เช่น การจัดตั้งศูนย์เด็กเล็กในวัด การอบรมเยาวชน ศูนย์รวมใจผู้สูงอายุ ธนาคารข้าว ธนาคารต้นไม้ สหกรณ์ร้านค้า สงเคราะห์ชาวบ้าน การรณรงค์หมู่บ้านปลอดจากอบายมุขและสิ่งเสพติด เป็นต้น