แนวทางการพัฒนาประชาธิปไตยตามหลักพุทธธรรมในโรงเรียนมัธยมศึกษา ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาจังหวัดพระนครศรีอยุธยา: กรณีศึกษา โรงเรียนมัธยมศึกษาในเขตเมืองพระนครศรีอยุธยา
คำสำคัญ:
พัฒนาประชาธิปไตย, หลักพุทธธรรม, โรงเรียนมัธยมศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง “แนวทางการพัฒนาประชาธิปไตยตามหลักพุทธธรรมในโรงเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา” เป็นการวิจัยแบบผสานวิธีที่ศึกษาในโรงเรียนมัธยมศึกษา 4 แห่ง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยและองค์ประกอบสำคัญในการพัฒนาประชาธิปไตยตามหลักพุทธธรรม รวมถึงนำเสนอแนวทางการพัฒนาวิถีชีวิตประชาธิปไตย
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นนักเรียนหญิง อายุเฉลี่ย 15.52 ปี กำลังศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 และอาศัยอยู่กับบิดามารดา โดยปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาประชาธิปไตยทั้งด้านการรับรู้ ความเข้าใจ และทัศนคติ อยู่ในระดับมาก องค์ประกอบสำคัญของการพัฒนาประชาธิปไตยตามหลักพุทธธรรม ประกอบด้วย 3 ด้านหลัก คือ ด้านศีล เน้นการเคารพความคิดเห็นที่แตกต่าง ผ่านกิจกรรมเช่น การเลือกตั้งสภานักเรียนและงานจิตอาสา ด้านสมาธิ มุ่งเน้นการพัฒนาจิตใจผ่านการฝึกสมาธิ การสะท้อนคิด และการศึกษาชีวประวัติบุคคลสำคัญ ด้านปัญญา ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล โดยใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีในการสร้างประสบการณ์การเรียนรู้. แนวทางการพัฒนาประชาธิปไตยตามหลักพุทธธรรม มุ่งเน้นการสร้างประสบการณ์ตรง ผ่านกิจกรรมต่างๆ เช่น การเลือกตั้งสภานักเรียน การแสดงความคิดเห็น และการทำโครงงานจิตอาสา (ศีล) พัฒนาจิตใจและสติปัญญาผ่านการฝึกสมาธิ การสะท้อนคิด และการศึกษาชีวประวัติบุคคลสำคัญ (สมาธิ) ใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีเพื่อสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่น่าสนใจ เช่น แพลตฟอร์มประชาธิปไตยดิจิทัล และการใช้เทคโนโลยีในการจำลองสถานการณ์ (ปัญญา)
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2565). แนวทางการพัฒนาสมรรถนะผู้เรียน ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2561). พุทธธรรม (ฉบับปรับปรุงและขยายความ). นครปฐม: โรงพิมพ์พระพุทธศาสนาของธรรมสภา.
ภัทรพล พรหมนิ่ม. (2564). การศึกษาความเป็นพลเมืองดิจิทัลสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา. วารสารวิจัยและพัฒนาหลักสูตร, 11(1), 1-15.
วีรวรรณ วงศ์ปิ่น. (2563). การพัฒนาพฤติกรรมประชาธิปไตยของนักเรียนโดยการจัดการเรียนรู้แบบซิปปาและบรรยากาศในชั้นเรียน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยการจัดการและเทคโนโลยีอีสเทิร์น, 17(2), 269-278.
ศรีรัฐ โกวงศ์. (2565). การบริหารสถานศึกษาตามหลักธรรมาภิบาลเพื่อส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 7(2), 110-123.
สมบัติ จันทรวงศ์. (2562). ความคิดทางการเมืองไทย. นนทบุรี: ฟ้าเดียวกัน.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). แนวทางการดำเนินงานสภานักเรียน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2562). รายงานการสังเคราะห์รูปแบบการพัฒนาผู้เรียนสู่การเป็นพลเมืองประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.
Ake-anong Longsomboon. (2020). The Paradox of Political Participation and Deepening Conflict in Thailand. Journal of Southeast Asian Studies, 51(3), 345-367.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 มจร การพัฒนาสังคม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
