พระโพธิสัตว์ใน “บทขับร้องนกกาน้ำ” ของพิธีกรรมโนราโรงครูภาคใต้
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งศึกษาบทบาทของพระโพธิสัตว์และสารัตถะที่ปรากฏใน “บทขับร้องนกกาน้ำ” ในพิธีกรรมโนราโรงครูภาคใต้ ผลการวิจัย (1) ด้านบทบาทของพระโพธิสัตว์ พบว่า บทนกกาน้ำเป็นบทขับร้องที่กล่าวถึงพระโพธิสัตว์ตามทัศนะของชาวบ้านภาคใต้ เมื่อพิจารณาตามลักษณะของชาดกแล้ว พบว่าพระโพธิสัตว์เป็นตัวละครหลัก มีบทบาทในการผดุงคุณธรรม มิให้ตัวละครในเรื่องประพฤติในทางที่ผิด และ (2) ด้านสารัตถะของบทขับร้อง พบว่า บทนกกาน้ำมุ่งสั่งสอน เรื่องความกตัญญู การไม่ลบหลู่ครูอาจารย์ และการเป็นคนยึดมั่นในสัจจะวาจา
Article Details
เอกสารอ้างอิง
จิตรเทพ ปิ่นแก้ว พระมหาดวงรัตน์ ฐิตรตโน ธีรยุทธ วิสุทธิ. (2563). ปัญญาสชาดกฉบับเชียงใหม่เรื่องที่ 31-40 : การปริวรรต การแปล และการศึกษาเปรียบเทียบ. วารสารสังคมศาสตร์ และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ. 5 (3) 368-381.
จุฑาภรณ์ มีสุขศรี. (2558). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศิลปะการแสดงโนราโรงครูวัดท่าแคเพื่อการท่องเที่ยววัฒนธรรม. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ชม ทองนิมิต. (สัมภาษณ์) 11 มีนาคม 2564.
นิยะดา สาริกภูติ. (2524). ปัญญาสชาดก : ประวัติและความสำคัญที่มีต่อวรรณกรรมร้อยกรองไทย. วิทยานิพนธ์ ปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เมทิกา พ่วงแสง. (2562). การสืบทอดและการดำรงอยู่ของโนราโรงครูวัดท่าแค ตำบลท่าแค อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง. วารสารวิชาการและวิจัย มทร. พระนคร สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 4 (1) 1-17.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2554). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
สรัญญา วิภัชชวาที, หอมหวล บัวระภา และกรรณิกา คำดี. (2561). ปัจจัยที่ก่อให้เกิดบุคลิกภาพพระโพธิสัตว์ในพุทธปรัชญา. มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์. 35 (1) 267-290.
สืบพงษ์ ธรรมชาติ. (2542). วรรณคดีชาดก. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์.
อมรเทพ ปาลรัตน์. (สัมภาษณ์) 11 มีนาคม 2564.
อุดม หนูทอง. สุกัญญา สุจฉายา. (บรรณาธิการ). วรรณกรรมภาคใต้ : ความสัมพันธ์กับวรรณกรรมท้องถิ่นอื่น. วรรณคดีท้องถิ่นพินิจ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
