เสงี่ยมงามสงวนไว้แต่ในที : วาทกรรมความงาม อุดมการณ์ และความคาดหวังต่อสตรีใน “สุภาษิตสอนหญิง”

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาอุดมการณ์ความงามของชนชั้นกลางที่ถูกหล่อหลอมผ่านวรรณกรรมคำสอน โดยวรรณกรรมคำสอนนั้นเลือกศึกษาจากสุภาษิตสอนหญิง  ซึ่งเป็นที่รู้จักแพร่หลายกันมายาวนานว่า  เป็นคำสอนหญิงสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์   การหล่อหลอมคำสอนในเบื้องต้นนี้เป็นเสมือนการหล่อหลอมกรอบความคิด (ideology)  ผ่านวาทกรรม (Discourse) และสร้างความเป็นอัตบุคคล (Subjectivity) ให้กับผู้หญิงให้เป็นหญิงที่มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ผลการศึกษาพบ ในด้านผู้แต่งพบว่ายังไม่ทราบเป็นที่แน่ชัดว่าใครเป็นผู้แต่ง สำหรับเรื่องความงามที่คาดหวังต่อสตรีในสุภาษิตสอนหญิงแบ่งออกเป็น ๒ ลักษณะคือความงามทางกาย และความงามทางกิริยามารยาท ซึ่งเป็นสิ่งที่สังคมคาดหวังในทุกยุคสมัย