อัตลักษณ์และตัวตนความเป็นชาติพันธุ์ของผู้หญิงม้ง : กรณีศึกษาแบบอัตชีวประวัติ

บทคัดย่อ

              บทความนี้เป็นการศึกษา วิเคราะห์ประสบการณ์ของผู้หญิงม้งแบบอัตชีวประวัติของผู้ศึกษา โดยมุ่งวิเคราะห์กระบวนการสร้างอัตลักษณ์ และตัวตน โดยศึกษาว่าปัจจัยทางสังคมไทย สังคมม้งและความเป็นผู้หญิง ที่มีผลกระทบต่อวิถีชีวิตของผู้หญิงม้งอย่างผู้ศึกษาอย่างไร ทั้งนี้ ศึกษาจากสังคมไทยพื้นราบที่รับผ่านทางการศึกษา และการปฏิสัมพันธ์ทางสังคม วัฒนธรรม ประเพณี และความเชื่อของม้ง ผลการศึกษาพบว่า

          อัตลักษณ์ความเป็นไทยของผู้ศึกษา มีกระบวนการโดยผ่านนโยบายการพัฒนาและการศึกษา รัฐมีนโยบายการกลืนชาติพันธุ์ให้เป็นไทยโดยผ่านการพัฒนาในรูปแบบต่างๆ เช่น การตั้งชื่อเป็นไทย เนื่องจากพ่อได้ติดต่อสัมพันธ์กับรัฐ และรับวัฒนธรรมแบบใหม่เข้ามา การแข็งขืนและการต่อรองของตัวละครผู้ปฏิบัติการทางสังคม ซึ่งแสดงให้เห็นว่าวัฒนธรรมของม้งมีการเปลี่ยนแปลงยืดหยุ่นตามสังคม วัฒนธรรมของคนพื้นราบ ผู้ศึกษาเรียนนาฏศิลป์ไทยถูกกลมกลืน และรักษามรดกของชาติไทย ความเป็นไทยแท้และเป็นเอกลักษณ์ของไทยโดยตรง

          อัตลักษณ์ความเป็นผู้หญิงในสังคมม้ง มีการสรา้งอัตลักษณ์ความเป็นหญิงโดยผ่านโครงสร้างสังคม ความเชื่อ พิธีกรรม ภาษา และกระบวนการกล่อมเกลาทางสังคม เพื่อควบคุมพฤติกรรมของคนในสังคมโดยเฉพาะผู้หญิงลักษณะของผู้หญิงดีต้องขยันทำงาน มีความอดทนสามารถเย็บปักถักร้อย เป็นคนที่ดูแลงานในบ้าน จากการศึกษาพบว่าสถานภาพของผู้หญิงจะตกต่ำกว่าผู้ชาย ซึ่งจะพบได้จากโครงสร้างทางสังคม เพราะว่าโครงสร้างทางความเชื่อผู้ที่มีบทบาทและสามารถเข้าถึงเทพอำนาจสูงสุดจะเป็นผู้ชาย และยังเป็นศูนย์กลางอำนาจหมายถึงเป็นแหล่งความรู้ที่ผู้ชายสามารถเรียนรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในขณะเดียวกันผู้หญิงออกจากศูนย์กลางอำนาจและแหล่งความรู้ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดระบบชายเป็นใหญ่

          ความพยายามสร้างอัตลักษณ์ที่แตกต่างหลากหลาย โดยสถาบันต่างๆ ในสังคม ปิตาธิปไตย ทั้งสังคมม้ง และสังคมไทย เป็นกระบวนการซับซ้อนและมีกลไกที่แยบยล แม้ว่าบริบททางสังคม เศรษฐกิจวัฒนธรรมที่เปลี่ยนแปลง ดังสะท้อนจากชีวิตผู้หญิงม้งอย่างผู้ศึกษาอัตลักษณ์ที่ถูกสร้างบางครั้งก็เกิดความขัดแย้งต่อตัวตนของผู้หญิงส่งผลให้ผู้หญิงมีตัวตนที่ขาดวิ่น และเลื่อนไหล อัตลักษณ์ของผู้ศึกษาผ่านการแข็งขืน ต่อรอง และการปฏิสัมพันธ์ต่อวัฒนธรรมที่หลากหลายจนมีผลให้ผู้ศึกษาได้หล่อหลอมอัตลักษณ์เชิงซ้อนในความเป็นตัวตนเช่นที่ดำรงอยู่