การศึกษาศิลปะการเชิดมังกร เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวฝั่งธนบุรี กรณีศึกษางานวันคล้ายวันปราบดาภิเษก สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

ผู้แต่ง

  • เตชสิทธิ์ รัศมีวงศ์พร สาขาวิชานาฏยศิลป์ศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
  • วรวรรณ ปิ่นรัตนากร สาขาวิชานาฏยศิลป์ศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

คำสำคัญ:

ศิลปะการเชิดมังกร , ฝั่งธนบุรี, การจัดการความรู้, วันคล้ายวันปราบดาภิเษกสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

บทคัดย่อ

การศึกษาศิลปะการเชิดมังกรนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อจัดการความรู้ (Knowledge management: KM)  ในศิลปะการแสดงการเชิดมังกรในงานวันคล้ายวันปราบดาภิเษกสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ส่งเสริมการท่องเที่ยวให้กับชุมชนฝั่งธนบุรี โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพผ่านการศึกษาเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การอภิปรายกลุ่ม การสังเกตการณ์จากการชมการแสดงสด และการสัมภาษณ์เชิงลึกที่มีผู้ให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับศิลปะการเชิดมังกร เช่น ผู้แทนจากคณะมังกรฝั่งธนบุรี ผู้เชิดมังกร และนักดนตรี ร่วมกับการทบทวนข้อมูลในประเด็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวและกิจกรรมการจัดการ

ผลจากการวิจัย ช่วยให้เกิดความเข้าใจในความเชื่อและความศรัทธาที่เกี่ยวข้องกับมังกร  ของกลุ่มชาวไทยเชื้อสายจีน ศิลปะการเชิดมังกรในโอกาสสำคัญโดยเฉพาะในวันคล้ายวันปราบดาภิเษกของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชและการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน ในการศึกษาครั้งนี้ได้เสนอแนวทางในการส่งเสริมการท่องเที่ยวฝั่งธนบุรี ในด้านวิชาการ การนำองค์ความรู้ศิลปะการแสดงการเชิดมังกร มาเผยแพร่ในรูปแบบสื่อการเรียนรู้ให้กับหน่วยงานในพื้นที่ผ่านสถานศึกษา และในด้านนโยบาย หน่วยงานภาครัฐด้านวัฒนธรรมชุมชนและการท่องเที่ยว สามารถนำแนวปฏิบัติที่ดี (Good Practices) ไปพัฒนาสู่การเป็นนโยบายพัฒนาการท่องเที่ยวในพื้นที่ ผ่านศิลปะการเชิดมังกรในงานเฉลิมฉลองวันคล้ายวันปราบดาภิเษกของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ในอนาคต

เอกสารอ้างอิง

กนกพร ศิริโรจน์. (2557). การนำเสนอแนวทางการส่งเสริมการเรียนรู้ของชุมชนเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตร์ดุษฏีบัณฑิต, ภาควิชานโยบายการจัดการศึกษาและความเป็นผู้นำ สาขาวิชาพัฒนศึกษา). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. กรุงเทพฯ.

แก้วเกลี้ยง กฤษฎา. (2555). ความเป็นท้องถิ่นกับวัฒนธรรมจีนที่เข้ามาในสังคมไทย กรณีศึกษา รูปแบบประเพณีและคติความเชื่อที่ผสมผสานระหว่างไทยกับจีน. วารสารราชพฤกษ์, 30(2), 29-58.

ถาวร สิกขโกศล. (2557). ต้นกำเนิดชนชาติและประเพณีจีน (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สุขภาพใจ.

ธวัชชัย สาครินทร์. (2541). กรุงธนบุรี. กรุงเทพฯ: บริษัท บวรสารการพิมพ์ จำกัด.

ธัญธัช วิภัติภูมิประเทศ. (2558). การเชิดสิงโต: การแสดงในวัฒนธรรมจีนและกีฬาระดับนานาชาติ. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย, 15(2), 71-88.

พชรวัฒน์ เส้นทอง และมีเดียน จูมะ. (2563). การจัดการคณะเชิดสิงโตและสร้างเครือข่ายทางวัฒนธรรมไทย-จีน เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์. Journal of Graduate Studies Valaya Alongkorn Rajabhat University, 15(2), 80-95.

ภูริวัจน์ เดชอุ่ม. (2556). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์: กรอบแนวคิดสู่แนวทางปฏิบัติสำหรับประเทศไทย. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 33(2), 329-364.

มาลินี คัมภีรญาณนนท์. (2550). ตามรอยมรดกวัฒนธรรมจีนในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น: มุมมองจากจิตรกรรมฝาผนัง. กรุงเทพฯ. ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

เรือนแก้ว ภัทรานุประวัติ. (2554). การศึกษาสืบทอดความเป็นจีนผ่านการทำความเข้าใจในความหมายและสัญลักษณ์ทางศาสนาของชาวจีนสู่ลูกหลานในสังคมไทย (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: คณะมนุษยศาสตร์มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย.

สมชาย นำประเสริฐชัย. (2558). Knowledge Management การจัดการความรู้ (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ซีเอ็ดยูเคชั่น.

สุดแดน วิสุทธิลักษณ์ พิเชฐ สายพันธ์ อรอุมา เตพละกุล และธีระ สินเดชารักษ์. (2556). การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (Creative Tourism). กรุงเทพฯ: องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน).

แสงอรุณ กนกพงศ์ชัย. (2550). วิถีจีน-ไทยในสังคมสยาม (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.

สำนักงานเขตธนบุรี. (2560). ประวัติเขตธนบุรี. กรุงเทพฯ: สำนักงานเขตธนบุรี.

สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) สบร. (2565) การจัดการความรู้ KM คืออะไร.สืบค้น 25 มิถุนายน 2566, จาก www.okmd.or.th/upload/pdf/chapter1_kc.pdf

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. ร.5 น.30/9 ยอดสำมะโนครัว มณฑลกรุงเทพฯ ศก 128.

อชิรัชญ์ ไชยพจน์พานิช. (2561). ศาลเจ้าจีนในกรุงเทพฯ (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.

อดุลย์ รัตนมั่นเกษม. (2558). วัฒนธรรมแต้จิ๋ว (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แสงดาว

Ateljevie,L, and Doorne, S. (2004). A Companion to Tourism. Malden. New Jersey: Blackwell Publishing.

G. William Skinner (2529). สังคมจีนในประเทศไทย: ประวัติศาสตร์เชิงวิเคราะห์ [Chinese society in Thailand : an analytical history] (พรรณี ฉัตรพลรักษ์ และคณะ, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์

Richards, G. (2010). Creative Tourism and Local Development. In Wurzburger, Rebecca, et al. (Eds.), Creative Tourism: A Global Conversation: How to Provide Unique Creative Experiences for Travelers Worldwide. Santa Fe: Sunstone Press.

Richards, G. & Willson, J. (2006). Developing Creativity in Tourist Experiences: A Solution to the Serial Reproduction of Culture?. Tourism Management, 27, 1408-1413.

UNESCO. (2006). Towards Sustainable Strategies for Creative Tourism. In Meeting for 2008 International Conference on Creative Tourism Santa Fe (25-27). New Mexico: Creative Cities Network.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-29

รูปแบบการอ้างอิง

รัศมีวงศ์พร เ. ., & ปิ่นรัตนากร ว. . (2025). การศึกษาศิลปะการเชิดมังกร เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวฝั่งธนบุรี กรณีศึกษางานวันคล้ายวันปราบดาภิเษก สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. วารสารสหวิทยาการ, 22(1), 70–87. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/citujournal/article/view/277167

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย