การพัฒนาจิตสำนึกความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษาชั้นปีที่ 3 ในจังหวัดขอนแก่น ตามหลักพุทธธรรมกระบวนการแบบอริสัจ 4

Main Article Content

อนุสรณ์ นางทะราช

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สร้างและหาประสิทธิภาพแผนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้กระบวนการแบบอริยสัจ 4 เรื่องจิตสำนึกสาธารณะ ความเป็นพลเมืองตามหลักพุทธธรรมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 2) พัฒนาจิตสำนึกสาธารณะตามหลักพุทธธรรม โดยใช้กระบวนการแบบอริยสัจ 4 ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 3) ศึกษาความเป็นพลเมืองตามหลักพุทธธรรมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และ 4) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยใช้กระบวนการแบบอริยสัจ 4 จิตสำนึกสาธารณะ ความเป็นพลเมืองตามหลักพุทธธรรม เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง กลุ่มเป้าหมายเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 32 คน การสุ่มแบบเป็นกลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ 1) แผนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้กระบวนการแบบอริยสัจ 4 เรื่องจิตสำนึกสาธารณะ 2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 3) แบบสอบถามจิตสำนึกสาธารณะ 4) แบบสอบถามความเป็นพลเมืองดีตามหลักพุทธธรรม 5) แบบประเมินความพึงพอใจ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบค่าที (t-test)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ประสิทธิภาพแผนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้กระบวนการแบบอริยสัจ 4 ระหว่างเรียนทั้งหมด (E1) และประสิทธิภาพของผลลัพธ์ (E2) จากแบบทดสอบ ระดับ 82.81/95.56 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ ที่ตั้งไว้
2. จิตสำนึกสาธารณะความเป็นพลเมืองตามหลักพุทธธรรม โดยใช้กระบวนการแบบอริยสัจ 4 ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีค่า (E.I.) โดยรวมเท่ากับ 0.7418 แสดงว่า นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีความรู้เพิ่มขึ้นเท่ากับ 0.7418 หรือคิดเป็นร้อยละ 74.18
3. ความเป็นพลเมืองตามหลักพุทธธรรมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยรวม ค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด
(equation = 4.60)
4. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่มีต่อจิตสำนึกสาธารณะความเป็นพลเมืองตามหลักพุทธธรรมใช้กระบวนการแบบอริยสัจ 4 โดยรวมค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด (equation = 4.57)

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
นางทะราช อ. (2024). การพัฒนาจิตสำนึกความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษาชั้นปีที่ 3 ในจังหวัดขอนแก่น ตามหลักพุทธธรรมกระบวนการแบบอริสัจ 4. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 24(4), 215–230. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/dhammathas/article/view/262822
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)

เอกสารอ้างอิง

กิตติยา วงษ์ขันธ์. (2561). การออกแบบการวิจัย รูปแบบการวิจัยเชิงปริมาณ การกำหนดตัวอย่าง และการวิเคราะห์ข้อมูล. อุบลราชธานี: ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.

จารุวรรณ ยิ่งยงค์. (2559). การพัฒนาคุณลักษณะความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้สืบสวนโดยใช้กระบวนการกลุ่ม สาขาวิชาการสอนสังคมศึกษา. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาศิลปากร.

ชัยอนันต์ สมุทวณิช. (2547). ประชารัฐกับการเปลี่ยนแปลง. กรุงเทพฯ: สถาบันนโยบายศึกษา.

ดุษฎี สีตลวรางค์. (2525). การเปรียบเทียบวิธีสอนแบบไตรสิกขาและแบบธรรมสากัจฉาในสอนเบญจศีลและฆราวาสธรรม ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร.

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร. (2557). พลเมือง สิทธิมนุษยชน และประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สถาบันนโยบายการศึกษา ภายใต้มูลนิธิส่งเสริมนโยบายการศึกษา.

น้ำผึ้ง โสดดี. (2560). การพัฒนาการเรียนการสอนแบบร่วมมือ โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนเพื่อเสริมทักษะการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เรื่องหลักภาษา สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3. นครปฐม: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.

บุญชม ศรีสะอาด. (2556). วิธีการทางสถิติสำหรับการวิจัย. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.

ปัณพร ศรีปลั่ง. (2549). การพัฒนากิจกรรมเพื่อส่งเสริมจิตสาธารณะสำหรับนักศึกษาครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.

พระมหาพุทธินันทน์ อภินันฺโท. (2561). การพัฒนาโปรแกรมบทเรียนตามแนวคิดอริยสัจ 4 เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาวิชาพระพุทธศาสนาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 12(2), 169-180.

ภาวดี รามสิทธิ์ และคณะ. (2554). การพัฒนาจิตสำนึกความเป็นพลเมือง กรณีศึกษานักศึกษาในสถาบันผลิตบัณฑิตทางการพยาบาล สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาเอกชน. กรุงเทพฯ: คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยเซนต์หลุยส์.

ศักดิ์ชัย นิรัญทวี. (2541). บทบาทของมหาวิทยาลัยกับการศึกษาเพื่อความเป็นประชาสังคม. วารสาร สออ. ประเทศไทย, 1(1), 57-63.

ศิวพร เสนีวงศ์ ณ อยุธยา. (2529). การเปรียบเทียบความสามารถในการคิดแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยวิธีการขั้นที่ 4 ของอริยสัจกับการสอนตามคู่มือครู. กรุงเทพฯ: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร.

สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ. (2542). วาระการวิจัยแห่งชาติในภาวะวิกฤตเพื่อฟื้นฟูชาติ. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม.

Desforges, C., & Abouchaar, A. (2003). The Impact of Parental Involvement, Parental Support and Family Education on Pupil Achievement and Adjustment: A Literature Review. London: Department of Education and Skills.

Fan, X., & Chen, M. (2001). Parental Involvement and Students’ Academic Achievement: A Meta-Analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22.

Tuckman, B. W. (1999). Conducting Educational Research. (5th ed.). U.S.A.: Harcourt Brace & Company.