คุณลักษณะของครูที่ประสบความสำเร็จในโรงเรียนประถมศึกษา: กรณีศึกษาทฤษฎีฐานราก
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอข้อสรุปในเชิงทฤษฎีคุณลักษณะของครูที่ประสบความสำเร็จในโรงเรียนประถมศึกษา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อสร้างทฤษฎีฐานราก โดยศึกษาลักษณะ กระบวนการเกิดขึ้น การดำรงอยู่ และผลที่ตามมา เลือกพื้นที่ทำการศึกษาโดยวิธีการเลือกเชิงทฤษฎี เป็นโรงเรียนประถมศึกษาแห่งหนึ่ง วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย การวิเคราะห์เอกสาร สัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตและจดบันทึกข้อมูล ผู้ให้ข้อมูลหลักประกอบด้วย ผู้อำนวยการโรงเรียน ครู นักเรียน คณะกรรมการสถานศึกษา ภาคีเครือข่าย ผู้ปกครอง และชุมชน จำนวน 49 คน ด้วยวิธีการเลือกแบบเจาะจงและแบบลูกโซ่ การวิเคราะห์ ข้อมูลใช้การแปลความและตีความหมาย และสร้างมโนทัศน์ โดยใช้โปรแกรม NVivo. 10
ผลการวิจัยพบว่า
1. คุณลักษณะของครูที่ประสบความสำเร็จ ได้แก่ คุณลักษณะด้านความรู้ ด้านการปฏิบัติตน และด้านการปฏิบัติงาน
2. เงื่อนไขการเกิด ได้แก่ เงื่อนไขภายในโรงเรียนที่เกิดจากผู้บริหาร เกิดจากครู และเกิดจากนโยบายและกฎหมายเกี่ยวกับการศึกษา และเงื่อนไขจากภายนอกโรงเรียน คือ ความคาดหวังของผู้ปกครองและชุมชน
3. กระบวนการเกิด ได้แก่ การบริหารงานของผู้บริหารโรงเรียน และการปฏิบัติงานของครู
4. การดำรงอยู่ ได้แก่ การบริหารงานของผู้บริหารโรงเรียน และการปฏิบัติงานของครู การให้กำลังใจจากเพื่อนร่วมงานและครอบครัว การมีส่วนร่วมของผู้ปกครองและชุมชน
5. ผลที่ตามมาจากคุณลักษณะของครูที่ประสบความสำเร็จ ประกอบด้วย ผลที่เกิดต่อผู้เรียน ผลที่เกิดต่อครู ผลที่เกิดต่อโรงเรียน และผลที่เกิดต่อชุมชน ทั้งนี้ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสามารถนำผลการศึกษาไปกำหนดรูปแบบเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาต่อไป
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความ ให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความ ต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร วิชาการธรรม ทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ ภาพหรือตารางของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้ง แสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2556). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และแก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ 2 พ.ศ. 2545. กรุงเทพฯ: องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.
จิรนันท์ บุญเพ็ง. (2564). แนวทางในการพัฒนาคุณลักษณะของครูในศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิจิตร เขต 1. (การค้นคว้าอิสระการศึกษามหาบัณฑิต). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ทวน เที่ยงเจริญ. (2563). การพัฒนาระบบการบริหารสถานศึกษาเพื่อความเป็นเลิศของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์.
ทิวัตถ์ ศรีดำรง. (2556). การบริหารสถานศึกษาสู่การเป็นโรงเรียนคุณภาพ: การสร้างทฤษฎีฐานราก. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). อุดรธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.
ธมล เกลียวกลมทัต. (2562). รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะครูในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนเอกชน จังหวัดชัยภูมิ. (วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ปริยาภรณ์ ตั้งคุณานันต์. (2563). ความเป็นครูมืออาชีพ. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: มีน เซอร์วิส ซัพพลาย.
ปารณทัตต์ แสนวิเศษ. (2555). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของโรงเรียนประถมศึกษา: การสร้างทฤษฎีจากฐานราก. วารสารบริหารการศึกษา มศว, 9(16), 69-82.
เผด็จ อมรศักดิ์. (2558) การพัฒนารูปแบบองค์การแห่งการเรียนรู้ในธุรกิจอุตสาหกรรมที่เป็นเลิศ. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ.
พิชญาภา ยืนยาว. (2562). ครูมืออาชีพในศตวรรษที่ 21. โครงการตำรามหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม. นครปฐม: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.
ยนต์ ชุ่มจิต. (2553). ความเป็นครู. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
เลขาธิการสภาการศึกษา. (2564). ข้อเสนอระบบการเรียนรู้ที่ตอบสนองการเปลี่ยนแปลงของโลกอนาคตในปี 2040. กรุงเทพฯ: อิเลฟเล่น สตาร์ อินเตอร์เทรด.
วันทิตา โพธิสาร. (2563). การบริหารสถานศึกษาอาชีวศึกษาสู่ความเป็นเลิศ: การสร้างทฤษฎีฐานราก. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). อุดรธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.
สราวุฒิ นิ่มนวล. (2565). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพของครูผู้สอนในศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเพชรบุรี. (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ.
Ahmad, R. H., & Manaf, Z. A. (1997). Characteristics of effective and less effective schools in rural and urban setting: A case study from Malaysia. Journal of Educational Research, 25(6), 183-205.
Clark, O. M. (1995). Thoughtful Teaching. London: Cassell.
Hargreaves, A. (2003). Teaching in the knowledge society. New York: Teachers College Press.
Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2013). Educational administration: Theory research and practice. (9th ed.). New York: McGraw-Hill.
Janelle, C. (2019). Characteristics of a 21st -Century Teacher. Retrieved from https://www.thoughtco.com/characteristics-of-a-21st-century-teacher-2081448
Lisa, V. (2010). Is this a promising time for teacher leadership?. London: Cassell.
Marquardt, M. J. and Reynolds, A. (1994). The Global Learning Organization. New York: IRWIN.
Stadt, R. W. (2003). Managing career education programs Englewood Cliffs. New York: Prentice-Hall.
Strauss, A. L. & Corbin, J. M. (2015). Basic of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. (3nd ed.). Thousand Oaks: Sage.
Winter, J. (2011). Effective Teacher Behaviors Evident in Successful Teacher of Students with Emotional and Behavioral Disorders. New York: Manhattanville College Purchase.