แนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการครองตน ครองคน ครองงาน ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 6

Main Article Content

พีรพล พรหมเผ่า

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการครองตน ครองคน ครองงานของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 6 2) พัฒนาแนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการครองตน ครองคน ครองงาน ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 6 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษาจำนวน 79 คน ครูผู้สอน 256 คน รวมทั้งสิ้น 335 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูปเพื่อวิเคราะห์หาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และบรรยายเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการครองตน ครองคน ครองงานของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 6 ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้านตามหลักพุทธธรรม พบว่า อยู่ในระดับมากทุกรายการโดยเรียงจากค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อยดังนี้ ด้านการครองตน ด้านการครองคน ด้านการครองงาน
2. แนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการครองตน ครองคน ครองงาน ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 6 พบว่า 1) ด้านการครองตน ประยุกต์ใช้หลักพรหมวิหาร 4 ประกอบด้วย เมตตา กรุณา มุฑิตา อุเบกขา ได้แก่ มีความปรารถนาดี รับฟังความคิดเห็น สนับสนุนบุคลากรให้มีความก้าวหน้า มีความยุติธรรมรักษาความถูกต้อง และการวางตัวเป็นกลาง 2) ด้านการครองคน ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ประกอบด้วย ทาน ปิยะวาจา อัตถจริยา สมานัตตตา ได้แก่ การสร้างขวัญกำลังใจให้กับบุคลากร การใช้วาทศิลป์ การเอาใจใส่ ความยุติธรรม 3) ด้านการครองงาน ใช้หลักอิทธิบาท 4 ประกอบด้วย ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา ได้แก่ มีความสุขในการบริหารงานและปฏิบัติหน้าที่ พอใจในบทบาทหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง มีความตั้งใจในการปฏิบัติงาน อุทิศเวลาในการดำเนินงาน การมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พรหมเผ่า พ. . (2024). แนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการครองตน ครองคน ครองงาน ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 6. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 24(4), 147–158. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/dhammathas/article/view/273834
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)

เอกสารอ้างอิง

บุญมี วิทยาสิทธิ์. (2560). การประยุกต์หลักอิทธิบาท 4 ในการบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 25. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระใบฎีกานพดล ธีรปญฺโญ. (2564). การประยุกต์หลักพุทธธรรมในการพัฒนาชุมชนวิถีพุทธตามโครงการหมู่บ้านบวร อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย. วารสารธรรมวิชญ์, 3(1), 193-205.

พระธนิษฐ์ ศรีสมบัติ, จิราภรณ์ ผันสว่าง และสุเทพ เมยไธสง. (2566). การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการครองตน ครองคน และครองงานของบุคลากรในสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาร้อยเอ็ด เขต 1. วารสารพุทธปรัชญาวิวัฒน์, 7(1), 1-11.

พระนิรันดร์ จรณธมฺโม. (2560). การบริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษาตามหลักพรหมวิหารธรรม 4 สังกัดสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ จังหวัดขอนแก่น. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาสันติ ธีรภทฺโท (นาถาบำรุง). (2562). การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการบริหารงานภาครัฐ เพื่อความปรองดองในสังคมไทย. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, 15(3), 99-112.

พายุภู คำวงษ์. (2560). การปรับใช้หลักพุทธจริยธรรมเพื่อพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาขนาดเล็กให้การทำงานมีประสิทธิภาพ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 8(2), 148-159.

วิเชียร บุญกล้า. (2560). การใช้หลักพรหมวิหารธรรม 4 ของผู้บริหารสถานศึกษาในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุรินทร์ เขต 3. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต). เลย: มหาวิทยาลัยราชภัฎเลย.

Burmansah, B., et al. (2020). Mindful Leadership: The Ability of the Leader to Develop Compassion and Attention without Judgment - A Case Study of the Leader of Buddhist Higher Education Institute. European Journal of Education Research, 9(1), 51-65.