บูรณาการการบริหารจัดการวัดตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาทในจังหวัดยโสธร

Main Article Content

พระปัญกร ปญฺญาธโร (จันทร์ประแดง)
โสวิทย์ บำรุงภักดิ์
พระมหาใจสิงห์ สิริธมฺโม (เถื่อนศรี)

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดทฤษฎีการบริหารจัดการวัดในสังคมไทย 2) ศึกษาหลักพุทธปรัชญาเถรวาทเกี่ยวกับการบริหารจัดการวัดในจังหวัดยโสธร และ 3) บูรณาการการบริหารจัดการวัดตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาทในจังหวัดยโสธร เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก เอกสารวิชาการทางพุทธศาสนา ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้นำองค์กร ผู้นำทางพระพุทธศาสนา ผู้นำชุมชน และประชาชนทั่วไป จำนวน 15 รูป/คน เครื่องมือวิจัยคือแบบสัมภาษณ์เชิงลึก และนำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีการพรรณนาเชิงวิเคราะห์
ผลการวิจัยพบว่า
1. แนวคิดทฤษฎีการบริหารจัดการวัดในสังคมไทย คือ Planning การวางแผน Organizing การจัดองค์กร Staffing งานบุคลากร Directing การอำนวยการ Controlling การกำกับดูแล
2. หลักพุทธปรัชญาเถรวาทเกี่ยวกับการบริหารจัดการวัดในจังหวัดยโสธร มี 3 หลัก คือ 1) หลักสัปปายะ การจัดการสภาพแวดล้อม เสนาสนะ บุคลากร และกิจกรรมให้สอดคล้องกับหลักธรรม เพื่อส่งเสริมการพัฒนาชุมชนทางจิตวิญญาณ 2) หลักปาปณิกธรรม คือ การมีวิสัยทัศน์ในการบริหาร และ 3) หลักสาราณียธรรม คือ การส่งเสริมความร่วมมือและความสามัคคีภายในองค์กรสงฆ์และชุมชน
3. การบูรณาการการบริหารวัดตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาท ด้วยหลักปาปณิกธรรม คือ การมีวิสัยทัศน์และความสามารถในการบริหาร ความสามารถในการประสานความร่วมมือ การบริหารจัดการวัดที่ประสบความสำเร็จต้องอาศัยหลักสัปปายะ คือ การจัดการสภาพแวดล้อม เสนาสนะ บุคลากร และทำกิจกรรมผ่านหลักสาราณียธรรมให้เกิดความร่วมมือและความสามัคคีภายในองค์กรสงฆ์และชุมชน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
(จันทร์ประแดง) พ. ป. ., บำรุงภักดิ์ โ. ., & (เถื่อนศรี) พ. ส. . (2025). บูรณาการการบริหารจัดการวัดตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาทในจังหวัดยโสธร. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 25(2), 167–182. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/dhammathas/article/view/281851
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)

เอกสารอ้างอิง

กองพุทธศาสนสถาน. (2553). คู่มือการพัฒนาวัดสู่ความเป็นมาตรฐาน. นครปฐม: กองพุทธศาสนสถาน สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

ฐิติวัสส์ สุขป้อม, ณัฏฐกรณ์ ปะพาน, ณัฐพัชร สายเสนา, อภิชาติ หาจัตุรัส, สิรินพร หาจัตุรัส, เอนก เทียนบูชา, เริงวิชญ์ นิลโคตร และวริยาพัชร วรภัสร์สรกุล. (2566). หลักพุทธธรรมกับการเสริมสร้างการเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ มิติการสร้างการเรียนรู้และการพัฒนาทีมสำหรับผู้บริหาร. วารสารบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม, 18(2), 21-32. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/journalgrdcru/article/view/267557/176631

ทองดี ปาโส. (2566). ภาวะผู้นำตามหลักปาปณิกธรรมของการบริหารองค์กรในยุคชีวิตวิถีใหม่. วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์, 6(4), 145-157. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jidir/article/view/260237

ปาลิดา นามเสนาะ, พระมหาพงษ์เทพ ปภากโร และปณิดา สร้อยสาย. (2566). การบริหารแบบมีส่วนร่วมตามหลักสาราณียธรรม 6 สำหรับผู้บริหารสถานศึกษา. วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์, 9(1), 197-207. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/Palisueksabuddhaghosa/article/view/259413

พระครูอาทรยติกิจ (ชื้น ปญฺญากาโม), พระสุธีวีรบัณฑิต และบุษกร วัฒนบุตร. (2560). ประสิทธิผลการบริหารงานของเจ้าอาวาสในอำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 6(2, ฉบับพิเศษ), 475-490. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/242563

พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2549). พุทธวิธีบริหาร. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพุทธโฆษาจารย์. (2548). คัมภีร์วิสุทธิมรรค (สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถร), ผู้แปล). (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: ประยูรวงศ์พริ้นติ้ง.

พระอุดมสิทธินายก (กําพล คุณงฺกโร), สมบัติ อรรถพิมล และพระมหากิตติกร กิตฺติรกฺโข. (2567). การจัดการเชิงพุทธสมัยใหม่กับการจัดการองค์การสงฆ์. วารสารบัณฑิตศึกษาวิชาการ, 2(3), 54-64. https://so18.tci-thaijo.org/index.php/A_GJ/article/view/390/311

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดยโสธร. (2565). จำนวนวัดและจำนวนพระภิกษุสามเณรจังหวัดยโสธร. ยโสธร: สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดยโสธร.

สุรางคณา สุริยะ. (2566). การประยุกต์ใช้หลักสาราณียธรรมในการสร้างองค์กรแห่ความสุข. วารสารศาสตร์แห่งพุทธ, 2(1), 41-54. https://so10.tci-thaijo.org/index.php/JNBS/article/view/1855/1217