Geographies of the Yom River Basin: Simulating Natures and Ways Forward

Main Article Content

Phaothai Sinampo

Abstract

Geographical knowledges have been beneath various paradigms which
create distinctive viewpoints toward human-nature relationship. This article aims to represent the roles of simulating natures for the management of the Yom river basin based on two major paradigms - the scientific paradigm via the concept of simulation modeling, and the post-structural paradigm via the concept of social construction of nature which influences on constructing new state discourses. Theories, concepts, research papers, and documents in relation to public strategic formulation and practice, mainly from state and academic sectors. Results from the viewpoints of both paradigms shed light on the movements among state, academic, and stakeholders in changing and welcoming more arenas of knowledges, compared with a state of single scientific knowledge from experts as only a navigator for policy making.This article, nevertheless, stresses several gaps from such practices in simulating natures including...

Article Details

How to Cite
Sinampo, P. . (2024). Geographies of the Yom River Basin: Simulating Natures and Ways Forward. Journal of Man and Society, 4(2), 49–84. Retrieved from https://so06.tci-thaijo.org/index.php/husocjournal/article/view/272394
Section
Academic Article

References

กรมทรัพยากรน้ำ. (2552). แผนที่มาตรฐานการแบ่งลุ่มน้ำหลักและลุ่มน้ำสาขาของประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิสชิ่ง.

กรมทรัพยากรน้ำ. (2555). โครงการสำรวจติดตั้งระบบตรวจวัดสถานภาพน้ำทางไกลอัตโนมัติลุ่มน้ำยมและน่าน: รายงานสรุปฉบับผู้บริหาร. [ออนไลน์]. ได้จาก http://mekhala.dwr.go.th/imgbackend/doc_file /document_123906.pdfสืบค้นเมื่อ [27 เมษายน 2562].

กรมโยธาธิการและผังเมือง.(2562). สรุปผลการประชุมเพื่อระดมความคิดเห็นในการวางและจัดทำผัง โครงการวางผังการระบายน้ำจังหวัดในลุ่มน้ำยม. [ออนไลน์].ได้จาก http://ผังลุ่มน้ำยม.com/images/news/pp1 /conclusions_1.pdf?type=file สืบค้นเมื่อ [27 เมษายน 2562].

คณะกรรมาธิการการเกษตรและสหกรณ์ วุฒิสภา. (2555). รายงานการพิจารณาศึกษาเรื่อง การติดตามแนวทางการพัฒนาลุ่มน้ำยม. กรุงเทพฯ: สำนักการพิมพ์สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา.

คมชัดลึก. (2561). ขยายผล” บางระกำโมเดล” ปี61 ปรับปฏิทินนาปี-เพิ่มพื้นที่ปลูกข้าว.[ออนไลน์]. ได้จาก http://www.komchadluek.net/news/scoop/318874 สืบค้นเมื่อ [30 สิงหาคม 2561].

โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษายมน่าน. (2560). การบริหารจัดการน้ำเพื่อสนับสนุนการเพาะปลูกข้าวในช่วงฤดูฝนของพื้นที่ทุ่งหน่วงน้ำกรมชลประทาน(โครงการบางระกำโมเดล 2560). พิษณุโลก: โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษายมน่าน.

จักรกริช สังขมณี. (2555). ชลกร: ประวัติศาสตร์สังคมว่าด้วยความรู้และการจัดการน้ำสมัยใหม่ในประเทศไทย. วารสารสังคมศาสตร์, 42(2), 93-115.

จิราภรณ์ สถาปนะวรรธนะ. (2546). เศรษฐกิจชุมชนหมู่บ้านภาคเหนือตอนล่าง: ลักษณะพัฒนาการ และการปรับตัว. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สร้างสรรค์.

. (2547). วัฒนธรรมลุ่มน้ำ.พิษณุโลก: พิษณุโลกดีเวลโลปเมนต์แอนด์ทราเวิลกรุ๊ป.

. (2554). รายงานการดำเนินงานโครงการสืบค้นวัฒนธรรมลุ่มน้ำยมจังหวัดพิษณุโลก. พิษณุโลก: รัตนสุวรรณการพิมพ์ 3.

ชยา วรรธนะภูติ และรัตนาภรณ์ พุ่มน้อย. (2562). โลกพันทางของสินค้าปลาน้ำจืดแห่งอำเภอกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัย: มุมมองเชิงภูมิศาสตร์มนุษย์.วารสารสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา. (อยู่ระหว่างการพิจารณา).

ชาญชัย เพชรพงศ์พันธุ์, ชัยวัฒน์ เอกวัฒน์พานิชย์, ดวงฤดี โฆษิตกิตติวงศ์ และ Kwan Tun

Lee. (2560). การประยุกต์ใช้แบบจำลอง KW-GIUH เพื่อศึกษาการบรรเทาอุทกภัยของเขื่อนแก่งเสือเต้น. วารสารวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 12(1), 127-136.

ชัยวัฒน์ ปรีชาวิทย์. (ม.ป.ป.) ทางเลือกในการบรรเทาอุทกภัยในลุ่มน้ำยม. วารสารชมรมนักอุทกวิทยาไทย.1-8.

ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2558). อัตวิสัย/วัตถุวิสัยในสังคมศาสตร์/มนุษยศาสตร์.กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

. (2560). บทแนะนำสกุลความคิดหลังโครงสร้างนิยม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สมมติ.

ฐานิดา บุณวรรโณ. (2561). ดิน น้ำ ข้าว และชาวนา: ข้อเท็จจริงทางชาติพันธุ์วรรณาของชาวนาบางระกำ. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย และมหาวิทยาลัยนเรศวร.

ทรงชัย ทองปาน. (2559). การศึกษาการเคลื่อนไหวและยุทธวิธีในการเคลื่อนไหวทางสังคมของกลุ่ม ไม่เอาเขื่อนแก่งเสือเต้น. วารสารการเมืองการปกครอง,6(2), 259-286.

. (2560). ยุทธวิธีในการเคลื่อนไหวทางสังคมของ “กลุ่มไม่เอาเขื่อนแก่งเสือเต้น”. วารสารสำนักบัณฑิตอาสาสมัคร, 13(2), 47-82.

ทรงชัย ทองปาน, ปรัชญา สังข์สมบูรณ์, ภคพร วัฒนดำรงค์, สาวิตรี สอาดเทียน และจิระ บุรีคำ. (2554). การปรับตัวของการผลิตข้าวและชาวนาในพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซากระดับสูงภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

ทวี ชัยพิมลผลิน และเผ่าไทย สินอำพล. (2562). การประยุกต์ใช้แบบจำลองโครงข่ายประสาทเทียมในการคาดการณ์ระดับน้ำในอนาคตจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการปรับตัวของชุมชนต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในอำเภอบางระกำ. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ สำนักงานประสานโครงการวิจัย

การพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานความหลากหลายทางชีวภาพ.

บวรศักดิ์ อุวรรณโณ. (2544). การมีส่วนร่วมในกระบวนการด้านสิ่งแวดล้อม: เทคนิคและวิธีการที่เหมาะสมในบริบทสังคมวัฒนธรรมไทย. ใน ชัยอนันต์ สมุทวณิช, บวรศักดิ์ อุวรรณโณ, ผาสุก พงษ์ไพจิตร, วันชัย วัฒนศัพท์, Ruth Geenspan Bell,Ramana Laxminarayan, คนึงนิจ ศรีบัวเอี่ยม, ปาริชาติ ศิวะรักษ์, เดชรัต

สุขกำเนิด, ศุภกิจ นันทะวรการ, Thomas C. Beierle, อภิชัย พันธเสน, พนัสทัศนียานนท์, อานันท์ กาญจนพันธุ์, และสุธาวัลย์ เสถียรไทย (บรรณาธิการ)ธรรมาภิบาล การมีส่วนร่วมของประชาชนและกระบวนการทางด้านสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ: สายธาร.

บวรศักดิ์ อุวรรณโณ และถวิลวดี บุรีกุล. (2550). ประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม(ParticipatoryDemocracy). กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.

เผ่าไทย สินอำพล. (2560). ภูมิศาสตร์มนุษย์. เชียงใหม่: ภาควิชาภูมิศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

พรมงคล ชิดชอบ. (2550). การบริหารจัดการลุ่มน้ำยม. วิศวกรรมสาร, 60(4), 50-59.

พีพีทีวี. (2561). เปิดแผน “บางระกำ 61” ขยายที่รับน้ำ 8 แสนไร่ ลดปัญหาน้ำท่วม.[ออนไลน์)]. ได้จาก https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99/72396 สืบค้นเมื่อ [30 สิงหาคม 2561].

มิ่งสรรพ์ ขาวสะอาด. (2538). เขื่อนแก่งเสือเต้น: ปัญหาอยู่ที่ไหน. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประ เทศไทย.

วิกานดา วรรณวิเศษ. (2558). การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ: ผลกระทบต่อประเทศไทย.สำนักวิชาการ สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, 5(17), 1-21.

วิทยาลัยนานาชาตินวัตกรรมดิจิทัล มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2562). รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาเพื่อจัดทำยุทธศาสตร์การบริหารจัดการน้ำแบบบูรณาการจังหวัดสุโขทัยระยะ20ปี(พ.ศ.2561-2580). เชียงใหม่: วิทยาลัยนานาชาตินวัตกรรมดิจิทัล มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ศูนย์บริการวิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2561).

สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำและการเกษตร. (2555). การดำเนินการด้านการรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูล โครงการพัฒนาระบบคลังข้อมูล 25 ลุ่มน้ำและแบบจำลองน้ำท่วมน้ำแล้ง พ.ศ. 2555: รายงานข้อมูลพื้นฐานลุ่มน้ำยม.กรุงเทพฯ: สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำและการเกษตร (องค์การมหาชน).

สถิตย์ จันทร์ทิพย์, ปิยมาลย์ ศรีสมพร และสุรเจตส์ บุญญาอรุณเนตร. (2557). ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาวะภูมิอากาศต่อการประเมินปริมาณน้ำต้นทุนในลุ่มน้ำเจ้าพระยา. การประชุมวิชาการวิศวกรรมโยธาแห่งชาติครั้งที่ 19 วันที่ 14-16 พฤษภาคม 2557, ขอนแก่น.

สุจริต คูณธนกุลวงศ์. (2553). สภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงของไทยและผลกระทบต่อด้านน้ำ. กรุงเทพฯ: หน่วยปฏิบัติการวิจัยระบบการจัดการแหล่งน้ำคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุธาวัลย์ เสถียรไทย. (2537). เขื่อนแก่งเสือเต้น. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย.

อำนาจ ชิดไธสง, กัณฑรีย์ บุญประกอบ, จิรสรณ์ สันติสิริสมบูรณ์, จารุทัศน์ สันติสิริสมบูรณ์, วรัญญู วงษ์เสรี, พัชมณ แก้วแพรก, กัมพล พรหมจิระประวัติ,สิริวรินทร์ เพชรรัตน์, ยอด สุขะมงคล, ปวันรัตน์ อักษรสิงห์ชัย, ขวัญฤทัย ศรีแสงฉาย, ศุภกร ชินวรรโณ, วิริยะ เหลืองอร่าม, เฉลิมรัฐ แสงมณี, จุฑาทิพย์ธนกิตติ์เมธาวุฒิ, เจียมใจ เครือสุวรรณ, ชาคริต โชติอมรศักดิ์, อรวรรณวิรัลห์เวชยันต์, ภาคภูมิ รัตน์จิรานุกูล, ธีรชัย อ�านวยล้อเจริญ, และปิยะผ่านศึก. (2553). การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของไทย เล่มที่2 แบบจำลองสภาพภูมิอากาศและสภาพภูมิอากาศในอนาคต. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

Voice TV. (2560). ‘ประยุทธ์’ ล้มแนวคิดสร้าง ‘เขื่อนแก่งเสือเต้น’. [ออนไลน์] ได้จากhttps://voicetv.co .th/read/ByKuEFJmM. สืบค้นเมื่อ [26 เมษายน 2561].

Cartwright, S. J., Bowgen, K. M., Collop, C., Hyder, K., Nabe-Nielsen, J., Stafford,R., Stillman, R. A., Thorpe, R. B. &Sibly, R. M. (2016). Communicatingcomplex ecological models to non-scientist end users. EcologicalModelling, 338, 51-59.

Castree, N. (2005). Nature. New York: Routledge.

Castree, N. & Braun, B. (2001). Social Nature:Theory,Practice,andPolitics. Oxford:

Blackwell Publishers Ltd.

Chaowiwat, W., Boonya-aroonnet, S. & Weesakul, S. (2016). Impact of Climate Change Assessment on Agriculture Water Demand in Thailand.Naresuan UniversityEngineering Journal, 11(1), 35-42.

Graham, I., Shaw, R., Dixon, D. P. & Jones, J. P. (2010). Theorizing Our World. In Gomez, B. & Jones, J. P. (Eds.) Research Methods in Geography:A Critical Introduction (pp. 9-25). Singapo re: Blackwell Publishing Ltd.

Grimm, V. & Berger, U. (2016). Structural realism, emergence, and predictions in next-generation ecological modelling: Synthesis from a special issue. Ecological Modelling, 326, 177-187.

Hanittinan, P. & Koontanakulvong, S. (2014). Flood Impact and Risk Assessment at the Yom River Basin due to Global Climate Change: Part 1 GCM downscaling and bias correction. Proceedings in PAWEES 2014 International Conference: Sustainable Water and Environ menta

Management in Monsoon Asia, 30-31 October 2014, Kaohsiung City,Taiwan.

Hubbard, P., Kitchin, R. & Valentine, G. (2004). KeyThinkers onSpace andPlace.London: SAGE Publications.

Kitpaisalsakul, T., Koontanakulvong, S. & Chaowiwat, W. (2016). Impact of climate

change on reservoir operationin Central Plain Basin of Thailand. Journal

of Thai Interdisciplinary Research, 11(2), 13-19.

Koontanakulvong, S., Hanittinan, P. & Suthidhummajit, C. (2014). Flood Impact and Risk Assessment at the Yom River Basin due to Global Climate Change: Part 2 Impact and Adaptation. Proceedings in PAWEES2014 International Conference: Sustainable Water and EnvironmentalManagement in Monsoon Asia, 30-31 October 2014, Kaohsiung City,Taiwan.

Peck, S. L. (2004). Simulation as experiment: aphilosophical reassessment ำforbiological modelling. TRENDS in Ecology and Evolution, 19(10), 530-534.

Peck, S. L. (2008). The hermeneutics of ecological simulation.Biology & Philosophy,

, 383-402.

Richards, K. (2003). Geography and the physical sciences tradition. In Holloway, S.L., Rice S. P., and Valentine, G. (Eds.) Key Concepts in Geography(pp. 23-50). London: SAGE.

Szerszynski, B., Heim, W. & Waterton, C. (2003). NaturePerformed:Environment,Culture andPerformance. Oxford: Blackwell Publishing.

Wallentin, G. (2017). Spatial simulation: A spatial perspective on individual-based

ecology-a review.Ecological Modelling, 350, 30-41.

Whatmore, S. (2002). Hybrid Geographies:natures,cultures,spaces. London: SAGE

Publications Ltd.

Winsberg, E. (1999). Sanctioning Models: The Epistemology of Simulation.Science

in Context, 12(2), 275-292.

Yanoff, T. G. & Weirich, P. (2010). The Philosophy andEpistemology of Simulation:A

Review. Simulation & Gaming, 41(1), 20-50.