การผลิตครูสาขาอุตสาหกรรมศึกษาและคหกรรมศึกษาในศตวรรษที่ 21: โอกาส ความท้าทาย และแนวทางพัฒนา Teacher Preparation in Industrial and Home Economics Education for the 21st Century: Opportunities, Challenges, and Development Strategies
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้เป็นการนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับการศึกษาการผลิตครูสาขาอุตสาหกรรมศึกษาและคหกรรมศึกษาในบริบทของศตวรรษที่ 21 โดยวิเคราะห์โอกาส ความท้าทาย และแนวทางการพัฒนา ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและความต้องการของตลาดแรงงานที่เปลี่ยนไป จากข้อมูลพบว่า โอกาสในการพัฒนาหลักสูตรมีมากขึ้น จากนโยบายสนับสนุนการศึกษาด้านอาชีวะของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) และการบูรณาการเทคโนโลยีดิจิทัล ในขณะที่ความท้าทายสำคัญประกอบด้วย การลดลงของผู้เรียนในสาขาวิชา การปรับตัวให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรม และการจัดการเรียนการสอนที่ตอบสนองความต้องการของผู้เรียนยุคใหม่ การนำเสนอแนวทางการพัฒนาที่สำคัญ ได้แก่ การปรับปรุงหลักสูตรให้มีความยืดหยุ่นและทันสมัย การร่วมมือกับภาคอุตสาหกรรมและสถานประกอบการ การพัฒนาทักษะดิจิทัลและนวัตกรรมการสอนแบบใหม่ รวมถึงการเพิ่มโอกาสในการเรียนรู้ตลอดชีวิต และการพัฒนาวิชาชีพต่อเนื่อง ข้อมูลจากบทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อสถาบันการผลิตครูผู้สอนในสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) และสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) รวมถึงผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการวางแผนพัฒนาการศึกษาด้านอุตสาหกรรมศึกษาและคหกรรมศึกษาให้สอดคล้องกับนโยบายการปฏิรูปการศึกษาและสามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงและความต้องการของสังคมในศตวรรษที่ 21 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
เลิศชัย สุธรรมานนท์. (2563). การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในยุคพลิกผัน. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
OECD. (2020). OECD skills strategy 2019: Skills to shape a better future. OECD Publishing.
Bughin, J., Hazan, E., Lund, S., Dahlström, P., Wiesinger, A., & Subramaniam, A. (2018). Skill shift: Automation and the future of the workforce. McKinsey Global Institute.
อรทัย มูลคำ. (2561). Active learning: การจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชนสิทธิ์ สิทธิ์สูงเนิน. (2560). การพัฒนาการจัดการเรียนรู้แบบใช้โครงงานเป็นฐานสำหรับครูการงานอาชีพและเทคโนโลยี. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 19(1), 34–45.
สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. (2562). มาตรฐานการจัดการอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี. สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา.
จีระพันธุ์ พูลพัฒน์. (2560). การพัฒนาครูอาชีวศึกษาในยุคประเทศไทย 4.0. วารสารพัฒนาเทคนิคศึกษา, 29(103), 31–37.
วิชัย วงษ์ใหญ่, & มารุต พัฒผล. (2565). กระบวนทัศน์ใหม่การพัฒนาหลักสูตรวิชาชีพครูในศตวรรษที่ 21. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์, 16(1), 219–231.
นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565). แนวทางการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะอาชีพในโรงเรียนสังกัด สพฐ. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
ศรีอาภา อดุล, และคณะ. (2545). การสังเคราะห์งานวิจัยด้านสมรรถนะของครูอาชีวศึกษา. วารสารวิชาการสถาบันวิทยาการจัดการแห่งแปซิฟิค, 9(3), 80–90.
บุญชม ศรีสะอาด, & นิภา ศรีไพโรจน์. (2557). การศึกษาสมรรถนะที่จำเป็นของครูอุตสาหกรรมศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 20(1), 17–32.
ฐิติมา วัชรจิตตานนท์. (2559). การพัฒนาสมรรถนะครูคหกรรมศาสตร์ในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 18(3), 112–125.
จิราพร รัตนศิลา. (2563). การพัฒนาการเรียนรู้รายวิชางานอาชีพและเทคโนโลยีตามแนวคิด Active Learning สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. วารสารครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 17(1), 112–127.
ธีระพงษ์ วิริยานนท์, พิสิฐ เมธาภัทร, & ไพโรจน์ สถิรยากร. (2560). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิชาช่างอุตสาหกรรมในระดับมัธยมศึกษาตามแนวคิดการบูรณาการทฤษฎีกับทักษะปฏิบัติ. วารสารวิชาการครุศาสตร์อุตสาหกรรม พระจอมเกล้าพระนครเหนือ, 8(1), 79–87.
สุวิมล เขี้ยวแก้ว. (2561). การจัดการเรียนรู้วิชาคหกรรมศาสตร์โดยใช้โครงงานเป็นฐานในโรงเรียนมัธยมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 18(2), 109–121.
Korhonen, A., Keskinen, P., & Seitamaa, T. (2022). FabLearn: A mixed reality approach to industrial teacher education in Finland. International Journal of Technology and Design Education, 32(4), 2415–2429.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2023). แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2566–2570. สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
Federal Institute for Vocational Education and Training. (2024). Data report on vocational education and training: The most important facts and figures about training in Germany. BIBB.
สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย. (2024). รายงานสถานการณ์แรงงานอุตสาหกรรมไทย ไตรมาสที่ 1 ปี 2567. สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย.
Australian Department of Employment and Workplace Relations. (2023). Skills priority list report 2023.
Dubois, M., & Laurent, S. (2022). Industry partnerships in culinary teacher education: A French perspective. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 30, 100347.
Singapore Ministry of Education. (2023). Skills future for educators: Impact analysis report. MOE Singapore.
Ontario College of Teachers. (2024). Technical teachers' professional development impact report 2023–2024. OCT Research Division.
Scandinavian Journal of Educational Research. (2023). Special issue: Home economics education for sustainable futures in Nordic countries, 67(4), 451-580.
Deissinger, T., & Hellwig, S. (2022). The challenge of vocational teacher shortage in Germany: Structural deficits and implications for the dual system. International Journal for Research in Vocational Education and Training, 9(1), 76–98.
Tan, C. L., & Wong, H. M. (2021). Smart kitchen classrooms: Technology integration in home economics education in Singapore. Asia Pacific Journal of Education, 41(3), 543–556.
Niemi, H., & Lavonen, J. (2020). Teacher education in Finland: Persistent efforts for high-quality teachers. In L. Lefty & J. Fraser (Eds.), Teaching the World's Teachers (pp. 153-178). Johns Hopkins University Press.
Pendergast, D., McGregor, S. L. T., & Turkki, K. (2022). Creating future food educators: Transforming home economics teacher education in Australia. International Journal of Home Economics, 15(1), 34-49.
Barrett, S. E., & Pedretti, E. (2023). Bridging the rural-urban divide in technical education: The case of Ontario's Mobile Learning Labs initiative. Journal of Technology Education, 35(1), 142-159.
Kim, J., & Lee, S. (2022). Virtual reality-based training for home economics teachers in rural areas of South Korea. British Journal of Educational Technology, 53(4), 1011-1030.
Nielsen, T., & Schmidt, M. (2021). FoodTechLearn: A digital platform for culinary education in Danish vocational schools. International Journal of Food Studies, 11(2), 124-139.
Gonon, P., & Hägi, L. (2022). Competency-based teacher assessment in vocational education: Swiss approaches to quality assurance. Journal of Vocational Education & Training, 74(3), 470-489.
Harlow, A., & Cobb, D. J. (2023). Evidence-based teaching portfolios: A framework for assessing vocational educators' practice in New Zealand. Teaching and Teacher Education, 124, 103956.
Vuorinen, T., Mäkelä, J., & Hietanen, L. (2023). Industry-education partnerships in home economics teacher education: A case study from Finland. International Journal of Home Economics, 16(1), 15-29.
Tan, A. L. (2021). Mentoring beginning teachers in Singapore: A model for technical education. International Journal of Mentoring and Coaching in Education, 10(2), 135-150.
Johansson, L., Lindberg, M., & Svensson, P. (2024). Digital transformation in culinary arts education: Implementing AI-based nutritional analysis tools for home economics teachers. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 24(1), 28-45.
Australian Institute for Teaching and School Leadership. (2022). Australian Professional Standards for Teachers: Focus on Vocational Education.
Williams, K., & Edwards, J. (2023). Building professional communities: The Home Economics Teacher Network in the United Kingdom. International Journal of Home Economics, 16(2), 68-81.