จากชราภาพสู่ชราจารย์: การเดินทางของชีวิตและความหมายต่อความชรา ในกลุ่มผู้สูงอายุไทดำ

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้นำเสนอการให้ความหมายและประสบการณ์ชีวิตของผู้สูงอายุไทดำผ่านเรื่องเล่าของผู้สูงอายุไทดำ ภายใต้วิธีการศึกษาเชิงชาติพันธุ์วรรณนาการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมและการทำงานสนามในชุมชนไทดำแห่งหนึ่งของจังหวัดนครปฐมในช่วง พ.ศ. 2560-2561 ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า ความสัมพันธ์ระหว่างความหมายและการใช้ชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำที่ความสัมพันธ์กับบริบททางสังคมและวัฒนธรรมที่หล่อหลอมอัตลักษณ์ความเป็นไทดำที่สะท้อนผ่านการปฏิบัติในเชิงพิธีกรรมและความเชื่อดั้งเดิมโดยเฉพาะพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับเรื่องผีบรรพบุรุษ การดูแลรักษาขวัญและการจัดการกับความตาย ดังนั้นความหมายของความชราภาพในกลุ่มผู้อาวุโสไทดำในชุมชนจึงเป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นการเดินทางของชีวิตผู้อาวุโสไทดำที่เริ่มต้นจากความแตกต่างทางเพศสภาพได้สร้างจุดเริ่มต้นของการเดินทางของชีวิตผู้ชายและผู้หญิงไทดำซึ่งมีบทบาทหน้าที่ทางสังคมที่แตกต่างกัน แต่ในขณะเดียวกันภายใต้ความเป็นชาติพันธุ์ที่ยึดโยงอยู่บนระบบประเพณี วัฒนธรรมความเชื่อเดียวกันในเรื่องของผีและบรรพบุรุษ ได้ทำให้บั้นปลายชีวิตของผู้อาวุโสไทดำล้วนมีเป้าหมายเดียวกันคือการเดินทางที่เป็นนิรันดร การกลับมารวมอยู่กับครอบครัวภายใต้สถานะภาพใหม่ ภายใต้ชีวิตหลังความตายที่มีหน้าที่ในการปกปักรักษาลูกหลานในครอบครัวในฐานะวิญญาณบรรพบุรุษ ที่สร้างความหมายต่อความชราภาพ การใช้ชีวิตของผู้สูงอายุไทดำทั้งการทำหน้าที่ทางสังคมวัฒนธรรมซึ่งสร้างการยอมรับกับชุมชน การมองเห็นคุณค่าและภาคภูมิใจในศักดิ์ศรีอย่างมั่นคงท่ามกลางบริบทที่เปลี่ยนแปลงไป