วิเคราะห์พุทธวิธีการสอนในกสิภารทวาชสูตร

บทคัดย่อ

        การเผยแผ่พระธรรมแก่บริษัทอันเป็นแนวทางในการปฏิบัติที่เป็นหนึ่งเดียวกัน เพราะการสอนเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ เป็นวิชาความรู้ที่เป็นเนื้อแท้แห่งคำสอน วิธีการเผยแผ่พระธรรมคำสอนนั้นให้เกิดประสิทธิภาพ ก่อให้เกิดความเลื่อมใสในผู้ที่ยังไม่เลื่อมใส ทำศรัทธาผู้ที่เลื่อมใสอยู่แล้วให้ยิ่งๆ ขึ้น หากจะมองจากยุคพุทธกาลกับยุคปัจจุบัน จะเห็นได้ว่าการเทศน์นั้นเป็นวิธีการเผยแผ่หลักคำสอนที่มีประสิทธิภาพที่สุด ดังนั้นในวิธีการสอนจึงจำเป็นจะต้องวางแนวปฏิบัติเพื่อความเป็นหนึ่งเดียวกัน
       การแสดงพระธรรมในลักษณะรูปแบบของพระพุทธเจ้าโดยทั่วไป เป็นพระสูตรที่แสดงถึงพระปรีชาญาณของพระพุทธเจ้าที่ทรงพิจารณาหัวข้อธรรมที่ทรงแสดงให้เหมาะสมกับผู้ฟังเป็นหลักการสอนแบบอุปมาอุปไมย การอธิบายโดยการยกตัวอย่างเปรียบเทียบ แล้วให้คนฟังทำความเข้าใจเอาเอง ว่าผลดี ผลเสียที่จะเกิดขึ้นต่อไปนั้นเป็นอย่างไรโดยมีลักษณะเป็นการเปรียบเทียบเพื่อให้ผู้ฟังสามารถเข้าใจได้ง่ายขึ้น ซึ่งในการเปรียบเทียบอาจมีลักษณะที่เป็นสิ่งตรงกันข้ามก็มี การเปรียบเทียบสิ่งที่เหมือนกันสองสิ่ง ดังนั้นลักษณะเด่นของการเทศน์แบบอุปมาอุปไมยคือทำให้ผู้ฟังเข้าใจสิ่งที่เข้าใจได้ยากให้ง่ายขึ้น ทำให้ผู้ฟังเกิดจินตนาการตามในสิ่งที่ได้ฟังเป็นอย่างดียิ่ง