รูปแบบการบริหารจัดการท่องเที่ยวตลาดน้ำที่มีต่อการพัฒนา วิถีชีวิตและวัฒนธรรม ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

        การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพและศักยภาพของตลาดน้ำในประเทศไทย 2) เพื่อศึกษานโยบายปัจจัยและองค์ประกอบรูปแบบการบริหารจัดการการท่องเที่ยวตลาดน้ำ 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์รูปแบบการบริหารการจัดการการท่องเที่ยวตลาดน้ำที่มีต่อการพัฒนาวิถีชีวิตและวัฒนธรรมในประเทศไทย การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักแห่งละ 10-15 คน สุ่มแบบเจาะจง เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interview) การประชุมกลุ่มย่อย (Focus Group Interview) แบบสังเกต แบบประเมิน และทำการวิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูลและนำมาเชื่อมโยงแนวคิด ทฤษฎี เพื่อให้ได้รูปแบบการบริหารจัดการท่องเที่ยวตลาดน้ำที่มีต่อการพัฒนาวิถีชีวิตและวัฒนธรรมในประเทศไทย
        ผลการวิจัยพบว่า
        1.ตลาดน้ำในประเทศไทย มีสภาพเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เคยรุ่งเรืองในอดีต มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน ศักยภาพของตลาดน้ำ 4 ด้านคือ ด้านความสามารถในการรองรับด้านเศรษฐกิจ ด้านกายภาพ ด้านนิเวศวิทยา และด้านความรู้สึก
        2.นโยบาย ปัจจัยและองค์ประกอบรูปแบบการบริหารจัดการการท่องเที่ยวตลาดน้ำในประเทศไทย ดังนี้นโยบายด้านการท่องเที่ยว ได้แก่ 1) การเร่งฟื้นฟูระดับความสัมพันธ์และร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านเพื่อให้ไทยเป็นประตูทางผ่านหลักของการท่องเที่ยวในภูมิภาค 2) การบริหารจัดการการท่องเที่ยวโดยใช้กลยุทธ์การตลาดเชิงรุกโดยสร้างกิจกรรมท่องเที่ยวทั้งระดับภายในประเทศและระหว่างประเทศ 3) การเร่งพัฒนา บูรณะ ฟื้นฟูมรดกและสินทรัพย์ทางวัฒนธรรมทั้งในเขตเมืองและนอกเมืองเพื่อให้เกิดการท่องเที่ยวใหม่  4) เพิ่มความหลากหลายของการท่องเที่ยวรูปแบบต่างๆ 5) เพิ่มมาตรการอำนวยความสะดวก สร้างความปลอดภัยและป้องกันการเอาเปรียบนักท่องเที่ยว
        ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการท่องเที่ยว 2 ประการ คือ ปัจจัยภายใน ได้แก่ ทรัพยากรการท่องเที่ยว และ ปัจจัยภายนอก ได้แก่ ภาวะเศรษฐกิจ การเมืองของโลก ความนิยมในการท่องเที่ยว การขยายเส้นทางคมนาคมและการแลกเปลี่ยนนโยบายทางการเมือง
        องค์ประกอบของแหล่งท่องเที่ยวที่มีศักยภาพ ( 3As)  คือ 1) สิ่งดึงดูดใจ (Attraction) ที่เกิดจากสถานที่ (Site) และเหตุการณ์ (Event) 2) สิ่งอำนวยความสะดวก (Amenities) ที่ทำให้นักท่องเที่ยวเดินทางเข้าไปถึงสถานที่ได้อย่างรวดเร็ว 3) การเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยว (Accessibility) โดยมีระบบการขนส่ง (Transportation)
        รูปแบบการบริหารจัดการการท่องเที่ยวตลาดน้ำในประเทศไทย ได้แก่      1) รูปแบบการท่องเที่ยวความเป็นธรรมชาติ 2) รูปแบบการท่องเที่ยวตามเทศกาล3) รูปแบบการท่องเที่ยวเพื่อพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้ 4) รูปแบบการท่องเที่ยวแบบอนุรักษ์ธรรมชาติในเชิงลึก
        3.วิเคราะห์รูปแบบการบริหารการจัดการการท่องเที่ยวตลาดน้ำที่มีต่อการพัฒนาวิถีชีวิตและวัฒนธรรมในประเทศไทย 3 รูปแบบ คือ 1) การท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์   2) การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมประเพณี3) การท่องเที่ยวเชิงพุทธ การมีส่วนรวมของภาครัฐในการบริหารจัดการผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เจ้าของตลาดน้ำ ประชาชน นักท่องเที่ยว นโยบายการสร้างเครือข่ายการท่องเที่ยวและการประชาสัมพันธ์การวางนโยบายความสามารถในการรองรับด้านต่างๆ  ปลูกจิตสำนึกการเป็นเจ้าบ้านที่ดีและการแสดงเอกลักษณ์ของชุมชนให้กับบุคคลในพื้นที่ ผู้บริหารตลาดน้ำควรมีการส่งเสริมและสนับสนุนผลิตภัณฑ์ในชุมชนให้เกิดรายได้ให้มากที่สุด การวิเคราะห์และจัดทำแผนพัฒนาศักยภาพในแต่ละพื้นที่ความสามารถในการรับรองรับการท่องเที่ยว