วิเคราะห์คุณค่าความเชื่อของพิธีกรรมในการบูชาหลวงพ่อองค์ดำ-ชุ่มเย็น ของชาวชุมชนเทศบาลเมืองกาฬสินธุ์ จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

        บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาพิธีกรรมการบูชาในพระพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาความเชื่อของพิธีกรรมในการบูชาหลวงพ่อองค์ดำ-ชุ่มเย็น และ 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์คุณค่าความเชื่อของพิธีกรรมในการบูชาหลวงพ่อองค์ดำ-ชุ่มเย็น การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก แล้วนำเสนอผลการวิจัยด้วยพรรณนาวิธีเชิงวิเคราะห์
        ผลการวิจัยพบว่า พิธีกรรมการบูชาหลวงพ่อองค์ดำ-ชุ่มเย็น เป็นการประสานความร่วมมือของคนในสังคมทั้งใกล้และไกล เป็นกลุ่มก้อนเป็นการรวมตัวเพื่อทำกิจกรรม ทำให้สังคมมีความรู้สึกถึงความเป็นพวกพ้อง เป็นหมู่เหล่าและร่วมกันรักษาพื้นที่ธรรมทางพระพุทธศาสนาไว้เป็นมรดกของคนในสังคม ให้ยาวนานที่สุดเป็นขบวนการของประชาสังคมเชิงพุทธทางสังคมส่งผ่านและสืบต่อภูมิปัญญาบรรพบุรุษจากรุ่นสู่รุ่น
        ส่วนคุณค่าความเชื่อของพิธีกรรมมี 5 ประการ คือ 1) ด้านกาย ประพฤตินอบน้อมทางกาย เช่น การกราบไหว้ นอบน้อมถ่อมตน เป็นต้น 2) ด้านจิตใจ รู้สึกสุข สงบ มีสติ เบิกบานทางใจ ผู้ที่ตั้งตนอยู่ คุณความงามความดีตามหลักการของพระพุทธศาสนา 3) ด้านสังคมเกิดความรักความสามัคคีในชุมชนสงบสุข การอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสันติสุข 4) วัฒนธรรม เกิดประเพณีที่ดีงามขึ้นภายในชุมชน เกิดแห่งแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์วัฒนธรรม ศิลปะ และประเพณี ได้เป็นเวทีเผยแผ่ประชาสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมท้องถิ่นเกิดการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม และ 5) ด้าน พระพุทธศาสนา เป็นศาสนาประจำชีวิตของประชาชนคนไทยส่วนใหญ่ที่ได้ให้ความเคารพนับถือและยกย่องเทิดทูนบูชาเป็นสรณะแห่งชีวิตสืบทอดต่อเนื่องกันมาเป็นเวลาช้านาน