การศึกษาวิเคราะห์คุณค่าและความสำคัญของมัชฌิมาปฏิปทาในธัมมจักกัปวัตนสูตร

บทคัดย่อ

        บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1. เพื่อศึกษาหลักมัชฌิมาปฏิปทาในคัมภีร์พุทธศาสนานิกายเถรวาท 2. เพื่อศึกษาวิธีการปฏิบัติตามหลักมัชฌิมาปฏิปทาในคัมภีร์กัปปวัตนสูตร และ 3. เพื่อวิเคราะห์ประโยชน์และคุณค่าของการปฏิบัติตามหลักมัชฌิมาปฏิปทาในคัมภีร์กัปปวัตนสูตรการวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสารโดยการศึกษาหนังสือ ตำรา และเอกสารทางพุทธศาสนาแล้วนำเสนอผลการวิจัยด้วยการพรรณนาเชิงวิเคราะห์  
        ผลการวิจัยพบว่ามัชฌิมาปฏิปทาเป็นทางสายกลางในอริยมรรคมีองค์ 8 เป็นหลักธรรมที่สำคัญปรากฏในมหาโคปาลสูตรเรียกว่าเป็นแนวทางการปฏิบัติเพื่อทำความสิ้นไปแห่งทุกข์ทั้งปวง มัชฌิมาปฏิปทาได้ชื่อว่าอริยมรรค คือ หนทางปฏิบัติของพระอริยบุคคลประกอบด้วยองค์ 8 คือ สัมมาทิฏฐิโดยองค์ธรรมคือตัวปัญญาจัดเป็นปัญญาเจตสิกธรรมส่วนมรรค 7 ประการที่เหลือเป็นมรรคที่สนับสนุนให้เกิดสัมมาทิฏฐิ
        มัชฌิมาปฏิปทาเป็นอริยมรรคมีองค์ 8 ประการ เป็นทางดำเนินสู่ความดับทุกข์คือการรู้แจ้งพระนิพพานโดยผู้ปฏิบัติจะหยั่งเห็นอริยสัจ 4 ด้วยมรรคญาณและสามารถรู้แจ้งพระนิพพานด้วยผลญาณ เนื่องจากพระนิพพานเป็นจุดหมายสูงสุดในทางพระพุทธศาสนาและเป็นจุดมุ่งหมายสูงสุดของผู้ปฏิบัติธรรมทั้งหลายเพื่อหวังความสิ้นทุกข์หลุดพ้นจากวัฏสงสารดังนั้นพระพุทธเจ้าจึงตรัสว่าการบรรลุความสำเร็จอีกขั้นหนึ่งที่เป็นความดับทุกข์คือรูปนามทั้งหมด (นิพฺพานาย สํวตฺตติ) เมื่อพระอรหันต์ดับขันธ์สิ้นชีวิตแล้วก็จะไม่เวียนว่ายตายเกิดอีกจึงถือว่าเป็นการสิ้นทุกข์อย่างสิ้นเชิง