กระบวนการอนุรักษ์ประเพณีท้องถิ่นอีสาน : ศึกษากรณีบุญแห่กระธูปของชุมชนอำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ

บทคัดย่อ

        การวิจัยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติและกระบวนการอนุรักษ์ประเพณีบุญแห่กระธูปของชุมชนอำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ 2) เพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมและการเปลี่ยนแปลงประเพณีบุญแห่กระธูปของชุมชนอำเภอหนองบัวแดง 3) เพื่อสืบสานการอนุรักษ์ประเพณีบุญแห่กระธูปของชุมชนอำเภอหนองบัวแดง ซึ่งเป็นกระบวนการอนุรักษ์ประเพณีท้องถิ่นอีสานในรูปแบบประเพณีบุญแห่กระธูป
        ผลการวิจัยพบว่า 1. ประเพณีบุญกระธูปของชาวอำเภอหนองบัวแดง จะทำก่อนวันออกพรรษา 3 วัน เพื่อเป็นพุทธบูชา เมื่อครั้งพระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ลงมายังโลกมนุษย์ เพื่อโปรดพุทธมารดา ดังนั้น ชุมชนอำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ จึงได้จัดงานประเพณีบุญแห่กระธูป ซึ่งปัจจุบันการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้บรรจุงานประเพณีบุญแห่กระธูปออกพรรษา ในปฏิทินเป็นงานประจำปีของจังหวัดชัยภูมิ 2. การอนุรักษ์ประเพณีบุญแห่กระธูปเริ่มแรกเฉพาะชุมชนที่ปฏิบัติมา ตอนนี้เกือบทุกหมู่บ้านที่ทำลักษณะเดียวกัน คือ การนำเอกลักษณ์หรือวัตถุประสงค์นำมาเผยแพร่ คนในชุมชนเห็นไปในทิศทางเดียวกัน การให้คงอยู่ให้รู้จักในวงกว้าง ดังนั้น หน่วยราชการจะเข้ามาดูแลเรื่องสถานที่ สภาพแวดล้อมของพื้นที่จัดงาน ทุกท้องถิ่นช่วยเหลือกันให้เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ เผยแพร่สร้างเครือข่ายเชิญชวนนักท่องเที่ยว 3) การอนุรักษ์สืบสานประเพณีบุญแห่กระธูปของชุมชนอำเภอหนองบัวแดง เป็นเรื่องของการฝึกฝนให้กลุ่มเยาวชนได้เห็นถึงคุณค่าของจารีตประเพณีที่ปู่-ย่า ตา-ยาย ได้ร่วมด้วยช่วยกันในการสืบสานประเพณีบุญแห่กระธูป เพื่อให้ลูกหลานได้อนุรักษ์เป็นมรดกของชุมชนอำเภอหนองบัวแดง และเกิดคุณค่าทางจิตใจของคนในชุมชนอำเภอหนองบัวแดง