การจัดการมรดกทางวัฒนธรรมอย่างสร้างสรรค์โดยการมีส่วนร่วม ของชุมชนลุ่มน้ำโขง

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อสร้างองค์ความรู้ด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมประเพณีของชุมชนลุ่มน้ำโขง 2) ศึกษารูปแบบการจัดการมรดกทางวัฒนธรรมอย่างสร้างสรรค์โดยการมีความร่วมของชุมชนลุ่มน้ำโขง 3) สร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ รักษามรดกทางวัฒนธรรมประเพณีให้ดำรงอยู่คู่ชุมชนลุ่มน้ำโขง การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 36 รูป/คน และจัดโครงการสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ชุมชน 30 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลเนื้อหาประกอบบริบท
          ผลการวิจัยพบว่า 1. องค์ความรู้ด้านประวัติศาสตร์ (1) ประวัติหลวงพ่อพระใส หลวงพ่อองค์ตื้อ หลวงพ่อพระเสี่ยง ซึ่งทั้ง 3 องค์ มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ลุ่มน้ำโขงมาอย่างยาวนาน (2) ประเพณีสรงน้ำหลวงพ่อพระใส หลวงพ่อองค์ตื้อ หลวงพ่อพระเสี่ยง (3) ประเพณีบั้งไฟเสี่ยง เป็นงานบุญเดือน 6 หรือบุญบั้งไฟประชาชนลุ่มน้ำโขง เรียกว่า “เบิกแถนบูชาไฟ” 2. รูปแบบการจัดการมรดกทางวัฒนธรรมอย่างสร้างสรรค์และมีความร่วมของชุมชนลุ่มแม่น้ำโขง ได้แก่ (1) โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนลุ่มน้ำโขงผ่านการขับเคลื่อนผลักดันโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ (2) โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนลุ่มน้ำโขงโดยภาครัฐ (3) โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนลุ่มน้ำโขงโดยวัดและชาวบ้าน 3. การสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ รักษามรดกทางวัฒนธรรมประเพณีให้ดำรงอยู่คู่ชุมชนลุ่มแม่น้ำโขง (1) การประกวดบทความการสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์  รักษาวัฒนธรรมประเพณี (2) การประกวดคำขวัญการสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ รักษาวัฒนธรรมประเพณี (3) การรับฟังแนวคิดเกี่ยวกับการอนุรักษ์  วัฒนธรรมประเพณี