การศึกษาวิเคราะห์ความเชื่อเรื่องการเข้าทรงของชุมชนในเขตเทศบาล ตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 3ประการคือ 1) ศึกษาเรื่องเทพ 3 จำพวก ในพระพุทธศาสนาเถรวาท 2) ความเชื่อเรื่องการเข้าทรงของชุมชนในเทศบาลตำบลหนองบัว 3) วิเคราะห์ความเชื่อเรื่องการเข้าทรงของชุมชนในเทศบาลตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสารและการสัมภาษณ์จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 25 รูป/คน นำมาเสนองานวิจัยในลักษณะพรรณนาวิเคราะห์ (Descriptive Analysis)
ผลการวิจัย พบว่า 1) เทพเจ้าในพระพุทธศาสนามีกำเนิดแบบโอปัปปาติกะคือแบบผุดเกิดด้วยอำนาจของกรรมดีที่ได้กระทำมาแล้วในอดีตชาติมี 3ประเภทหลักคือ1) อุปัตติเทพ2) สมมติเทพและ 3) วิสุทธิเทพการวิเคราะห์ความเป็นเทพที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนาและในพระสูตรต่างๆนอกจากนั้นยังมีปรากฏในพระสูตรบางบทว่าหมู่เทพทั้ง5ตนได้ร่วมกันกล่าวนะโมทั้ง5บทและได้กล่าวอาราธนาเพื่อฟังธรรมจากพระพุทธเจ้าตามที่กล่าวมานี้พอแสดงให้เห็นว่าเทพมีอยู่จริง 2) ความเชื่อเรื่องการเข้าทรงของชุมชนในเทศบาลตำบลหนองบัว พบว่าความเรื่องเชื่อเรื่องเทพและผีมีมานานแล้วเพราะถือว่าผีคือบรรพบุรุษของตนเองที่ได้ล่วงลับไปแล้วหรือจะเรียกให้เข้าใจง่ายขึ้นคือผีบรรพบุรุษนั้นเองความเชื่อการเข้าทรงมีผลต่อสังคมสามารถแบ่งออกได้เป็น2ด้านคือ1) ด้านความเชื่อการให้คำปรึกษาเช่นปรึกษาเกี่ยวกับรักษาโรคภัยไข้เจ็บชาวบ้านปรึกษาเกี่ยวกับการพยากรณ์ดวงชะตาการสะเดาะเคราะห์การตั้งชื่อและหาฤกษ์ยามการให้ศีลให้พรเสริมบารมี 2)เชื่อว่าร่างทรงคือตัวแทนของผู้เทพผู้มีอำนาจมีอิทธิฤทธิ์เชื่อว่าเจ้าทรงสามารถยกฐานะทางสังคมและฐานะทางเศรษฐกิจให้ดีขึ้นและเชื่อว่าเจ้าทรงสามารถรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆให้หายได้ 3) ผลการศึกษาวิเคราะห์ความเชื่อเรื่องการเข้าทรงของชาวพุทธในเขตเทศบาลเทศบาลตำบลหนองบัวพบว่าชาวพุทธในเขตเทศบาลเทศบาลตำบลหนองบัว มีความเชื่อเรื่องการเข้าทรงว่าร่างทรงคือตัวแทนของผู้เทพผู้มีอำนาจมีอิทธิฤทธิ์สามารถดลบันดาลสิ่งต่างๆตามที่ร้องขอบันดาลโชคลาภและเชื่อว่าเจ้าทรงสามารถรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆให้หายได้คุณค่าของการเข้าทรงมีคุณค่าด้วยกัน4ด้านคือด้านประเพณีและวัฒนธรรมด้านสังคมด้านเศรษฐกิจและด้านการเมือง
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ทิพย์สุดา พรรณสหพาณิชย์. (2545). บทบาทสตรีชาวผู้ไทยในพิธีกรรมเหยาตำบลป่าไร่อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร”. รายงานการศึกษาค้นคว้าอิสระ. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาสารคา
พระพรหมคุณาภรณ์(ป.อ.ปยุตฺโต). (2556). พุทธธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระเทพมุนี (วิลาศญาณวโร). (2527). ภูมิวิลาสินี. กรุงเทพมหานคร: รุ่งเรืองธรรม.
พระมหาสมจินต์ สมฺมาปญฺโญ (วันจันทร์). (2534). นรกและสวรรค์ในพุทธปรัชญาเถรวาท. วิทยานิพนธ์
พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระมหาสุพรรณ เผือกพันธ์. (2543). การศึกษาความเชื่อผีปอบในบริบทสังคมไทยพุทธศึกษาเฉพาะกรณี
หมู่บ้านหนองทามน้อยจังหวัดศรีสะเกษ. วิทยานิพนธ์ศาสนาเปรียบเทียบมหาบัณฑิต. บัณฑิต
วิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหิดล
มัลลิกา จันทรา, (2549). ความเชื่อและพิธีกรรมผีฟ้าของบ้านสว่างดอนดู่ตำบลบ้านเม็งอำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิตสาขาไทยศึกษาเพื่อการพัฒนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย,
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539).พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
สมบูรณ์ สุขสำราญ, (2533). ความเชื่อและศาสนาในสังคมไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
สัมภาษณ์ พระครูอุดมธีรวัฒน์. เจ้าคณะตำบลหนองบัว วัดศรีหนาทศาสนดารามเทศบาลตำบลหนองบัวอำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี. วันที่ 18 พฤศจิกายน 2563
สัมภาษณ์ พระอธิการพนมไพร ปุญฺญธโร. วัดโพธิ์ศรีไสยสะอาด ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี. วันที่ 18พฤศจิกายน 2563 ชุมชน 3.
สัมภาษณ์ นายสมปอง ลีพฤติ. 408 หมู่ 3 ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ. อุดรธานี ชุมชน 3.
สัมภาษณ์ นายคำสวย วิเศษศรี. 578 หมู่ 3 ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี ชุมชน 1.
สัมภาษณ์ นายทองคำ พรมมัชชะ. 433 หมู่ 3 ตงหนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี ชุมชน 1.
สัมภาษณ์ นายอาทร เคหาสัย นักวิชาการสังคมวิทยาบ้านเลขที่ 718 หมู่ 17 บ้านหนองใส ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี. ชุมชน วันที่ 16 พฤศจิกายน 2563.
สัมภาษณ์ ดร.ณัชสุดา คำมุกชิก. นักวิชาการมานุษยวิทยาบ้านเลขที่ 335/1 หมู่ 3 ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี. ชุมชน 1 วันที่ 17 พฤศจิกายน 2563.
สัมภาษณ์ นางกระแต วิเศษศรี. ชาวบ้านบ้านเลขที่ 240/2 หมู่ 3 บ้านหนองใส ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี ชุมชน 1 วันที่ 19 พฤศจิกายน 2563.
สัมภาษณ์นางทองยศ คำมุกชิก ชาวบ้านบ้านเลขที่ 335/1 หมู่ 3 บ้านหนองใส ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ. อุดรธานี. ชุมชน 1 วันที่ 23 พฤศจิกายน 2563.
สัมภาษณ์ นางทองเพชร เสาร์แก้ว ชาวบ้านบ้านเลขที่ 28 หมู่ 3 บ้านหนองใส ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี ชุมชน 3 วันที่ 19 พฤศจิกายน 2563.
สัมภาษณ์ นางคำผ่อง สารีโท ชาวบ้านบ้านเลขที่ 409 หมู่ 3 ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี ชุมชน 4 วันที่ 23 พฤศจิกายน 2563.